Obez ve fazla kilolu kişilerde davranış değişikliği aşaması ile karar dengesi ve öz-yeterlilik arasındaki ilişki

Abstract

Giriş ve Amaç Günümüz toplumunda önemli bir sağlık sorunu olan obezitenin önlenmesinde ve tedavisinde yeme ve egzersiz ile ilgili davranışları değiştirmek esastır.Davranış tedavisi sürecinde sık kullanılan Transteoritikal model (TTM) kullanılarak, obez ve fazla kilolu kişilerde davranış değişikliği aşaması ile karar dengesi ve öz-yeterlilik arasındaki ilişki araştırılmıştır. Çalışma metodolojik ve kesitsel olarak, iki aşamalı yapılmıştır.Yöntem İlk aşamada; çalışma sırasında kullanılacak ölçeklerden birisinin geçerlik ve güvenirlik çalışması için Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi (DEÜTF) Hastanesi'ne başvuran ve sigara kullanan 100 obez ve fazla kilolu hasta çalışmaya alınmıştır.Bulgular `Zayıflama Karar Verme Dengesi Ölçeği` nin Cronbach alfası 0,762 ve Spearman Brown= 0.821 olarak hesaplanmış ve ölçeğin Türkçe geçerli ve güvenilir olduğu gösterilmiştir. İkinci aşamada ise; DEÜTF Hastanesi'ne başvuran BKİ'si 25'in üzerinde olan 357 kişi çalışmaya dahil edilmiştir. Karar dengesi pozitif puanlamaları ile davranış değiştirme aşaması arasında anlamlı ilişki saptanmıştır ve en güçlü eylem aşamasında saptanmıştır. Karar dengesi negatif puanlamaları ile davranış değiştirme aşaması arasındaki ilişki anlamlı bulunmuştur ve en güçlü niyet öncesi ve eylem döneminde saptanmıştır. Karar dengesi pozitif durumlar arttıkça öz-yeterlilik de artış saptanmaktadır. Öz-yeterlilik durumu ile davranış değiştirme aşaması arasında anlamlı ilişki saptanmıştır ve en fazla saptandığı dönem eylem aşamasıdır.Sonuç TTM'un savunduğu gibi kişinin karar dengesi pozitif durumların artışının ve öz-yeterliliğinin yüksek oluşunun kilo konusunda davranış değişikliğine gitme oranını artırdığı saptanmıştır.

Background and Aim Obesity is a major health problem in today's society, and exercise in the prevention and treatment of eating-related behaviours to change is essential.Method Commonly used behavior therapy in the process of Transtheoretical model (TTM) using, to investigate the relationship between obese and overweight people in behaviour change with the stage of the decisional balance and self-efficacy. The study is methodological and cross-sectional, two-stage reviewed. In first stage, the 100 participants who came to the Medical Faculty of Dokuz Eylul University Faculty (DEUTF) Hospital and obese or over weight and smoke be used during the study the validity and reliability study of the scale .Results The Cronbach's Alpha is 0,821 and Spearman Brown is 0,762 for the 'Decisional balance scale for weight control'and the scale has been shown to be valid and reliable in Turkish. In second stage, 357 people came to the DEUTF Hospital BMI over 25 were included in the study. Significant correlation between the positive decisional balance scores and the stage of behaviour change have been identified, most powerful correlation is found during the action stage. Significant correlation between the negative decisional balance scores and the stage of behaviour change have been identified, most powerful correlation is found during the pre-contemplation and action stage.The positive decisional balance as it increases, self-efficasy to increase are determined. Significant correlation between self efficasy and the stage of behaviour change have been identified, most powerful correlation is found during the action stage.Conclusion Like TTM defending; the positive decisional balance as it increases and high self-efficasy will increase the rate on behaviour change in weight lost.