Lombar spinal dar kanalda epidural mesafe ve endonöral yapılardaki histopatolojik değişikliklerin analizi: Deneysel hayvan modeli

Abstract

7) ÖZET Lomber spinal dar kanal; kemik hipertrofisi, ligament hipertrofisi, disk protrüzyonu veya bunların kombinasyonuyla, genellikle spinal kanalın sagital çapının daraldığı bir hastalık grubudur. Özellikle ileri yaş grubunun problemlerinden olan bu dejeneratif sürecin, sınıflandırılmasından tedavisine kadar pek çok görüş ayrılığı vardır. Bu çalışmada, ratlarda bir lomber spinal dar kanal modeli yapılmış ve yapılan modelle, lomber spinal dar kanalda, kauda equina'ya olan kronik basının histopatolojik etkileri incelenmiştir. Kontrol grubu ve dış çaplan farklı iki kateter ile kanalı %25 ve %65 daraltılan grupların, 45 günlük takiplerinde nörolojik izlemleri yapılmıştır. Bu süre sonunda, bası bölgesiyle beraber bunun proksimali ve distalinde, epidural mesafe ile endonöral yapıda oluşan histopatolojik değişiklikler değerlendirilmiştir. Epidural mesafede; epidural fibrosiz, kanama, inflamasyon, kapiller proliferasyon gibi bulgular, tüm gruplarda değişen oranlarda izlenmiştir. %65 daraltılan grupta hem kontrol hem de %25 daraltılan gruba göre istatistiksel fark bulunması, epidural mesafede oluşan değişikliklerin kanal darlığının artmasıyla ilişkili olabileceğini düşündürtmüştür. Endonöral yapının incelemesinde elde edilen sinir lifi harabiyeti, ödem, inflamasyon ve kanama bulgularının karşılaştırılmasında 3 grup arasında istatistiksel anlamlı fark görülmüştür. Kontrol grubunun işleme alınan hiç bir kesitinde sinir lifi harabiyeti izlenmemiştir. %25 daraltma uygulanan grupta hafif vakuoler dejenerasyon izlenirken, %65 daraltılan grupta bu bulgu şiddetli olarak bulunmuş ve bazı sahalarda sinir liflerinin tamamen atrofik olduğu görülmüştür. Ayrıca %65 daraltma uygulanan grubun proksimal ve distal kesitlerinde de vakuoler dejenerasyon aynı oranda izlenmiştir. Vakuoler değişikliklerin, nörolojik defisitlerden sorumlu tutulabileceği düşünülmüştür. Elde edilen bulgular, literatür ışığında tartışılmıştır. 75