Enstrümante omurga derin cerrahi yara enfeksiyonuna predispozan faktörler

Abstract

ÖZET AMAÇ: Postoperatif derin yara yeri enfeksiyonu omurga enstrümantasyon cerrahilerinin en korkulan, ağır sonuçları ile hastaya en zararlı majör komplikasyonlarından biridir. Bu çalışmanın amacı omurga enstrümantasyonunda postoperatif derin cerrahi yara enfeksiyonları için risk faktörlerini belirlemek ve önemlerini ortaya koymaktır. Erken ve geç enfeksiyon olgularının özelliklerini araştırmak, aralarındaki temel benzerlik ve farkları ortaya koymak, kimi tedavi stratejileri ve önemleri belirlemek diğer amaçlarımızdır. YÖNTEM VE GEREÇLER: Çalışma grubu 1989 ile 2000 arasındaki 869 enstrümante omurga cerrahisi olgusu arasından seçildi. 29 derin enfeksiyon olgusu belirlendi. Enfekte olgular 17 erken 12 geç enfeksiyon olarak ayrıldı. 17 erken enfeksiyon olgusu için 51 kişiden oluşan yaş, cinsiyet, ameliyat olma yılı ve etioloji eşleştirmen kontrol grubu oluşturuldu. 12 geç enfeksiyon olgusu için enstrümanları enfeksiyon dışı nedenlerden çıkarılmış olan 41 hasta kontrol grubu olarak seçildi. Olguların yaş, cinsiyet, tanı, ameliyat olma yılı, gövde kütle indeksi, ameliyat süresi ve ameliyat şekli, enstrümanın içerdiği segment sayısı, parapleji varlığı, preoperatif hospitalizasyon süresi, üriner kateter süresi, sigara içme öyküsü, travma varlığı değişkenleri kaydedildi. İstatistik için uygun olmayan diğer olası faktörler (DM, uzun süreli yara drenajı, masif transfüzyon vb) için birer risk puanı verilip 2 ve üzerinde olup olmadıkları kaydedildi. Yara kültürleri, tedavi için gerekli debridman ameliyatı sayısı, debridman ameliyatlarında batikonlu lavajın kullanılıp kullanılmadığı, kaç debridman ameliyatında irrigasyon sistemi ya da kapalı sistem dren kullanıldığı ayrıca çıkarıldı. İstatistik için ki kare, t testi, Mann Whitney-U, korelasyon testleri, ANOVA, ve lojistik regresyon analiz modeli kullanıldı. SONUÇLAR: Erken ya da geç enfeksiyon gelişmesi için en önemli faktörlerin önem sırasıyla aşamalı omurga cerrahisi (p= 0,005), 4 günden fazla preoperatif hospitalizasyon (p= 0,042), politravma varlığı (p= 0,012), parapleji varlığı (p = 0,039), diğer olası faktörler toplamının 2 nin üzerinde olması (p=0,005), olduğu bulundu. Bunları sırasıyla uzun süreli üriner kateterizasyon, ameliyat süresinin uzun olması ve 4 ile 7 arası segmentli enstrüman kullanımı izliyordu. Gövde kütle indeksi yetişkin hastalar için bir risk faktörüydü (p = 0,024). Aşamalı ameliyat şekli enfeksiyon riskini, 6,057 kat arttırmakta (güven aralığı1,437 - 25,540), 4 günden fazla preoperatif hospitalizasyon 6,012 kez arttırmaktaydı (güven aralığı 1,179-30,658). 66Erken enfeksiyon için en önemli risk faktörleri aşamalı omurga cerrahisi ve 4 günden fazla preoperatif hospitalizasyondu (p = 0,003 p= 0,014). Aşamalı cerrahinin enfeksiyon riskini diğer cerrahi çeşitlerine göre 10,5 kat arttırdığı (güven aralığı 1.014 -108,755), 4 günden fazla preoperatif hospitalizasyonun erken enfeksiyonu 5,332 kat arttırdığı bulundu (güven aralığı 1,025 -27,747). Diğer olası faktörler toplamının 2 üzerinde olması ve politravma varlığı azalan önemle diğer risk faktörleriydi. Yalnızca uzun süreli kateterizasyon ve diğer olası faktörler toplamının 2 üzerinde olmasının (p=0,009, p=0,040) geç enfeksiyonlar için risk faktörü olduğu bulundu. Geç ve erken enfeksiyon olguları birbirleriyle karşılaştırıldıklarında hiçbir anlamlı fark bulunamadı. Yalnızca preoperatif hospitalizasyon süreleri için anlamlılığa yakın sonuç alındı (p=0,088). Irrigasyon sistemi kullanılması ya da kapalı sistem dren kullanılması ile debridman ameliyat sayılarının azaltılması arasında anlamlılığa yakın bir sonuç elde edildi (rho= -0,453, p=0,078). Debridman ameliyatlarında batikonlu irrigasyon yapılmasının ise debridman ameliyatı sayısına bir etkisi bulunamadı (p = 0,371). SONUÇ: Aşamalı omurga cerrahisi ve 4 günden fazla preoperatif hospitalizasyon enfeksiyon riskini 6 şar kat arttırırlar. Aşamalı omurga cerrahisi erken enfeksiyon riskini 10,5 kat arttırır. 4 günden fazla preoperatif hospitalizasyon erken enfeksiyon riskini 5,33 kat arttırır. Uzun süreli üriner kateterizasyon ve diğer olası faktörler puanının 2 üzerinde olması geç enfeksiyon için risk faktörüdür. 67