İleostomi ve kolostomi kapatılması komplikasyonları

Abstract

25 ÖZET Kolorektal cerrahi de, çok çeşitli nedenlerle geçici kolostomi ve son yıllarda giderek artan sıklıkta, geçici ileostomi uygulamalarına başvurulmaktadır. Kolostomi ve ileostomi kapatılmaları, genellikle basit bir tamamlayıcı cerrahi girişim olarak algılandıklarından, klinik sonuçları yeterince irdelenmemiştir. Bu çalışmada, 1989-1999 yılları arasında, kliniğimizde gerçekleştirilen, ileostomi ve kolostomi kapatılmaları arasında; yaş, cinsiyet, primer hastalık, stoma tipi, stoma amacı, stoma kapatılması için geçen süre, perioperatif hazırlık, yandaş hastalıklar, operasyon tekniği, cerrarım deneyimi ve hastanede yatış süresi gibi konular irdelenerek, komplikasyonlar açısından, fark olup olmadığının araştırılması amaçlanmıştır. Kliniğimizde 34 olguda kolostomi kapatılması (grup 1), 20 olguda ileostomi kapatılması (grup 2) gerçekleştirildi. Grup 1 de yer alan hastaların yaş ortalaması, 58 (20-88), grup 2 de ise 47 (17-73) olarak bulundu. İki grubun yaş ortalamaları arasında istatistiksel olarak fark bulunmadı (p= 0.717). Grup 1 de 25 (% 74) erkek ve 9 (% 26) kadm, grup 2 de ise 16 (% 80) erkek ve 4 (% 20) kadın yeraldı. İki grup arasında cinsiyet dağılımı açısından fark bulunmadı (p= 0.591). Grup 1 de 34 olgudan 22 (% 65)'sinde Hartmann işlemi ve 1 (% 3)'inde Mikulicz olmak üzere uç kolostomi ve 11 (% 32) olguda lup kolostomi I gerçekleştirildi. Grup 2 de 20 olgudan 3 (% 15) 'ünde uç ileostomi ve 17 (%85) olguda lup ileostomi gerçekleştirildi. Grup 1 de Hartmann kolostomi kapatılması işlemi yapılan 1 (% 2.9) hastada mortalite ile karşılaşıldı. Bu hasta da ölüm nedeni, stapler ile yapılmış anastomozdan gelişen kaçağa sekonder, sepsis idi. Grup 2 de mortalite görülmedi. İki grup arasındaki fark istatistiksel olarak anlamsız olarak bulundu (p= 0.629). Tüm stoma kapatılmalarındaki toplam mortalite ise 1 ( % 1.85) olarak gerçekleşti. Grup 1 de 11 (% 32) hastada 5 'i majör toplam 20 komplikasyon ile karşılaşıldı. Yara enfeksiyonu, 6 (% 18) hastada görülerek, en sık26 komplikasyonu oluşturdu. Hartmann kolostomi kapatılması işlemi yapılan 22 (% 65) hastanın, 8 (% 36)' inde komplikasyon gelişirken, kalan 12 (% 35) hastanın 3 (% 25) tanesinde komplikasyon görüldü. Grup 2 de toplam 3 (% 15) hastada, hepsi minör olan komplikasyonlarla karşılaşıldı. İstatistiksel olarak anlamlı fark saptanmadı (p= 0.159). Grup 1 için ortalama hastanede yatış süresi, 13 (6-35) gün iken, grup 2 de 10 (6-24) gün olarak gerçekleşti. Gelişen komplikasyonların, irdelediğimiz parametreler açısından, farklılık gösterip göstermediği de ayrıca değerlendirilmiş, bunlar içinde sadece, ileostomisi kapatılan hastaların hastanede kalış süresinin, kolostomisi kapatılan hastalara göre anlamlı olarak daha kısa olduğu bulunmuştur (p= 0.005). Fekal diversiyon için, lup stomalar, uygun bir seçenek oluştururlar ve kapatılmaları, düşük bir morbidite ile gerçekleştirilir. Ancak, son zamanlarda tercih kolostomi değil, ileostomi olmaya başlamıştır. Sol kolon acil obstrüksiyonlarımn tedavisinde hala bir seçenek olmayı sürdüren Hartmann kolostomilerin kapatılmaları ise, risk faktörleri minimalize edildiğinde bile, yüksek morbidite ve hatta mortalite ile sonuçlanabilmektedir. İrdelenen; yaş, cinsiyet, primer hastalık, stoma tipi, stoma amacı, stoma kapatılması için geçen süre, perioperatif hazırlık, yandaş hastalıklar, operasyon tekniği ve cerrahın deneyimi gibi parametrelerin, stoma kapatılmasından sonra görülen komplikasyon oranlarım değiştirmediği, ileostomi ve kolostomi kapatılmalarında, genel komplikasyonlar açısından farklılık olmadığı ancak, ileostomi kapatılması sonrası hastanede yatış süresinin, kolostomi kapatılmalarına göre, anlamlı olarak daha kısa olduğu görüldü.