Osmangazi Seher Şükrü Ergil Eğitim Sağlık Ocağı bölgesinde 15-49 yaş kadınlarda şişmanlık prevalansı ve risk faktörleri

Abstract

ÖZET Şişmanlık bir çok ülkede yaygın bir sağlık sorunudur. Ülkemizde de yapılan araştırmalarda kadınların daha şişman oldukları bulunmuştur. Bu araştırmanın amacı, Osmangazi S.Ş.E. Eğitim ve Araştırma Sağlık Ocağı bölgesinde 15-49 yaş kadınlarda şişmanlık prevalansının ve şişmanlığın oluşumundaki risk faktörlerinin değerlendirilmesidir. Osmangazi Eğitim ve Araştırma Sağlık Ocağı, İzmir ili Bornova İlçesinde bulunmaktadır. 1996 yılı yıl ortası nüfusu 20406 ve 15-49 yaş kadın nüfusu 6343 'dür. 15-49 yaş kadınlar arasından 246 kadın sistematik örnekleme yöntemi ile Ev Halkı Tespit Fişlerinden (ETF) örneklem olarak seçilmiştir. Araştırma kesitsel-analitik bir araştırmadır. Şişmanlığı tanımlamak için BKİ kullanılmıştır. BKİ a30.0 kg/m2 olan kadınlar şişman ve BKİ 25.00-29.99 kg/m2 olan kadınlar toplu olarak değerlendirilmiştir. Bağımsız değişken olarak yaş, eğitim durumu, medeni durum, meslek, evdeki kişi sayısı, sosyoekonomik durum, aylık gelir, menarj yaşı, gebelik sayısı, doğum sayısı, çocuk sayısı, kronik hastalık, sigara kullanımı, alkol kullanımı, kendi bildirimi kilo, kendi bildirimi boy, birinci derece akrabada şişmanlık, kendini nasıl bulduğu, şişmanlığın başlama dönemi, zayıflama isteği, zayıflama isteği nedeni, zayıflama deneme öyküsü, zayıflama yöntemi, diyet kaynağı, egzersiz alışkanlığı, yemek hızı, günlük öğün sayısı, öğün atlama alışkanlığı, tartılma alışkanlığı ve tartılma yeri değerlendirilmiştir. Araştırmanın istatistiksel analizleri STATA 5.0 kullanılarak yapılmıştır. Sırası ile, tek yönlü varyans analizi, Duncan Çoklu Aralık Testi, kappa (tutarlılık), t-testi ile iki ortalama arasındaki farkın önem kontrolü, ki-kare testi, Kaba Odds Ratio ve ileri analiz olarak da lojistik regresyon kullanılmıştır. Şişmanlık prevalansı %24.4 olarak bulunmuştur. Toplu olma prevalansı ise %50.8'dir. Şişmanlığın özellikle 30 yaş sonrası (OR=3.49) olmak üzere yaşla, evlilikle (OR=12.58) ve 4 ve üzerinde doğum yapma (OR=5.27), sigara kullanmama (OR=3.26) ve birinci derece akrabada şişmanlık olması (OR=3.89) ile arttığı saptanmıştır. vn

ABSTRACT The obesity is a health problem seen widespread in many countries. For our country, it has also been found through researches that women are more obese. The purpose of this research was to assess the the prevalance of obesity among 15- 49 years old women in Osmangazi S.Ş.E. Education and Research Health Center area and the risk factors at developing obesity. Osmangazi S.Ş.E. Education and Research Health Center is in Bornova-İzmir. 1996 mid-year population of the health center was 20406 and of 15-49 years old women was 6343. A sample of 246 women was selected among 15-49 years old women through household cards by using systematic sampling method. It was a cross-sectional and analytic research. BKÎ was used to define obesity. Women with BMI >30.0 kg/m2 were called obese and women BKİ between 25.00-29.99 kg/m2 were called overweight. Age, education level, marital status, occupation, household number, socioeconomic status, monthly income, age of menarche, number of grosses, number of deliveries, number of children, any chronic disease, smoking habit, alcohol usage, self-report weight, self- report height, obesity in close relatives, how she feels with her image, beginning period of obesity, wish of slimming, cause of the slimming wish, any attempt of slimming, method of slimming, source of diet, habit of exercise, eating speed, number of daily meaL habit of bolting, habit of skipping meal, habit of weighting, place of weighting were the independent variables of the research. Statistical analysis were done by using STATA 5.0. Variance analysis, Duncan's Multiple Range Test, Kappa, t-test, chi-square, Crude Odds Ratio and finally logistic regression were done respectively. The prevalance of obesity was found 24.4%. The prevalance of overweight was found 50.8%. Obesity was found increasing with age, especially after 30 years old. (OR=3.49); with marriage (OR=12.58); with more than 4 delivery (OR=5.27), with non-smoking (OR=3.26) and with a first degree obes relative(OR=3.89). vm