Aile içi ve aile dışı cinsel istismar mağduru çocuk ve ergenlerin annelerinin geçmiş travma öyküsü ve bağlanma özelliklerinin birbirleriyle ve sağlıklı kontrollerle karşılaştırılması

Abstract

Amaç: Çocuğa yönelik cinsel istismar; çocukluk dönemi ruhsal gelişimini etkileyen en önemli travmalardan biridir. Olumsuz etkileri yaşam boyu görülebilir ve sonraki kuşaklara aktarılabilir. Bu çalışmanın amacı; aile içi ve aile dışı cinsel istismar olgularının bireysel farklılıkları, aldıkları tanıları; bununla birlikte aile içi veya aile dışı cinsel istismar mağduru çocuk ve ergenlerin annelerinde bağlanma özelliklerinin, ebeveynlik tutumlarının, çocukluk çağında cinsel travma veya başka travmaya maruz kalma özelliklerinin, aile işlevselliği ve cinsel istismar ile ilişkili risk faktörlerini belirlemektir. Yöntem: Araştırmanın örneklemini Dokuz Eylül Üniversitesi Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı' na ilk kez başvuran veya takip edilmekte olan 60 çocuk, ergen ve anneleri ile daha önce çocuk psikiyatrisine başvurmamış ve istismara uğramamış 60 çocuk, ergen ve anneleri oluşturmuştur. Cinsel istismar grubuna Okul Çağı Çocukları için Duygulanım Bozuklukları ve Şizofreni Görüşme Çizelgesi- Şimdi ve Yaşam Boyu versiyonu (ÇDŞG-ŞY) ile tanı konmuştur. Veriler Sosyodemografik Veri Toplama Formu, çocuk ve ergenlere yönelik Ana- Baba Tutum Ölçeği (ABTÖ); annelere yönelik Ana- Babaya Bağlanma Ölçeği (ABBÖ), Çocukluk Çağı Travmaları Ölçeği (ÇÇTÖ), Aile Değerlendirme Ölçeği (ADÖ) ile değerlendirilmiştir. Çalışmanın verileri t testi, ki- kare, One-way ANOVA, binary lojistik regresyon analizi ile değerlendirilmiştir. Bulgular: Çalışmada aile içi ve aile dışı cinsel istismar mağduru çocuk ve ergenlerin annelerinin ÇÇTÖ ile belirlenen ihmal ya da istismar oranı kontrollerden yüksek bulunmuştur. ABBÖ ile belirlenen güvenli bağlanma puanı kontrollerden anlamlı olarak düşük bulunmuştur. ABTÖ belirlenen ebeveyn tutumlarında; aile içi ve aile dışı cinsel istismar grubunda demokratik tutumların daha az olduğu, koruyucu- istekçi ve otoriter tutumların daha fazla olduğu bulunmuştur. ADÖ alt ölçek puanları cinsel istismar grubunda kontrollerden anlamlı olarak yüksek bulunmuştur. Cinsel istismar grubu annelerinde çocukluk çağı cinsel öyküsü olan anneler, çocukluk çağı cinsel istismar öyküsü olmayan annelere göre ABBÖ puanları daha düşük, ABTÖ demokratik puanları daha düşük, ÇÇTÖ ile belirlenen çocukluk çağında diğer ihmal ve istismar oranları daha yüksektir. Sonuç: Cinsel istismar mağduru çocuk ve ergenleri değerlendirirken hazırlayıcı faktörleri değerlendirmek özellikle annenin çocukluk çağı travmasını değerlendirmek önemlidir. Tedavinin anne- çocuk ikilisini kapsaması, kuşaklararası aktarılan travmanın olumsuz etkilerini kırmak için öncül olabilir. Anahtar Kelimeler: çocuklarda cinsel istismar, annelerin çocukluk çağı travmaları, annelerin bağlanma özellikleri, aile işlevselliği, anne- baba tutumları

Objective: Sexual abuse towards a child is one of the most significant traumas that affects psychological devolepment of childhood. Its negative effects can be seen throughout life and transferred to next generations. The aim of this study is to define individual differences between intra and extra- familial sexual abuse children and their mothers' attachment security, parenting styles, previous childhood traumas and family functioning and also to determine risk factors related to sexual abuse.Methods: The sample of this study consist of 60 children, adolescents and their mothers that were followed by Child and Adolescent Psychiaty Clinic of Dokuz Eylul University Medical Faculty and 60 children, adolescent and their mothers who have no psychiatric admission and no history of sexual abuse. Schedule for Affective Disorders and Schizophrenia for School Age Children – Present and Lifetime Verison ( K-SADS-PL) was applied to sexual abuse group for diagnosis. Other data of the study was collected by using sociodemografic data form, Parental Attitude Questionnaire for children and adolescents, Parental Bonding Instrument ( PBI), Childhood Trauma Questionnaire ( CTQ) and Family Assessment Device ( FAD) for mothers. T-test, chi-square, One-way ANOVA and binary logistic regression analysis were used for statistical analysis of the data.Results: In this study, compared to the control group, percentage of neglect or abuse in mothers of sexually abused children and adolescent determined by CTQ were found higher and their secure attachment scores determined by PBI were found lower. According to the parent attitude styles determined by Parental Attitude Questionnaire, intra- familial and extra familial sexual abused children's parent attitude were found less democratic and more protective and authoriterian. FAD sub-scale scores were found significantly higher in sexual abuse group. In sexual abuse group, compared to mothers who don't have a history of sexual abuse, mothers who were sexually abused during their childhood have lower PBI scores, lower parental democratic scores and according to CTQ they have higher percentage of other abuse and neglect during childhood.Conclusion: When assessing children or adolescents who are victims of sexual abuse, it is important to determine preparatory factors, especially mother's own childhood traumas. Participation of both mother and child in therapy might be the first step to break the negative effects of generationally transferred trauma.Key words: Sexual abuse in children, childhood traumas of mothers, attachment security of mothers, family functionality, parenting styles