Meme ve meme dışı kanserli kadın hastaların umutsuzluk ve yaşam kalitesi düzeyleri

Abstract

ÖZET Araştırma kemoterapi alan meme ve meme dışı kanserli kadınları yaşam kalitelerinin ve umutsuzluk düzeylerinin, saptanması amacıyla karşılaştırmalı olarak yapılmıştır. Araştırma Mart-Mayıs 1998 süresi içerisinde Ege Üniversitesi Uygulama ve Araştırma Hastanesi, Dokuz Eylül Üniversitesi Uygulama ve Araştırma Hastanesi ve Atatürk Eğitim Hastanesi Onkoloji Polikliniğine kemoterapi için gelen 40 meme kanserli ve 40 meme dışı kanserli hasta amaçlı olasılıksız örnekleme alınmıştır. Veri toplamı aracı olarak hastaların tanıtıcı özelliklerine ilişkin soruların yer aldığı anket formu, hastaların yaşam kalitelerini değerlendirmeyi içeren Rolls-Royce Modeli yaşam kalitesi skalası ve hastaların umutsuzluğunu ölçmede Beck Umutsuzluk ölçeği kullanılmıştır. Elde edilen verilerin değerlendirilmesi için iki yönlü varyans analizi, t- testi, korelasyon analizi, Mann-Whitney-U testi ve Tukey-HSD testi yöntemi kullanılmıştır. Değerlendirme sonuçlarına göre meme ve meme dışı kanserli hastalarda sadece meslek ile yaşam kalitesi arasında etkileşim olduğu saptanmıştır. Çalışan meme dışı kanserli hastaların yaşam kalitesi puanlarının, ev hanımı olan hastalara göre daha yüksek olduğu bulunmuştur. Çalışan ve ev hanımı olan meme kanserli hastaların yaşam kalitesi puanı yönünden anlamlı fark bulunmamıştır. Yaş, eğitim durumu, medeni durum, sosyal güvence, birilikte oturduğu kişi, ruh sağlığı ile ilgili yardım alma isteği, kemoterapi kür sayısı, hastalık süresi, kanserin evresi, metastaz durumu yönünden meme ve meme dışı kanserli hastalar arasında etkileşim saptanmamıştır. Meme ve meme dışı kanserli hastaların yaşam kalitesi alanlarından sadece genel iyilik, iştah ve tıbbı etkileşim puanlan arasında anlamlı fark bulunmuştur. Hastaların yaş, eğitim durumu, medeni durum, sosyal güvence, birilikte oturduğu kişi, ruh sağlığı ile ilgili yardım alma isteği, kemoterapi kür sayısı, hastalık süresi, kanserin evresi, metastaz durumu ile umutsuzluk puanlan arasında etkileşim bulunmamıştır. Genel olarak meme kanseri hastalann, meme dışı kanserli hastalara göre umutsuzlık puanlan daha düşük, yaşam kalitesi puanlannın ise daha yüksek olduğu bulunmuştur. Yapılan korelasyon analizi sonucunda yaşam kalitesi ve umutsuzluk puanlan arasında negatif bir ilişkinin olduğu saptanmıştır. Araştırmadan elde edilen sonuçlar doğrultusunda hasta ve aileleri yaşam kalitelerini yükseltmeye yönelik hemşirelere önerilerde bulunulmuştur. VI

ABSTRACT This research was made for determining the life quality and the level of hopelessness of women with breast cancer and other types of cancer by comparing. Forty women with breast cancer and forty women with other types of cancer from Ege University Research and Education Hospital, Dokuz Eylül Ege University Research and Education Hospital and Educational Hospital Oncology Services were chosen intentionally to the experiment group Rolls-Royce Model life quality scale and Beck Hopellesness scale were used in the questionaire to collect data. Two-directional variance analyse, T-test, Mann-Whitney-U test and Tukey HSD test used to evaluate data. According to the results of appreciation, it was determined that there is only interaction between profession and the quality of life in the patients with breast cancer and other types of cancer. That the scores of the quality of life of working patients with other types of cancer are higher than the patients with other types of cancer are higher than the patients with housewife was found. Between patients with breast cancer of housewife and women working, significantly difference isn't fond in view of the score of the quality of life. Between patients with breast cancer and other types of cancer, the interaction wasn't determined in view of age, position of education, single or married, social security, persons who lives with patient, the require of help with mood, the number of chemotherapy cure, period of illness, stage of cancer and stage of metastaz. Between ranges of quality of life of life of patients with breast cancer and other types of cancer significant difference was found in the view of scores of general well- being, appetite and medical interaction. Between age, position of education, single or married, profession, social security, person who lives with patients, the require of help with mood, the number of chemotherapy cure, period of illness, stage of cancer, stage of metastaz of the patients and hopelessness scores, the interaction wasn't found. VII