Kronik bel ağrılı hastalarda lomber dinamik stabilizasyon egzersiz programının etkinliğinin klinik ve izokinetik yöntemle belirlenmesi

Abstract

VI. ÖZET Çalışmaya Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Polikliniğine başvuran, en az 6 aydır bel ağrısı yakınması olan, yaşları 20-45 arasında değişen, fizik muayenesinde nörolojik defisiti olmayan 40 hasta alındı. Kronik bel ağrılı hastalarda fonksiyonel rehabilitasyonun önemli bir öğesi olan, lomber dinamik stabilizasyon egzersiz programının, klasik temel egzersiz programlan ile karşılaştırılarak, etkinlik ve güvenilirliğini araştırmak amacıyla yapılan bu çalışma açık ve kontrollü olarak uygulandı. Çalışmaya alınan 40 hasta randomize olarak 2 gruba ayrıldı. Birinci grup hastalara; program öncesinde bel okulu eğitimi ve uygulanacak programın amacı, içeriği, değerlendirme yöntemleri hakkında bilgi ve sonrasında hekim denetiminde yumuşak doku fleksibilitesini arttırmak amacıyla germe, mobilizasyon, Williams' in fleksiyon ve Mc Kenzie'nin ekstansiyon egzersizleri ve lomber dinamik stabilizasyon egzersizleri verildi. İkinci gruptaki hastalara ilk gruptaki gibi eğitim programı ve sonrasında lomber germe, mobilizasyon fleksiyon ve ekstansiyon egzersizleri verildi. Her iki grup hastada ilk 3 hafta haftada 3 gün hekim denetiminde hastanede, diğer günler evde, sonraki 6 haftalık sürede ise haftada 2 gün hastanede, diğer günler evde olacak şekilde egzersiz programı uygulandı. Hastalar tedavi başlangıcında, 3. hafta ve 9.hafta sonunda ; VAS, pain disabilite index (PDI), Oswestry yetersizlik ölçüm skalası ve Beck depresyon skalası parametreleri ile değerlendirildi. Aynı dönemlerde Cybex norm dinamometre ile isokinetik güç ve endurans ölçümleri yapıldı. Çalışma sonunda her iki grupta belirtilen klinik parametrelerde başlangıca göre iyileşme gözlendi. Gruplar kıyaslandığında ise, I. grupta II. gruba göre 3. ve 9. hafta kontrollerinde istatistiksel olarak anlamlı fark saptandı. İzokinetik ölçümlerde ise lomber dinamik stabilizasyon egzersiz programı alan grupta belirgin olmak üzere, her iki gruptada özellikle ekstansör kas grubunda 60 ve 120 derece hızlarda artış saptandı ve bu artışın 9. hafta kontrolünde de devam ettiği gözlendi. Endurans ölçümleri değerlendirildiğinde, kas gücü artışına rağmen aynı oranda azalma olmadığı saptanmıştır. Sonuç olarak kronik bel ağrılı hastalarda lomber dinamik stabilizasyon egzersizleri ile klinik parametrelerde iyileşme, lomber bölge kas gücü ve enduransında belirgin artış sağlanmıştır. 62