Kadın öğretim elemanlarının sağlığı geliştirme davranışları ve etkileyen etmenlerin değerlendirilmesi

Abstract

KADIN ÖĞRETİM ELEMANLARININ SAĞLIĞI GELİŞTİRME DAVRANIŞLARI VE ETKİLEYEN ETMENLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ ÖZET Bu çalışma, Mersin Üniversitesi'ndeki kadın Öğretim elemanlarının sağlıklı yaşam biçimi davranışlarını ve etkileyen etmenleri Pender'in Sağlığı Geliştirme Modeli çerçevesinde incelemek amacı ile tanımlayıcı olarak yapılmıştır. Araştırma örneklemine Mersin Üniversitesi'nde çalışan 282 kadın öğretim elemanından araştırmayı kabul eden 203 öğretim üyesi alınmıştır. Araştırmanın verileri araştırıcı tarafından Oluşturulan `Sosyodemografîk Veri Toplama Formu`, Akça tarafından geçerlilik ve güvenilirliği yapılmış olan `Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları ölçeği` formu ile toplanmıştır. Araştırmanın bağımsız değişkenleri; Yaş, medeni durum, yaşamın çoğunluğunun geçtiği yer, aile tipi, çocuk sayısı, akademik statü, görev yapılan bölüm, sigara, alkol kullanımı, kronik hastalığa sahip olma durumu, vücut ağılığına yönelik öz değerlendirme, beden kitle indeksleri, sağlık durumunu algılama düzeyleri, bağımlı değişkeni ise `Sağlığı Geliştirici Yaşam Biçimi Düzeyi,` dir.Yaş, akademik statü, gibi sosyodemografik değişkenlerle ve sağlık durumunu algılama durumları ile Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları Ölçeği ve alt gruplarının puan ortalamaları arasındaki fark Varyans Analizi,îki Ortalama Arasındaki Farkın Önemlilik Testi, Marm Whitney U testi ile incelenmiştir. Kadın öğretim elemanlarının sağlığı geliştirme davranışlarının orta düzeyde olduğu bulunmuştur (131,81±17,53). En düşük işaretlenen madde ortalaması egzersiz alt ölçeğinde (1.96±0.83), en yüksek işaretlenen madde ortalaması kişilerarası destek davranışında (2.95±0.74) saptanmıştır. Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları Ölçeği'nin işaretlenen maddeye göre puan ortalaması ` bazen` seçeneğinde ( 2.53±0.83) belirlenmiştir. Yaş, medeni durum, 12 yaşına dek yaşamın geçtiği yer, çocuk sayısı, sigara kullanma durumu değişkenlerine göre sağlıklı yaşam biçimi davranışları ölçeği puan ortalamaları arasında anlamlı farklılıklar bulunmamıştır(p>0,05). Sağlığı Geliştirme Modeli çerçevesinde biyolojik faktör olarak beden kitle indeksi,demografîk değişkenlerden aile tipi, unvan, çalışılan bölüm, kronik hastalık durumu, çocuk sayısı, bilişsel- algısal faktörlerden, sağlık durumunu algılama değişkenlerine göre sağlıklı yaşam biçimi davranışları puan ortalamaları arasında anlamlı farklılıklar bulunmuştur.(p<0,05). Anahtar Kelimden kadın öğretim elemanları, hemşirelik, sağlığı geliştirme

SUMMARY HEALTH PROMOTION BEHAVİOR OF INSTRUCTOR AND EVALUATION OF EFFECTING FACTORS This study is organized as an illustrative in order to explore female instructors healthy lifestyle behavior in Mersin University by Pender's Health Promotion ModeL The sample of research includes 203 instructoRs accepting the study within 282 instructor in Mersin University. The datas have been got by `Sociodemographic Data Collection Form` prepared by researcer and by ` Healthy Lifestyle Behavior Scale` which is proved it's reliability and validity by Akça. The independent variable of the research is age, marital status, place which lived until 12 year-old, family type, number of the children, academic status, department, cigarette and alcohol habits, chronic disease status, bady mass index, a evaluation related with body weight, perception of health status, dependent variable of the `Healthy Lifestyle Behavior LeveF. The difference between health status perception under sociodemographic variables like age, marital status, akademic status and average scores of Healthy Lifestyle Behavior Scale and it's subgroups is examined by analysis of variance (ANOVA), T Test and Mann Whitney U Test. tt is founded that the health promotion behavior of female instructor is in the middle level (131.81± 17.53). The lowest level score average was in the subgroups of `exercise` (1.96± 0.83) and highest level was in the subgroups of `interpersonal support` (2.95 ±0.74). The average point of `Healthy Lifetsyle Behaviour Scale` is determined on `sometimes` alternative(2.53± 0.83). There is no significant differences between average points of Healthy Lifestyle Behavior Scale related with age^narital status, place which lived until 12 year-old, number of the children, cigarette habits variables(p>0.05). ît is founded that there is significant differences between average points of Healthy Lifestyle Behavior Scale related with by body mass index as a biological factor, family type, position, department, chronic disease status as a demographic variables and perception of health status as a cognitive perceptional factors within Health Promotion ModeL According to the results of the research; it is attained that the healthy life style programmes should be prepared, espacially in exercise and health responsibility scored as lowest point. Key Words: Female instructors, nursing, health promotion