Şizofreni hastasına bakım verenlerin ruhsal sağlık durumlarını etkileyen etmenlerin incelenmesi

Abstract

Araştırma, şizofreni hastasına bakım verenlerin ruhsal sağlık durumlarını etkileyenetmenleri incelemek amacıyla tanımlayıcı olarak yapılmıştır.Araştırmanın örneklemini Temmuz 2006-Şubat 2007 tarihleri arasında İzmir'de ikiüniversite hastanesi psikiyatri polikliniğine ve İzmir Şizofreni Dayanışma Derneği'ne gelenşizofreni hastalarının 103 bakım vereni oluşturmuştur. Veri toplama aracı olarak etkileyenetmenler soru formu, stresle başa çıkma tarzları ölçeği (S.B.T.Ö) ve genel sağlık anketi (GSA-12) kullanılmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde, sayı ve yüzdelik dağılımı, t testi, Varyansanalizi, Mann Whitney U, Kruskal Wallis testi ve Pearson korelasyon analizi kullanılmıştır.Çalışmada yer alan bakım verenlerin yaş ortalaması 56.28'dir. Bakım verenlerin%52.4'ü kadın olup, %47.6'sı hastanın annesidir. Hastaya bakım süresi ortalama 13.15 yıldır.Çalışmada bakım verenlerin %65'inde ruhsal bir rahatsızlık bulunma olasılığının yüksekolduğu belirlenmiştir. Kadın bakım verenlerde ruhsal sağlık sorunu bulunma riski erkekbakım verenlerden anlamlı derecede daha yüksektir. Bakım verenlerin hastaya yakınlıkderecesine göre ruhsal sağlık durumları arasında fark saptanmamıştır. Şizofreni hakkında grupeğitiminde yer almayan bakım verenlerde ruhsal sağlık sorunu bulunma riskinin daha yüksekolduğu saptanmıştır. Bakım verende artan yaş ve bakım süresiyle birlikte ruhsal sağlık sorunubulunma riski artmaktadır. Baş etme yöntemi olarak kendine güvenli yaklaşım, iyimseryaklaşım ve sosyal destek arama yaklaşımı kullanıldığında bakım verende ruhsal sağlıksorunu bulunma riski azalırken, çaresiz yaklaşım ve boyun eğici yaklaşım kullanıldığındaruhsal sağlık sorunu bulunma riski artmaktadır.Sonuç olarak çalışmamızda yer alan bakım verenlerin %65'inde ruhsal sağlık sorunubulunması açısından yüksek risk saptanmıştır. Bakım verenlerin ruhsal sağlık durumlarınıetkileyen diğer değişkenlerin araştırılması ve bakım verenlerin ruh sağlığını korumaya vegeliştirmeye yönelik programların uygulanması önerilmektedir.

This study has carried out as descriptive research an exploration of factors whicheffect mental health of caregivers of schizophrenia patients.The data for the research was taken, July 2006 through February 2007, from 103caregivers of the patients from two University Hospitals psychiatry clinic in İzmir and İzmirSchizophrenia Solidarity Association. In gathering the data a factors which effectquestionnaire, Scale of the Ways to coping With Stress (S.B.T.Ö) and the General HealthQuestionnaire (GSA-12) were used. The data was evaluated with number and percentiledistribution, t-test, standard deviation analysis, Mann Whitney U, Kruskal Wallis test andPearson correlation analysis.The mean age of the caregivers is X= 56.28, 52.4 % of the caregivers are female and47.6% of this, is the mother of the patient. The duration of the care giving is 13.15 years. Inthe study, it was found that, %65 of the caregivers have mental health mortality at high risk.In female caregivers the risk of having a mental health mortality is significantly higher thanthe risk for male caregivers. A difference is not determined in the mental health of thecaregivers according to their degree of the relationship with the patient. The risk of havingmental health mortality in the caregivers who participated in training of group wasn?t found tobe higher. The risk for having mental health mortality increases with an increase in age andthe duration of care giving. Mental health mortality risk is decreased, when caregiver usesself-confidence approach, optimistic approach and social support seeking approach. Mentalhealth mortality risk is increased when caregiver uses helpless and submissive approach.In the study, it was found that, 65% of the caregivers have mental health mortality athigh risk. It is recommended to investigate other factors influencing mental health ofcaregivers and to carry out programs to increase the mental wellness of the caregivers.