Kanserli çocuklarda oral mukozit günlük soru formunun psikometrik özelliklerinin incelenmesi

Abstract

Yöntem: Araştırmanın örneklemini, 8-18 yaş arası Dokuz Eylül Üniversitesi Nevvar-Salih İşgören Çocuk Hastanesi Onkoloji ve Hematoloji Kliniğinde ve İzmir Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Onkoloji ve Hematoloji Kliniğinde izlenmekte olan kanser tanısı almış 92 hasta çocuk oluşturmuştur. Veriler Şubat 2019-Mayıs 2019 tarihleri arasında toplanmıştır. Ölçeğin kapsam geçerliliği, 10 uzmanın görüşüne başvurularak değerlendirilmiştir. Verilerin analizinde test tekrar test, paralel form güvenirliği, kappa uyum analizi, korelasyon analizi, iç tutarlılık analizi ve Cronbach α güvenirlik katsayısı yöntemleri kullanılmıştır. Test tekrar test güvenirliği aşamasında çalışmaya 30 çocuk dahil edilmiştir, kemoterapi tedavisinin 14. ve 15. Günlerinde ölçek araştırmacı ve bakım veren hemşiresi tarafından uygulanmıştır. Paralel form güvenirliğinde, Uluslararası Çocuk Mukozit Değerlendirme Ölçeği (UÇMDÖ) uygulanmıştır. Bulgular: Araştırmaya dahil edilen hastaların %46.7'si Akut Lenfoblastik Lösemi tanısı almıştır. Yaş ortalamaları 11.7±3.3 olup, %60.9'u 8-12 yaş grubudur. Dünya Sağlık Örgütü Oral Mukozit Değerlendirme Ölçeğine göre, hastaların %55.4'ünün Grade 1 mukoziti vardı. Geçerlik aşamasında, Lawshe tekniğine göre uzmanların verdikleri puanlar için kapsam geçerlik indeksi hesaplanmış, maddeler .90-1.00 arasında değişmiştir. Test-tekrar test güvenirliğinde, araştırmacı ve hemşire tarafından değerlendirilen ölçek maddeleri, gözlemciler arası uyum ile değerlendirilmiş, her madde için korelasyon katsayısı oldukça yüksek bulunmuştur. Kemoterapi tedavisinin 14 ve 15. Günlerinde OMGSF'nin her maddesi için korelasyon değerleri incelendiğinde, korelasyon değerlerinin 0.73'ün üzerinde olduğu görülmüştür (p< .001). OMGSF'nun Cronbach Alpha değeri 0.92 olarak saptanmıştır. OMGSF'nun maddeleri arasında korelasyon değerlendirildiğinde ishalle ilgili sorular hariç, tüm maddeler birbiriyle pozitif yönde korelasyon göstermiştir (p< .001). OMGSF ve UÇMDÖ'nin benzer maddelerine ilişkin korelasyon analizi yapıldığında, pozitif yönde anlamlı ilişki saptanmıştır (p< .001).Sonuç: Yapılan analizler ve değerlendirmeler sonucu `Oral Mukozit Günlük Soru Formu` 8-18 yaş kanser tanılı çocuklar için Türk diline kazandırılan geçerli ve güvenilir bir ölçüm aracıdır. Anahtar kelimeler: Kanser, Çocuk, Oral Mukozit, Geçerlik, Güvenirlik

Methods: The population of the study consisted of 92 children aged between 8-18 years old who had been diagnosed with the cancer at Dokuz Eylül University of Nevvar-Salih İşgören Children's Hospital and Ege University Medical Faculty Hospital Pediatric Oncology and Hematology units. Data of the study were collected between February 2019-May 2019. The scale was reviewed for the content validity by 10 specialists. In evaluation of the data test repetition test, parallel form, kappa compliance analysis, correlation analysis, internal consistency analyses were used. Thirty children were included in the study at the test-retest reliability on the 14th and 15th days of chemotherapy treatment, the scale was administered by the researcher and the nurse. The International Child Mucositis Rating Scale (ICMRS) was applied in parallel form reliability.Findings: The patients of %46.7 included in the study were diagnosed with Acute Lymphoblastic Leukemia. The mean age was 11.7±3.3 and 60.9% of patients were 8-12 years old. According to the World Health Organization Oral Mucositis Evaluation Scale, 55.4% of the patients had grade 1 mucositis. In the validity phase, the content validity index was calculated for the scores given by the experts according to Lawshe technique and the items were changed between .90 and 1.00. On the 14th and 15th days of chemotherapy treatment, the correlation values for each item of OMDQ were found to be over .73 (p <.001). OMDQ Cronbach Alpha Value was .92. When the correlation between the items of OMDQ was evaluated, all items showed a positive correlation with each other except for diarrhea questions (p<.001). Correlation analysis of similar items of OMDQ and ICMRS revealed a positive correlation (p< .001).Conclusion: Oral mucositis daily question form is a valid and reliable measurement instrument that is acquired in Turkish language as a result of the analyses and evaluations performed.Key Words: Cancer, Child, Oral Mucositis, Validity, Reliability.