Meme cerrahisi sonrası gelişen lenfödemin tedavisinde iki farklı fizyoterapi yönteminin karşılaştırılması

Abstract

ÖZET MEME CERRAHİSİ SONRASI GELİŞEN LENFÖDEMİN TEDAVİSİNDE İKİ FARKLI FİZYOTERAPİ YÖNTEMİNİN KARŞILAŞTIRILMASI Lenfödem, ekstremitede etkilenmiş dokuda ödem ve enflamasyon gelişmesine yol açan protein birikimidir. Cerrahi, radyoterapi ve kemoterapi alanındaki gelişmeler meme kanserli olguların büyük bir kısmında mortaliteyi azaltıp, hastalığa bağlı yaşam süresini uzatmakla beraber lenfödem gibi ciddi komplikasyonların gelişmesine neden olmaktadır. Bu nedenle ödemin kontrol altına alınmasında diğer tedavi yaklaşımları ile beraber lenf dolaşımını artırmaya yönelik uygulanabilecek kompleks fizyoterapi programları daha da önem kazanmıştır. Çalışmamız, Dokuz Eylül Üniversitesi Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Yüksek Okulunda, medikal onkoloji, genel cerrahi ve radyasyon onkolojisi polikliniğine başvuran meme cerrahisi sonrası hafif- orta dereceli lenfödem gelişmiş 28'i deney,26'sı kontrol olmak üzere toplam 54 hasta üzerinde gerçekleştirilmiştir. Tedavide deney grubu hastalarına manuel lenf drenajı, bandajlama, elevasyon, özelleştirilmiş egzersiz ve cilt bakımından oluşan kompleks dekonjestif fizyoterapi; kontrol grubu olgularına ise bandajlama elevasyon baş,boyun ve omuz kuşağı egzersizleri, cilt bakımından oluşan standart fizyoterapi yöntemi uygulanmıştır. Her iki gruba da bandajlama, egzersiz, cilt bakımı ve yürümeden oluşan ev programı verilmiştir. Hastalar haftada 3 gün, günde 1 kez,4 hafta tedavi programına alınmıştır. Tedavi öncesi ve tedavi sonrası postür analizi, normal eklem hareketleri, kavrama kuvveti, çevre ölçüm, volümetrik ölçüm, omuz ve üst ekstremitenin fonksiyonel durum ve duyu değerlendirmeleri yapılmıştır. Her iki grupta da tedavi öncesi ve tedavi sonrası değerlendirme sonuçları karşılaştırıldığında tedavi öncesine göre iyileşme yönünde istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmuştur (p<0.05). Deney grubu olgularında iyileşme daha belirgin görülmesine rağmen istatistiksel olarak karşılaştırıldığında her iki grup arasında anlamlı bir fark saptanmamıştır (p>0.05). Sonuç olarak bu olgularda iyi bir değerlendirme ışığında uygulanacak kompleks fizyoterapi programları ile fonksiyonel kapasitelerini geliştirerek, günlük aktivite düzeylerinin artırılması ve tekrar aktif ve üretken olmalarının sağlanması mümkündür. Anahtar Kelimeler; Lenfödem, kompleks dekonjestif fizyoterapi

SUMMARY A COMPARISON OF TWO PHYSIOTHERAPY METHODS İN TREATMENT OF LYMPHEDEMA AFTER BREAST SURGERY Lymphedema is the accumulation of proteins in intercelluler tissue, causing edema and inflamation within the affected extremity. The developments in the field of surgery, radiotherapy and chemotherapy, cause the development of serious complication like lymhedema by lengthening the survival depending on the ailment and olecreoning the rate of mortality. Therefore, complex physiotherapy programs besides other therapies which reduce and control lymphedema by increasing lymphatic circulation have gained more and more importance. Our study was performed on total 54 patients who applied to Dokuz Eylül University outpatient clinics of medical oncology, general surgery and radiation oncology with mild-moderate lymphedema after breast surgery. 28 patients served as the experimental group and were treated with complex decongestive physiotherapy applications including lymph drainage, compression bandage, elevation, remedial exercises and skin care. 26 patients in the control group were treated with standart physiotherapy applications including bandage, elevation, head-neck and shoulder exercises and skin care both groups were recommended a home program consisting of compression bandage exercises, skincare and walking. Patients were taken to therapy program once a day, three days a week for four weeks. Postural analysis, range of motion, grip strength, circumferential measurement, volumetric measurement, shoulder and upper extremity functional status and sensorial evaluations were assessed before and after treatment. Both groups showed an overall improvement, being greater in the experimental group but when both groups evaluation results were comparered before and after treatment, according to the pretreatment in both groups a significant statistical difference in overall improvement was found (p<0.05). Although recovery is seen more obvious, when compared statistically, no significant difference was detected in both groups (p>0.05). In conclusion, in the light of a good evaluation with the complex physoterapy programs to be applied carried out by increasing their functional capasities, it is possible that patient's level of daily activities will increase and they will be active and productive again. Key words : Lymphedema, complex decongestive physiotherapy