Şemikler Sağlık Ocağı bölgesinde toplum katılımı

Abstract

ÖZET 2001 yılında İzmir İli Şemikler Sağlık Ocağı' nda, 1) Toplumu tanıyabilmek ve katılım ile ilgili özelliklerini belirleyebilmek üzere; toplumun sağlık ocağını tanıma, hizmetlerini bilme, kullanma, hoşnut olma durumunu incelendi. 2) Toplum katılımını sağlama girişimi olarak `Sağlık Ocağı Sağlık Kurulu` denendi. Toplumun katılım özelliklerini tanımak için `kesitsel` bir araştırma planlandı. Örnek büyüklüğü, 31674 nüfus üzerinden 378 olarak hesaplandı. Sistematik örnek yöntemi kullanıldı. 307 kişiye (% 81.2) ulaşıldı. `Sağlık ocağından yararlanma`, `Bağlı olduğu sağlık ocağını tanıma`, `Sağlık ocağı hizmetlerini bilme`, `Sağlık ocağından hoşnut olma` bağımlı değişkenini etkileyen ; yaş, cinsiyet, öğrenim durumu, meslek, medeni durum, sosyal güvence durumu ve bölgede yaşama süresi bağımsız değişkenleri incelendi. Veriler yüzyüze anket yöntemiyle toplandı. Bağımlı ve bağımsız değişkenler arası fark, x önemlilik testi ile değerlendirildi. Bağımlı değişkenleri etkileyen bağımsız değişkenlerin çok değişkenli analizi için, logistik regresyon analizi ( wald testi) uygulandı. Araştırma grubunun beş kişiden dördünün sağlık ocağını bildiği, % 68.7 oranında yararlandığı, kullananların % 95.3 oranında hoşnut olduğu bulundu. Toplum katılımını sağlama girişimi olarak `Sağlık Ocağı Sağlık Kurulu` (SOSK) oluşturuldu : SOSK üye sayısı 14 kişiydi. Üyeler, sağlık ocağı yöneticisi ve bir ebe, yerel yöneticiler, sivil toplum örgütü üyeleri ve gönüllü toplum liderlerinden oluşturuldu. SOSK ayda bir toplandı ve toplantıları dışarıdan araştırmacı yürüttü. 11 ay islendi, kayıtları tutuldu. SOSK izlenen sürede, halkın ve sağlık ocağının gereksinimi olan daha büyük bir sağlık ocağı yaptırmak üzere bir dernek kurulmasına öncülük etti. Anahtar sözcük : Toplum katılımı, Sağlık Ocağı Sağlık Kurulu

SUMMARY To describe the population and characteristics of their participation, knowledge about primary health center, it's services and usage, satisfaction were evaluated at İzmir Şemikler Health Center in 2001. As an intervention to provide community participation `Health Center Committe` was established. To define the characteristics of the population, crosssectional study was designed. Population size was calculated out of 31674 person as 378. Systematic sampling method was used and 307 persons (81.2%) were reached. As dependent variables `use of primary health care`, `knowledge about related health center`, `knowledge about health center services` and as independent variables age, sex, education level, career, marital status, social security status, duration of living in the area were evaluated. Data were collected by face to face questionnaire. Relationship of dependent and independent variables were evaluated with x2 test. For multivariate analysis of independent variables affecting dependent variables, logistic regression analysis was applied. It was found that four person out of five in study group have known primary health care center, 68.7% used it and 953% were satisfied. There were 14 members on the health center committee. The members consisted of health care directors, a midwife, local directors, civil community organization members and volunteer leaders. Committe assembled every month and these meetings were directed by the researcher which was continued for 11 months and records were kept. During this period, constitution of a new organization to build of larger health center ensuring the need of the population and health services was achieved by the committee. Key words: Community participation, Health center committee