Çocuklarda antibiyotiklerin hazneden ve sıvı içinde verilmesinin flebit ve ekstravazasyon gelişmesine etkisi

Abstract

ÖZET ÇOCUKLARDA ANTİBİYOTİKLERİN HAZNEDEN VE SIVI İÇİNDE VERİLMESİNİN FLEBİT VE EKSTRAVAZASYON GELİŞMESİNE ETKİSİ Saniye ÇİMEN Bu araştırma, hazneye ve sıvı içine eklenerek penisilin kristalize verilen çocuklarda ekstravazasyon ve flebit gelişme durumu, flebit derecesi, gelişen problemlerin iyileşme süresi ve penisilin verilmesi sırasında ağrı yaşanma durumunu incelemek amacıyla yarı deneysel olarak yapılmıştır. Dokuz Eylül Üniversitesi Hastanesi Çocuk kliniğinde Ocak 1996- Mayıs 1997 tarihleri arasında yatırılarak penisilin kristalize verilen, 2-8 yaş grubunda olan 30 kontrol ve 30 deney grubunda, toplam 60 çocuk araştırmanın örneklemini oluşturmuştur. Çocuklara ilişkin tanıtıcı bilgiler, infüzyon işleminde kullanılan malzeme, verilen solüsyon ve ilaç gibi bağımsız değişkenlerle, bağımlı değişkenler olan flebit ve ekstravazasyon bulgularının değerlendirilmesine ilişkin bilgileri içeren Veri Toplama Formu kullanılmıştır. Elde edilen veriler Student t testi, Mann-Whitney U testi ve Ki-kare testi kullanılarak değerlendirilmiştir. Hazneye konarak penisilin verilen kontrol (K) grubundaki çocuklarda sıvı içine eklenerek penisilin verilen deney (D) grubundaki çocuklardan daha çok kompükasyon gelişmiş (K: % 60; D: % 40, p>0.05), 72 saat süresince kontrol grubunda tekrarlayan komplikasyonlar olduğu için kişi basma düşen kompükasyon sayısı kontrol grubunda anlamlı olarak daha yüksek bulunmuştur (K: X=0.7; D: X=0.4, p<0.05). Kontrol grubundaki çocuklarda daha çok ekstravazasyon görülmüş (K: % 40; D: % 20, p>0.05) ve kontrol grubunun %16.6'sında 2.kez ekstravazasyon gelişmiştir. Flebit gelişen çocuk sayısı iki grupta da eşit olarak bulunmuş (% 23.3, p>0.05), ancak kontrol grubundaki hastaların % 44.4'ünde flebit gelişimi tekrarlamıştır. Kontrol grubunda gelişen flebitlerin derecesi deney grubundan daha şiddetli olup (K : X=2.0, D: X=l.l, p<0.05), gelişen problemlerin iyileşme süresi de anlamlıolmamakla birlikte kontrol grubunda daha uzun (geç) olduğu saptanmıştır (24saat içinde iyileşen; K: % 61.1, D: % 91.7, 25-48 saatte; K: % 33.3, D: % 8.3, 96-120 saatte; K: % 5.6, D: yoktur, p>0.05). Penisilin infîizyonu sırasında daha çok ağrı yaşadıkları saptanan kontrol grubunda bulunan çocukların ağrılı infiizyon ortalaması (5.1+0.6 ; 1.5+0.4) daha yüksek bulunmuştur (p<0.001). Araştırmadan elde edilen sonuçlar doğrultusunda önerilerde bulunulmuştur. Anahtar Sözcükler: periferal ven içi kanül, infuzyon, komplikasyon, flebit, ekstravazasyon, penisilin kristalize tedavisi, çocuk.

SUMMARY THE EFFECTS OF THE ROUTE THAT ANTIBIOTICS ARE GIVEN, IN LIQUID OR BY POUCHE, ON OCCURENCE OF PHLEBITIS AND EXTRAVASATION IN CHILDREN Saniye ÇİMEN This research was conducted semi-empirically to evaluate the occurence of extravasation and phlebitis, the time of recovery from these complications, and percieved pain during penicillin administration in children treated with crystallized penicillin given in liquid or by pouche. The research sample included two groups (the control group, n=30; and the test group, n=30; total=60) of in patient children whose ages varied between 2 and 8 years; the subjects were treated with crystallized penicillin in the pediatric department of Dokuz Eylül University Hospital, between January 1996 and May 1997. We used a Data Collection Sheet which included the information about assessment of the dependent variables, i.e. phlebitis and extravasation, and of the independent variables, such as identifying information about the subjects, infusion equipments, solutions, and drugs. The data was evaluated with student t test, Marm-whitney U test, and Chi-square test. Penicillin was given either by pouche, in the control (C) group, or in liquid, in the test (T) group. The subjects in the control group developed more complications than those in the test group, (C: 60 %, T: 40 %, P>0.05), and the number of complications per subject was significantly higher in the control group, because repeated complications occured in this grup, within 72 h.(C: X= 0.7, T: X= 0.4, p<0.05). More extravasations were observed in the control group (C: 40 %, T: 20 %, p>0.05), and 16.6 percent of the subjects in this group developed extravasation for the second time. The number of children who developed phlebitis was equal in both groups (23.3 %, p>0.05) but, phlebitis occured repeatedly in 44.4 percent of the patients in the control group. The degree of phlebitis in the control group was significantly more severe than that observed in the test group (C: X= 2.0, T: X= 1.1, p<0.05) and the recovery from these complications was longer though this difference was not significant, (recovery in 24 h; C: 61.1 %, T: 91.7 %, recovery in 25-48 h ; C: 33.3 %, T: 8.3 %, recovery in 96-120 h; C: 5.6 %, T: none, p>0.05). In the control group, the subject were observed that they felt more pain during penicilline infusion, and the average number of painful infusions, (C: 5.1±0.6 ; T: 1.5±0.4) was much significantly higher (p>0.001). Recommendations were made accordingly to the results. Key Words : Peripheral intravenous cannule, infusion, complication, phlebitis, extravasation, treatment with crystallized penicillin, child.