Bünyesinde anasınıfı bulunan ilkokullardaki müdürlerin okul yönetimine ilişkin rolleri

Abstract

BOLUM V. ÖZET, SONUÇ VE ÖNERİLER Bu bölümde, araştırmaya ilişkin özet, sonuç ve önerilere yer verilmiştir. Araştırmanın Özeti Eğitim sistemi içinde en etkili alt sistem olan okulun temel görevi; öğrencilere istenilen davranışları, özellikleri kazandıracak öğrenme ortamlarını hazırlamaktır. Bundan dolayıdır ki, planlı eğitimin yapıldığı yer olan okulun yönetiminden sorumlu bulunan eğitim yöneticisinin, yani okul müdürünün, yöneticilik rolleri üzerinde durulması önem kazanmaktadır. Eğitim sisteminin başarısındaki şartlardan biri de, eğitim yöneticisinin hizmet - öncesi ve hizmet- içinde yetiştirilmesidir. Son yıllarda eğitim yöneticisi yetiştirme ihtiyacı daha da artmak tadır. Türkiye'de okulöncesi eğitim hizmetleri, farklı kamu ve özel kesim kuruluşları tarafından yürütülmektedir. Bu nedenle.. hizmetin daha iyi bir seviye kazanması için ciddi bir koordinasyo na ihtiyaç duyulduğuna inanılmaktadır. Bu kurumlar, genellikle çalışan annenin ilgisinden ve eğitici çevre faktörlerinden yoksun çocuklara, hizmet götürmek amacıyla kurulmuşlardır. Bu kurumların amaçlarına ulaşabilmeleri; eğitim-öğretim programları ve öğretmen kalitesi ile okul yöneticilerinin genel yöneticilik yeterlikleri, rolleri yanında, okulöncesi eğitime ilişkin bazı bilgi ve becerile re sahip olmalarına da bağlıdır. Ancak, ayrı ayrı yönetim birimle rinde çalışan yöneticilerin yönetici rollerini hangi seviyede oynamaları gerektiğini ya da bu kurumlarda çalışanların yönetici den ne tür roller beklediklerinin yeterince bilindiğini söylemek zordur. Bu araştırma; ^nkara İl Merkezindeki İlçelere bağlı, bünye sinde anasınıfı bulunan ilkokullardaki müdürlerin, oynamaları gere- - 166 -- 167 - ken ve gerçekte oynadıkları yönetici rollerine ilişkin kendilerinin ve yönetimlerindeki öğretmenlerinin (anasınıfı ve birinci sınıf) beklentileri ile algılarını tesbit etmek ve karşılaştırmak amacıyla yapılmıştır. Ayrıca yapılacak yorumlara açıklık getirmek, problemin Türk Milli Eğitim Sistemi içinde taşıdığı önemi vurgulamak için de başlangıçta, konunun hem teori hem de uygulamayla ilgili tarihi gelişim boyutuna yer verilmiştir. Araştırmanın evrenini, Ankara İl Merkezindeki İlçelerde MEGSB'na bağlı, bünyesinde anasınıfı bulunan 86 ilkokulda çalışan müdür, anasınıfı ve bir.inci sınıf öğretmenleri oluşturmaktadır. Konuyla ilgili olarak denenmek üzere ondört hipotez geliştirilmiştir. Hipotezlerden birinci ve. ikincinin alt bölümlere ayrılması uygun görülmüştür. Araştırmada, bilgi toplama aracı olarak anket kullanılmış tır. Anket hazırlanırken, önce, sözü edilen yazılı kaynaklar taran mış, ilgili kaynak kişilerle görüşülmüş, bünyesinde anasınıfı bulunan ilkokul yöneticisinin okul yönetimine ilişkin oynaması gereken ikLyüzcn kadar rol tesbit edilmiştir. Sonra, eğitim yönetimi alanında uzman kişilerle ve alandaki uygulayıcılarla görüşülerek tesbit edilen roller kırkyediye indirilmiştir. Bu