Primer başağrısı ataklarının acil tedavisinde metoklopramid, meperidin ve metoklopramid-meperidin kombinasyonunun prospektif, randomize, plasebo-kontrollü karşılaştırılması

Abstract

VIII-ÖZET Giriş: Bu çalışma acil serviste metoklopramid, meperidin ve meperidin- metoklopramid kombinasyonunun primer başağrısı akut ataklarının tedavisindeki etkinliğini karşılaştırmak için yapıldı.. Gereçler ve Yöntem: Bu tek merkezli, randomize, çift-kör, plasebo kontrollü çalışmaya, acil servisimizde 15 Temmuz 2000 ile 15 Ocak 2001 tarihleri arasında başağrısı şikayeti ile gelen ardışık 425 hasta alınmış ve bu hastalardan akut benign vasküler veya akut gerilim tipi baş ağrısı tanısı konan 336 hastaya ilaç uygulaması yapılmıştır. Çift kör randomizasyona göre 85 hastaya 10 mg intravenöz metoklopramid, 84 hastaya 10 mg intravenöz metoklopramid ve 50 mg intramusküler meperidin, 84 hastaya 50 mg intramusküler meperidin ve 83 hastaya intramusküler ve intravenöz plasebo uygulandı. İlaç uygulamasını takiben 45 dakika içinde oluşan yan etkiler ve her 15 dakikada bir Vizüel Analog Skala aracılığıyla hastaların ağrı skorları kaydedildi. Bulgular: Çalışmamızda gerilim tipi başağrısında vasküler tip başağrısına göre daha fazla ek ilaç gereksinimi olduğunu (Lojistik regresyon, P=0,020) ve metoklopramid grubu ile kıyaslandığında azalan sırayla plasebo grubu, meperidin grubu, metoklopramid- meperidin kombinasyon grubunun ek ilaç gereksinimi gösterdiğini belirledik (Lojistik regresyon, sırasıyla P=0,036, P=0,000, P=0,000). Vizüel Analog Skala ile yapılan değerlendirmede ortalama ağrı skorlarının zaman içindeki değişimi (0, 15, 30 ve 45. dakikalarda) analiz edildiğinde başağrısı tipinin ağrı skorlarını etkilemediğini belirledik (Genel lineer model, P=0,062). Ayrıca ilaç grupları arasında anlamlı fark olduğunu ve plasebo grubunda ilaç uygulandıktan sonraki ortalama ağrı skorlarının daha yüksek olduğunu belirledik (Genel lineer model, P=0,000). Meperidin grubunda ilaç uygulanması sonrasında ortalama ağrı skoru diğer gruplara göre daha yüksekti (Genel lineer model, P=0,038). Metoklopramid grubu ile metoklopramid - meperidin kombinasyon grubunun ağn skorları arasında anlamlı fark yoktu (Genel lineer model, P=1,000). 126 (%37,8) hastada yan etki görüldü ve en sık yan etki sedasyondu (n=70, %20,8). Yan etki sıklığı en fazla görülen meperidin grubuydu (n=47, %55,9). Sonuç: Metoklopramidin kombine veya tek ajan olarak primer başağrısı ataklarının tedavisinde kullanımının meperidine göre daha etkin ve güvenli olacağı kanısına vardık. 59

IX. İNGİLİZCE ÖZET (SUMMARY) Objective: This study was conducted to compare effects of metoclopramide, meperidine and combination of metoclopramide - meperidine in the treatment of adult patients with recent-onset primary headache in the emergency department. Materials and Methods: 425 consecutive patients admitted to our Emergency Department with headache between July 15, 2000 - January 15, 2001 were subject to this single-center, randomized, double-blind, placebo-controlled study. 336 patients with acute benign vascular or acute tension-type headache were randomized in a double-blinded fashion and received drugs as follows; 10 mg intravenous metoclopramide for 85 patients, 10 mg intravenous metoclopramide and 50 mg intramuscular meperidine for 84 patients, 50 mg intramuscular meperidine for 84 patients, intravenous and intramuscular placebo for 84 patients. Side effects encountered during 45 minutes following the drug injection, and the degree of pain at every 15 minutes were recorded on a Visual Analog Scale. Results: Compared to those with vascular headache, need for additional drugs was more frequent in tension-type headache group (Logistic regression, P=0,020). The need for additional drugs was higher in placebo, meperidine and combination of meperidine-metoclopramide groups as compared to metoclopramide group (Logistic regression, P=0,000, PK),000, P=0,0036, respectively). The actual type of headache (vascular versus tension-type) had no significant effect on the magnitude of the decrease in mean pain scores (General Linear Model, P=0.062). When drug groups were compared, mean pain scores recorded were significantly higher in placebo group than in others (P=0.000). When the placebo group was excluded, pain scores in metoclopramide and in combination of meperidine- metoclopramide groups were significantly lower than those in meperidine group (P=0.038). Mean pain scores between metoclopramide and combination of meperidine- metoclopramide groups had no significant difference (P=1,000). Side effects were encountered in 126 patients (37,8%) and the most frequent side effect was sedation (n=70, 20,8%). The incidence of side effects was greatest in meperidine group (n=47, 55,9%). Conclusion: Metoclopramide as a single agent or in combination with meperidine produces more effective analgesia and less side effects than meperidine in the treatment of patients with acute attacks of primary headache in the emergency department. 60