Ceride-i Havadis Gazetesi`nde çıkan haber yazılar ve değerlendirmesi (1840-1844)

Abstract

Ceride-i Havadis Gazetesi, İngiliz asıllı William Churchill' in 31 Temmuz 1840 tarihinde çıkardığı Türkçe bir gazetedir. W. Churchill, 1815 veya 1825 tarihlerinde İzmir'e gelmiş, Amerikan 'nın Orta Elçiliğinde bulunmuş, İngiliz Morning Herald ve Tory gazetelerinde muhabirlik yapmış, 1830' lu yıllardan sonra da İstanbul'a gelmiştir. W. Churchill, av merakı sebebiyle Kadıköy'de avlanırken bir Türk çocuğunu yaralamış, bunun üzerine tutuklanmıştır. Tutuklanması kapitülasyonlara aykırı sayıldığından, devlet gelişen olayları kapatmak amacıyla Churchill 'e pırlanta nişan, yağ ihraç izin belgesi ve bir de gazete çıkarma imtiyazı vermiştir. W. Churchill, 1836 tarihinde aldığı bu gazete imtiyazını 31 Temmuz 1840 tarihinde kullanmış, İstanbul'da Çifte Saraylar karşısında açtığı matbaada gazete çıkarmaya başlamıştır. Gazetenin I. sayısında Churchill, kaleme aldığı mukaddimesinde okuma ve yazmanın önemini vurgulayarak sanayi ve ticaretin gelişmesi için dünyada olup bitenin takip edilmesi gerektiğini, okuyan insanın bütün bunları öğreneceğini dolayısıyla dünyada neler olup bittiğini anlayacağını bildirmiştir. Gazete haberlerini Havadisât-ı Dahiliye, Havadisât-ı Hariciye ve İlanat olmak üzere üç kısma ayırmıştır. Havadisât-ı Hariciye kısmında Hükümet haberleri, tevcihler, memlekette olup biten diğer haberler yeralmaktadır. Havadisât-ı Hariciye kısmında Avrupa gazetelerinden alınan haberler aktarılmış; ilmi, teknik ve sağlıkla ilgili yeni gelişmeler. devletler arası ilişkiler, savaş, barış ve benzeri haberler verilmiş, ihtilal parlamento, meclis, ayaklanma gibi pek çok kelime dilimize girmiştir. İlanlar kısmında ise Avrupa'dan gelen doktorlar, ebe ve hemşirelerin yanlarında getirdiği ilaçların tanıtımları yapılmış, ayrıca her türlü ev, araba, kiralık konak ve benzeri satılık ilanları gazetede yer almıştır. Gazete, Gülhane Hatt-ı Hümayunundan sonra çıktığı için Tanzimatı desteklemiş, Osmanlı Devletini Avrupa Devletlerinden sayarak toprak tamlığını muhafaza yönünde yazılar yazarak Mısır'da, Şam'da, Arnavutluk'ta çıkan ayaklanmaları yermiştir. Ceride-i Havadis, hükümetten para desteği almış, zaman zaman bu para kesilince gazete çıkmamıştır. Ceride-i Havadis 1864' den sonra Ruzname-i Ceride-i Havadis olarak yayınlanmış çıkmış, ancak daha sonra tekrar Ceride-i Havadis olarak çıkmış ve yayınını uzun yıllar bu şekilde devam ettirmiştir. Ceride-i Havadis Türk basın tarihine; ilk ölüm ilanı, savaş muhabirliği, ilave gazete gibi pek çok yenilikler getirmiştir.

Ceride-i Havadis Gazetesi is a newspaper issued on July 31st, 1840 by William Churchill, who is of English origin. W. Churchill came to izmir between the dates of 1815 or 1825, worked for American, Embassy as an envoy of middle rank, and worked for English Morning Herald and Tory newspapers as a journalist, and after 1830s he came to Istanbul. W.Churchill, because of his interest in hunting, while hunting, he injured a Turkish child, after that, he was arrested. Arresting Churchill was regarded as a sign against the law of capitulation. En order to prevent bad results, he government gave him a brilliant sign, permission for exporting ail and a privilege for issuing a newspaper. W.Churchill, taken the privilege for a newspaper in 1836, used this privilege an July 31st, 1840 and began issuing his news paper in the printing house opened opposite the twin palaces. En the article or the first number of his newspaper he emphasized the importance of reading and writing, and the necessity of following the events around the world to improve industry and trade. The reading person would learn all these happenings and in this way he would appreciate what happens in the world.He classified the news in his newspaper in three parts as in Havadisat-x Dahiliye, Havadisat-ı Hariciye and Ilanat. En the part of Havadisat-ı Dahiliye, the government news, the events in the country toot place. En the part of Havadisat-x Hariciye, the news taken from European newspapers were narrated; the new developments in science, technology and health, and the relations between the states, war, peace, and similar news were given and the words like revolution, parliament, Assembly and revolts were borrowed and toot place in the vocabulary of the language. En the Ilanat part the drugs taken from Europe by doctors and nurses were announced, in addition, every kind of houses, cars, rented houses and the similar grads being sold were advertized. Since this newspaper were issued after Gülhane Hatt-x Hümayun, it supported Tanzimat. Et regarded Ottoman State from among the European countries, and it supported to maintain the integrity of the territory of Ottoman States and it criticized the revolts in Şam, Albania and egyt. From time to time, Ceride-i Havadis took monetary help from the government, sometimes the help ceased and the newspaper wasn't printed. After 1864 Cer±de-i Havadis was issued to be Ruzname-i Ceride-i Havadis, but later it was issued to be Ceride-i Havadis and its publishment continued for many years. » Ceride-i Havadis brought into Turkish printing date the first death announcement, war reporting, and many innovations like announcements and newspaper. 1. Newspaper 2. William Churchill 3. Ceride-i Havadis 4. Trade/commerce 5. England