Manisa ili soma ilçesindeki ölümlerin sözel otopsi yöntemi ile degerlendirilmesi

Abstract

ÖZETManisa li Soma lçesindeki Ölümlerin Sözel Otopsi Yöntemi le DeğerlendirilmesiSelda YÖRÜKAmaç:2000-2005 yıllarında Soma'da meydana gelen ölümlerin değerlendirilmesi vemortalite ölçütlerinin, nedenlerinin belirlenmesidir.Gereç ve yöntem: Çalışmamız tanımlayıcı bir araştırmadır. 2000-2005 yıllarındasağlık müdürlüğü ve mezarlık kayıtlarına yansıyan tüm ölümler incelenmiştir.Mortalite hızları hesaplanmıştır. Kırsalda sağlık ocağı bulunan belediye ve kasaba,kent merkezinde yıl orası nüfusu fazla sağlık ocağı seçilerek son bir yıldaki ölümleresözel otopsi uygulanmıştır.Bulgular: Soma kent merkezindeki tüm ölümler sağlık müdürlüğü kayıtlarınayansımamıştır. Yapılan bildirimler üzerinden değerlendirme yapılmıştır. Tüm yıllariçinde yetişkin ölümlerinde en sık görülen ölüm nedenleri kardiyovasküler hastalıklarve kanserlerdir. Beş yaş altı ölümlerde ise enfeksiyonlar, tanımlanmayan nedenler,preterm doğum, asfektik nedenler ve konjenital anomaliler en sık görülen nedenolarak belirlenmiştir. Erkeklerde ve kadınlarda en sık görülen kanser türü akciğerkanseridir. 2005 yılı KÖH kent merkezinde binde 3.4, kırsalda binde 3.1, BÖH kentmerkezinde binde 9.6, kırsalda binde 25.3'tür. 120 yetişkin ölümü ile 7 bebek veçocuk ölümüne sözel otopsi uygulanmıştır. Sözel otopsi tanılarında hekimdeğerlendirmesine göre en sık görülen ölüm nedenleri hipertansiyon, yaşlılık, kalpyetmezliği, akciğer kanseridir. Beş yaş altı ölüm nedenlerinde üç bebek asfektiknedenler, diğer nedenler; konjenital anomali, preterm doğum, mama aspirasyonu vetrafik kazasıdır.Sonuçlar: Soma'da kent merkezinde ölüm bildirimleri niteliksel ve niceliksel olarakeksik yapılmıştır. Bu eksikliklerin giderilmesinde özellikle temel ölüm nedenlerininbelirlenmesinde yararlı bir yöntem olan sözel otopsi yöntemi kullanılabilir.Anahtar kelimeler: ölüm nedenleri, sözel otopsi, kayıtlar

SummaryEvaluation of Deaths in Soma County of Manisa Province by Verbal AutopsySelda YÖRÜKAim: To evaluate deaths in Soma between 2000 and 2005, and determining reasonsof motality criterias.Material and method: Our study is a descriptive research. All the deaths recordedin health directorship and cemetry registeries between 2000 and 2005 werestudied. Mortality rates were calculated. In counties, municipalities and villageswith clinic were chosen. In town centers, clinics in towns with higher populationwere chosen and verbal autopsy was practiced on deaths in the last year.Findings: Not all the deaths in Soma town center were recorded in healthdirectorship?s registries. Evaluations were made according to verbal declarations. Themost common death reasons are cardiovascular diseases and cancer in all adultdeaths. However mortality of children under five years of age, the most commonreasons of death were infections, unidentified reasons, preterm birth, asfecticreasons and congenital anomalies. Lung cancer is the most common type of cancerboth in males and females. Crude death rate in the year 2005 was 3.4 in thousand intown center and 3.1 in thousand in county. Infant mortality rate in the year 2005 was9.6 in thousand in town center and 25.3 in thousand in county. Verbal autopsy waspracticed to 120 adult deaths and 7 infant deaths. In verbal autopsy diagnosis themost common death reasons were hypertension, aging, heart insufficiency and lungcancer according to doctor evaluations. Death reasons of under five age were asfecticreasons, other reasons, congenital anomalies, preterm birth, baby food aspiration andtraffic accident.Results: Death declarations are incomplete in town center of Soma both inquantity and quality. To correct these deficiencies, verbal autopsy method can beused especially to determine main death reasons.Keywords: death reasons, verbal autopsy, registeries