Periferal vasküler bypass cerrahisinde postoperatif rehabilitasyonun erken ve geç dönem etkileri

Abstract

ÖZET Anahtar Sözcük : İntermitan klodikasyo-rehabilitasyon, egzersiz tedavisi, Aterosiklerozis Obliterans PERÎFERAL VASKÜLER BYPASS CERRAHÎSİNDE POSTOPERATİF REHABİLİTASYONUN ERKEN VE GEÇ DÖNEM ETKİLERİ Fzt. Hülya Özlem ŞENER Periferik vasküler hastalığı (PVH)'nın en yaygın sebebi olan aterosiklerozis obliterans daha çok alt ekstremiteleri etkileyen, genellikle sigara içen populasyonun %90'nında görülen ve damar çeperinde oluşturduğu oklüzif lezyonlarla karakterize bir hastalıktır. PVH, ilerleyen safhalarında hastaların yürüyüş performansı ve egzersiz kapasitesinde azalma meydana getirmektedir. Tedavisinde alt ekstremiteye verilen egzersizler ve yürüyüş programları, konservatif tedavi olarak veya cerrahiyi takiben postoperatif dönemde uygulanmakta, hastaların yürüyüş süre ve mesafeleri arttırılmaya çalışılmaktadır. Araştırmamız periferal vasküler bypass operasyonu geçiren hastalarda alt ekstremite egzersizleri ve yürüyüş eğiliminin, maksimum yürüyüş süre ve mesafeleri üzerine postoperatif erken ve geç dönem etkilerini araştırmak amacıyla planlanmıştır. Araştırmaya Haziran 1995 - Haziran 1996 tarihleri arasında Dokuz Eylül Üniversitesi Göğüs Kalp ve Damar Cerrahi Anabilim Dalı'na başvurup Aterosiklerozis Obliterans tanısı konmuş ve periferal vasküler bypass operasyonu yapılmış 25 hasta alınmış, fakat çalışma 20 hasta ile tamamlanmıştır. Hastalar iki gruba ayrılarak, postoperatif 3. günden itibaren deney grubuna hastanede kaldıklları süre içerisinde fizyoterapist denetiminde egzersiz programı ve yürüyüş eğitimi verilmiş, kontrol grubu olgularına ise önerilerde bulunulmuştur. Hastalar preoperaüf dönemde, postoperatif 8. gün ve 6. hafta da kendilerinin cevaplayacağı anket, postür analizi, treadmill ile » yürüyüş değerlendirmesi, normal eklem hareketleri, kas testi ve kısalık testleri açısından değerlendirilmiştir. Tedavi sonrası her iki grubun yürüyüş performansı ve egzersiz kapasitesinde artış izlenmiştir. İki grup birbirleriyle karşılaştırdığında deney grubundaki artış daha anlamlı bulunmuştur. Hastaların maksimum yürüyüş süre ve mesafeleri her iki grupta da anlamlı bir artış göstermiştir. Her iki grupta operasyon uygulanan sağ veya sol alt ekstremite kas kuvvet testi değerleri, istatistiksel olarak karşılaştırıldığında aradaki farkın anlamsız olduğu bulunmuştur.

SUMMARY Key Words: Intermittent Claudication - Rehabilitation, Exercise - therapy, Atherosclersis Obliterans. EFFECT OF SHORT AND LONG-TERM OF POSTOPERATIVE REHABILITATION AFTER PERIPHERAL VASCULAR BYPASS SURGERY Hülya Özlem ŞENER Physiotherapist The most common form of chronic occlusive vascular disease affecting the lowef extremities is atheriosclerosis obliterans (ASO). Approximately 90 percent of all cases of chronic occlusive arterial disease are smoking. Pathologically, the disease develops by the formation of an atheromatous plaque in the intima of the artery. Peripheral vascular disease (PVD), contributes to a reducing in walking performance and exercise capacity. Conservative treatment programmes which includes lower limb exercise and walking training have been applied for improvement of walking time and distance after surgery. The aim of our study was to determine postoperative short and long-term effect of lower limb exercises and walking training on patients who has undergone bypass operation on maximal walking time and distance. This study was carried between June 1995 - June 1996 on 20 patients. All of the patients were referred from the department of Thoracic and Cardiovascular Surgery. The patients were randomly allocated in two groups. The first group (group A) received exercises programmes and walking training during 6 weeks. The second group (group B) received home programme. Patients have been evaluated for questionare, posture analysis, walking test with treadmill, range of motion, muscle strenght and muscle-shortness tests and compared preoperative period, 8th day and 6th week of postoperative. Results of this study indicated that after treatment significant differencess were obtained in both groups for walking performance and exercise capacity (p<0,001). No significant differences were obtained between treatment groups for muscle slreght test.