Adaklı ilçe merkezinin coğrafi etüdü

Abstract

Araştırma sahasını oluşturan Adaklı ilçe merkezi, Doğu Anadolu Bölgesi'nin Yukarı Fırat Bölümü sınırları içerisinde yer almaktadır. Adaklı, yönetim bakımından Bingöl iline bağlıdır. Deniz seviyesinden yükseltisi ise 1500 m'dir. Adaklı ilçesinin toplam yüzölçümü 825 km2'dir. Bu alan; kuzeyden Yedisu, güneyden Merkez ilçe, batıdan Kiğı, doğudan ise Karlıova ilçeleri ile çevrilidir. Adaklı ilçe merkezini oluşturan araştırma sahasının toplam yüzölçümü ise; 21,97 km2'dir. İlçe merkezi kuzeyden Yedisu ilçesi, güneyden Gökçeli, Kamışgölü, Topağaçlar, Karaçubuk, Kozlu köyleri, doğudan Erbaşlar, Çatma, Ayvadüzü, Çatmaoluk Köyleri ve batıdan Bağlarpınarı, Osmanuşağı, Aysaklı köyleri ile sınırlandırılmıştır. Araştırma sahası ve çevresi, yeryüzü şekilleri bakımından, engebeli bir yapı teşkil etmektedir. Arazi Gökçeli Çayı ve kolları tarafından yarılmıştır. Peri Suyu kaynaklı oluşan, irili ufaklı çok sayıda başka akarsular da sahada mevcuttur. Karasal iklimin egemen olduğu Adaklı'da, kışlar soğuk ve kar yağışlı, yazlar ise, sıcak ve kurak geçmektedir. Araştırma sahası yedi mahalleden oluşmaktadır. Adaklı ilçesinin 2018 yılı Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi sonuçlarına göre toplam nüfusu, 9315 kişidir. Bu nüfusun 3566 kadarı 7 mahalleden oluşan ilçe merkezinde geriye kalan 5749 kişi ise; 33 köy ve 68 mezra olmak üzere kırsal yerleşmelerde yaşamaktadır. Araştırma sahasını oluşturan ilçe merkezinin yoğunluğu ise 162,5 kişi/km2'dir. Araştırma sahasının dağlık ve parçalı bir topoğrafik yapıya sahip oluşu, ekip biçmeye yönelik tarım arazilerini sınırlandırmıştır. Bundan dolayı ziraat faaliyetleri de, çoğunlukla hayvancılık faaliyetleri olarak ön plana çıkmaktadır. Fakat hayvancılığın ektansif yöntemlerle yapılıyor olması verim düşüklüğüne neden olmaktadır. Son yıllarda yaşanan göçlerden dolayı hayvancılık faaliyetleri de azalmaya başlamıştır. 2018 yılı sektörel dağılım verilerine göre hizmet sektörü Adaklı'da ilk sırada yer almaktadır. İlçeye yapılan memur atamaları ve çeşitlenen hizmet sektörü kollarındaki artış, kasabada hizmet sektörünü ilk sıraya taşımıştır. Tüm bu veriler ışığında, sahada yaşanan geçim sıkıntısı göçleri zorunlu bir hale getirmektedir. Bu sorunun çözümü, yörenin kalkındırılmasına bağlıdır. Sonuç olarak; araştırma sahası olumsuz fiziki çevre şartları ve yürütülen ekonomik faaliyetlerin kısıtlı olmasından dolayı, yavaş gelişen ve göç veren bir saha konumundadır.

The center of Adaklı district, which forms the area of this research, is located within the boundaries of the Upper Euphrates Section of the Eastern Anatolia Region. The average elevation above sea level is 1500 m. The total surface area of Adaklı district is 825 km2. The total surface area of the center of Adaklı district, which is the research area, is 21.97 km2. The research area is surrounded by Yedisu district in the North, the central district of Bingöl province in the South, Kiğı district in the West and Karlıova district in the East. The district center is bordered by Yedisu District in the north, Gökçeli, Kamışgölü, Topağaçlar, Karaçubuk, Kozlu villages in the south, Erbaşlar, Çatma, Ayvadüzü, Çatmaoluk Villages in the east and Bağlarpınarı, Osmanuşağı, Aysaklı villages in the west.The research area and its environment from highlands and hilly structures in terms of landforms. The land was split by Gökçeli Stream and its tributaries. There are many large and smal rivers that are formed by Peri Suyu Steram. In Adaklı, where the continental climate is dominant, winters are very cold and snowy and summers are hot and dry. The research area is located within the administrative boundaries of the municipality and consists of seven neighbourhoods. According to the results of the address-based population registration system in 2018, Adaklı has a population of 9315. 3566 of this population live in the district center consisting of 7 neighborhoods, and the remaining 5749 people live in areas other than the district center, including 33 villages and 68 hamlets. The density of the district center constituting the research area is 162.5 people/km2. The fact that the topographic situation of the research area are mountainous and fragmented have limited agricultural land for cultivation. Therefore, agricultural activities are mostly placed to the fore as livestock activities. However, the fact that animal husbandry is carried out by extensive cultivation methods causes productivity loss. Due to the recent migrations, livestock activities have started to decrease. According to the sectorel distribution data in 2018, the service sector is at the top in Adaklı. The increase in the number of çivil servant appointments and diversified service sector in the town have brought the service sector to the first place. In the light of all these data, it can be concluded that the financial difficulties in the regoin maket he the migrations compulsory. The solution to this problem depends on the development of the region. As a result, the research are is a slow developing and migrating area due to the doom of physical environmental conditions an limited economic activities.