Mastektomi sonrası gelişen seromanın lokal 5-fluorourasil (5-FU) ile tedavisi

Abstract

ÖZET Seroma, flep disseksiyonu, geniş lenfatik disseksiyon ya da organ rezeksiyonu sonrası oluşan ölü boşluktaki sıvı birikimidir. Özellikle meme kanseri cerrahi tedavisi için uygulanan mastektomi sonrası en sık gözlenen erken komplikasyondur. Seromanın gelişimi hospitalizasyonda uzama, maliyet artımı, flep iskemisi, infeksiyon, adjuvan tedavide gecikme gibi pekçok sorunu beraberinde getirmektedir. Bugüne kadar uygulanan pek çok yöntem seromanın önlenmesi ve tedavisi konusunda başarısız ve yetersiz kalmıştır. Sorun halen güncelliğini korumaktadır. Bu deneysel çalışmada mastektomi uygulanan dişi Wistar ratlarda lokal 5- FU'in seroma gelişimi üzerine etkileri incelendi. Kontrol grubunda 9, 5-FU grubunda 8 olmak üzere toplam 17 denekten oluşan 2 grup oluşturuldu. Mastektomi sonrasında kontrol grubuna serum fizyolojik, 5-FU grubuna 12 mg/ kg 5-FU eşit volümde flep altına uygulandı. Operasyon öncesi tüm rafların ağırlıkları ölçüldü ve hemogram örnekleri alındı. Postoperatif dönemde ratlar kol hareketleri, beslenmeleri, yara bölgesinde nekroz ve infeksiyon açısından izlendi. Operasyondan 1 hafta sonra seromalar aspire edildi. Kan ve doku örnekleri alınarak ratlar sakrifıye edildi. Doku örneklerinde yangı, bakteri yoğunluğu, lökosit, plazmosit, fibroblast, makrofaj, damarlanma histopatolojik ve semikantitatif olarak incelendi. Biyokimyasal olarak seroma sıvısında ve dokuda kollajen fraksiyonları kantitatif ölçütlerle incelendi. Deney sonunda lokal 5-FU uygulanan grupta seroma volümlerinin belirgin olarak azaldığı (p=0.009), seroma sıvısındaki solubl kollajen, doku örneklerindeki asitte çözünür, tuzda çözünür ve total kollajen miktarlarının iki grup arasında anlamlı farklılık göstermediği saptandı. Postoperatif izlemde kontrol grubunda 2 ratta yara infeksiyonu ve ayrılması gözlendi. 5-FU grubunda ise 2 ratta flep nekrozu gözlendi. Dokuların histopatolojik incelemesinde 5-FU grubunda inflamasyon ve damarlanmanın belirgin azalmış olduğu gözlendi. Bu çalışmanın sonucunda, 5-FU'in lokal uygulamasının mastektomi sonrası seromayı belirgin olarak azalttığı; bu etkilerinin lokal fibrozisi artırmaktan çok inflamasyonu ve damarlanmayı azaltıcı etkisine bağlı olduğu sonucuna varıldı. 5-FU'in bu etkilerinin farklı dozlarda ve geniş sayıda olguda denenmesi gerektiği düşünüldü.

SUMMARY Seroma is the term used for fluid accumulation occurring in the dead space after flap dissection, wide lymphatic dissection or organ resection. It is the most commonly encountered early postoperative complication after surgical treatment of breast cancer. Development of seroma creates lots of problems including prolonged hospitalisation, increased costs, flap necrosis, infection and delayed adjuvant treatment. Various trials relating to seroma prevention have been conducted but none of them have been proved effective. In this experimental study, effect of local 5-FU application on seroma formation in female Wistar rats after mastectomy was evaluated. Seventeen rats enrolled in the study were divided in to 2 groups including 9 animals in control group and 8 animals in 5-FU group. All animals' weights were recorded and blood samples were obtained to analyze complete blood count before operation. Equal amounts of normal saline and 5-FU were administered under flaps after mastectomy. All animals were observed for arm movement, nutritional status, wound site necrosis and infection in the postoperative period. Seroma collections were aspirated one week after the operation. Blood and tissue samples were taken before all rats are sacrificed. Inflammation, bacterial density, leukocyte, plasmocyte, fibroblast, macrophage, vascularisation are all examined histopathologically and semiquantitatively. Quantitative measurements of collagen fractions were performed in the seroma fluid and tissue biochemically. After the end of the study, seroma formation in the 5-FU group was found to be significantly lower than the control group (p=0.009), and there was no significant difference observed between soluble collagen content in the seroma fluid, acid soluble, salt soluble and total collagen content in the tissue samples. There were wound site infection and dehiscence in two rats in the control group postoperatively. Flap necrosis was observed in two rats in the 5-FU group postoperatively. On the histopathologic examination of the tissue samples, inflammation and vascularisation were significantly reduced in the 5-FU group. As the result of this study, administration of 5-FU after mastectomy significantly reduces seroma formation; and it is postulated that this result is mainly due to the lowering effect of 5- FU on inflammation and vascularisation rather than local fibrosis increment. Also it is thought that these effects of 5-FU need to be evaluated in different dosages and larger samples.