Meme kanseri olan kadınlar ve eşleri için oluşturulan web tabanlı eğitimin yaşam kalitesi ve eş uyumuna etkisi

Abstract

Amaç: Meme kanseri olan kadınlar ve eşlerinin deneyimlerinin belirlenmesi ve Roy Uyum Model'ne göre yapılandırılmış web tabanlı eğitimin yaşam kalitesi ve eş uyumuna etkisinin incelenmesidir. Yöntem: Niteliksel araştırmada, tanımlayıcı araştırma tasarımı kullanılmış ve örneklemini meme kanseri olan 14 kadın ve onların eşleri oluşturmuştur (n:28). Veriler yapılandırılmamış görüşme formu kullanılarak derinlemesine görüşme yöntemiyle toplanmıştır. Veriler içerik analizi ile değerlendirilmiştir. Niceliksel araştırmada; yarı deneysel araştırma tasarımı kullanılmıştır. Araştırma örneklemini 41 girişim ve 42 kontrol olmak üzere 83 çift oluşturmuştur. Veriler ameliyat sonrası ilk bir hafta içinde ve üçüncü ayda, iki kez yüz yüze görüşme/telefon görüşmesi ile toplanmıştır. Bu süreçte girişim grubuna uygulanan RUM'a göre yapılandırılmış web tabanlı eğitimin hasta sonuçlarına etkisi incelenmiştir. Bulgular: Niteliksel araştırmada; meme kanseri olan kadınlar ve eşlerinin yaşadıkları deneyimler; `meme kanseriyle yüzleşme`, `tedavi süreci`, `hastalık ve tedavi süreciyle baş etme` ve `meme kanseri sonrası yaşam` olmak üzere dört ana tema ve 15 alt temadan oluşmaktadır. Niceliksel araştırmada; web tabanlı eğitim alan girişim grubunun yaşam kalitesi ve çift uyum puan ortalamaları kontrol grubundan daha yüksektir. Bu fark istatistiksel olarak anlamlıdır (p<0.05).Sonuç: Meme kanseri olan kadınlar ve eşleri tanıdan itibaren tüm tedavi sürecinde fiziksel, ruhsal ve sosyal açıdan birçok olumlu ve olumsuz deneyim yaşamadıklarını belirtmişlerdir. Meme kanseri tanı ve tedavisinin etkilerini kadınların yanı sıra tüm aile bireylerinin özellikle eşlerinin birlikte yaşadıkları ifade edilmiştir. Bu durum meme kanserinin sadece kadının değil ailenin hastalığı olduğunu göstermektedir. Roy Uyum Modeli'ne göre yapılandırılmış web tabanlı eğitimin kadınların yaşam kalitesi, kadınların ve eşlerin çift uyumlarını arttırdığı belirlenmiştir.

Aim: The aim of this study is to describe experience of women with breast cancer and their spouses' and effects of web based education on the Roy Adaptation Model in women with breast cancer and their spouses'.Method: The qualitative research with a descriptive design and fourteen women and their spouses were enrolled in the study (n:28). Data were collected at in–depth interviews and a unstructured interview form. Obtained data were analyzed with content analysis. The quantitative research used a quasi-experimental research design. The sample of the research consisted of 83 spouses, of whom 41 were in the intervention group and 42 were in the control group. The data was acquired by two face-to-face meetings/phone calls, at the within the first week after surgery, and in the third month post operation. In this period, the aim was to assess the effects of web based education on the RAM in women with breast cancer and their spouses' Results: In the qualitative research: The women with breast cancer and their spouses' experiences were categorized into four main and 15 subthemes. Main themes are `facing breast cancer` `treatment process` `coping with disease and treatment` and `life after treatment`. In the quantitative research; the web based education group's quality of life and didactic adjustment scores were higher than the control group. The difference was found statistically significant (p<0.05). Conclusions: The women with breast cancer and their spouses reported that they had many positive and negative experiences in terms of physical, psychological and social status from the time of diagnosis till completion of treatment. They explained that the diagnosis and treatment of breast cancer affected both the women suffering from the disease and members of their families. This suggests that breast cancer is not only a disease which appears in women but also a condition which strike families. The Roy Adaptation Model-based web based education increases women' quality of life, womens and their spouses's dydactic adjustment.