roller: 1) Prog ram ve öğretim işleri, 2) Personel yönetimi, 3) Öğrenci hizmetleri, A) Okul-çevre ilişkileri, 5) Okul işletmeciliği-yardımcı hizmetler olmak üzere beş görev alanında toplanmıştır. Okul müdürünün bu rolleri oynamasında, beklenen dereceler ile gözlenen (algılanan) derecelerin tesbiti için beşli derecelendirme ölçeğine yer veril miştir. Bu yaklaşımla hazırlanan anketin birinci bölümünde, araş tırma grupları ile ilgili kimlik bilgileri yer almıştır. İkinci bölümde, beş görev alanında gruplanan kırkyedi rol maddesi beklenen derecesi ile verilmiştir. Üçüncü bölümde ise, ikinci bölümde yer alan kırkyedi rol maddesi ifade değiştirerek müdürlerin gerçekte oynadıkları rollerin derecesini tespit amacıyla tekrar edilmiştir. En son şeklini alan anket müdür ve öğretmenler için iki ayrı form halinde basılmıştır. Anketler, araştırmacı tarafından ilgili örnek- lem gruba uygulanmıştır. Toplanan anketler kontrol edilerek değer lendirmeye hazır hale getirilmiştir.168 - Grubun özellikleri ile; yöneticilerin. oynaması gereken ve gerçekte oynadığı rollerin sıklık derecesine ilişkin elde edilen veriler, kodlama yönergesine göre kodlanarak bilgisayarla değerlen dirilmiştir. Ancak bazı işlemler ve kontroller elle yapılmıştır. Elde edilen verilerin analizinde; frekans, yüzde, ortalama, stan dart sapma, ortalamalar arası farkların standart hatası, korelasyon ve `t`. testigibi istatistik tekniklerden yararlanılmıştır. Bulgu lar, tablolar haline getirilerek yorumlanmıştır. Araştırmanın so nunda, anasınıf inin etkili ve verimli çalışmasına yönelik ve ilerde yapılmasında fayda görülen çalışmalara ilişkin bazı önerilere yer verilmiştir. Sonuçlar Bünyesinde anasınıfı bulunan ilkokullardaki müdürlerin j okul yönetiminde iyi bir yönetici olarak oynamaları gereken ve gerçekte oynadıkları rollere ilişkin kendilerinin ve yönetimlerinde ki öğretmenlerin (anasınıfı ve birinci sınıf) algılamalarını tesbit etmek ve karşılaştırmak amacıyla yapılan bu aratırmada-`., şu sonuç lar elde edilmiştir; (Sonuçlar hipotezlerin sırasına uygun olarak gruplanmıştır ) A. Veri toplanan gruba ilişkin sonuçlar: Araştırma grupları na uygulanan anketlerin geri dönme oranı % 9.4.42' dir. Bu oranı' sosyal bilimler alanındaki araştırmaların sınırlılıkları ve özel likleri ile değerlendirildiğinde, güvenilir ve yorum yapılabilir düzeydedir. Araştırma kapsamına giren, bünyesinde anasınıfı bulunan ilkokullardaki müdürlerin % 98 i erkektir. Anasınıfı öğretmenle rinin tamamı, birinci sınıf öğretmenlerinin ise % 88 1 kadındır. Müdürlerin büyük bir çoğunluğu 40-46 ve daha yukarı yaş grubunda dır. Anasınıfı öğretmenlerinin büyük bir grubu % 73. 08 `i 20-34 yaşları arasında ikenj birinci sınıf öğretmenlerinin büyük bir çoğunluğu % 65 i 35-40 ve daha yukarı yaş grubundadır. Araştırmanın en genç grubu anasınıfı öğretmenleridir. Müdürlerin yarısından biraz fazlası» eğitim enstitüsü ve ilköğretmen okulu mezunudur. Anasınıfı öğretmenlerinin büyük çoğunluğu kız meslek lisesi, birin-