Spor sakatlanmaları ile kişilik ve benlik faktörleri arasındaki ilişki

Abstract

Sporda sakatlanmaların fizyolojik boyutu üzerinde sıklıkla durulurken, psikolojik boyutu gözardı edilmektedir. Yaptığımız bu çalışmadaki amaç, sakatlanmaların kişilik ve benlik faktörleriyle ilişkisini belirlemektir. Eğer sık sık sakatlanan sporcuların kişilik ve benlik saygısı faktörleri, bir kez sakatlanan sporculardan farklılık gösterirse, sakatlanmaya uygun tipler belirlenebilir ve gerekli önlemler alınabilir. Rehabilitasyon sürecini tamamlamadan dönen sporcuların kişilik ve benlik saygısı faktörleri, rehabilitasyon sürecini tamamlayarak dönen sporculardan farklılık gösterirse, bu sporcuların kişilik ve benlik özelliklerinden yararlanıp, bu özellikleri taşıyan sporcuların iyileşmeden antrenmalara ya da karşılaşmalara katılmaları engellenebilir. İşte bu amaçla, Nevrotikiik-Dengeli lik ve Dışadö- nüklük-İçedönüklük boyutlarını ölçen Eysenck Kişilik Ölçeği ve Rosenberg Benlik Ölçeğinin Benlik Saygısı bölümü kullanılmıştır. Araştırmaya çeşitli zamanlarda sakatlanan 31 kız, 91 erkek, toplam 122 elit sporcu katılmıştır. Sakatlanmanın ciddiyeti; sakatlandıktan sonra antrenmanlara ya da karşılaşmalara katılamama düzeyi ile ölçülmüştür. Sakatlandıktan sonra antrenman ya da karşılaş-malara katılan sporcuların önemli bir sakatlık geçir mediği düşünülerek testler, o tür sakatlık geçiren sporculara uygulanmamıştır. Araştırmamızın istatiksel analizleri, Ege Üniver sitesi Edebiyat Fakültesi Bilgi îşlem Merkezi'nde ya pılmıştır. Sık sık sakatlanan sporcularla bir kez sakatlanan sporcular arasında, Di şadönüklük-Içedönüklük, Nevro- t iklik-Dengelil ik ve Benlik Saygısı boyutlarında bir farklılık ortaya çıkmamıştır. Bu boyutlarda cinsiyet farklılığı da yoktur. Sakatlandıktan sonra spora iyileşerek dönen spor cularla iyileşmeden dönen sporcular arasında, Dışadö- nüklük-İçedönüklük, Nevrot iklik-Dengel i 1 ik ve Benlik Saygısı boyutlarında da bir farklılık belirlenememiş tir. Cinsiyetler arasında da bu bağlamda bir farklı lık yoktur. 82