Görüntü estetiğinin kültürel boyutları ve yansımaları

Abstract

ÖZET Sanat yapıtı toplumsal ve kültürel etkenlerden etkilenir ve onu dönüştürerek estetik bir biçimde yeniden yaratır. İnsanların inançları, fikirleri, değerleri ve gerçekleri algılama yeteneklerinin bir toplamı olan kültür insan yaşamı, davranış ve üretimlerinin her alanında var olur. İnsanın sanatsal üretiminin birer alanı olarak fotoğraf ve sinema da, bu ortam içinde hem kültürel birer olgu hem de kültür sunucularıdır. Endüstri devrimi ile 19.yüzyılda gerçekleşen teknolojik, ekonomik ve toplumsal değişimler sonucu fotoğraf yeni sanat dallarından biri olarak ortaya çıkar ve toplumun bilgilenmesini, gelişmesini, değişmesini ve iletişim kurulmasında önemli bir sağlayan bir araç olarak yerini alır. Sinemanın temeli fotoğraftır diyen görüş kompozisyon, bakış açısı, derinlik, gerçeklik, vs. gibi fotoğrafa ait özellikleri de sinemaya aktarmıştır. Fakat gelişen teknolojileri ve pek çok farklı anlatım dilleri île sinema, fotoğraf tan farklılaşırken, görsellik ve görüntü estetiği de sinemada arka plana atılabilir bir unsur haline gelmiştir. Bu çalışma kapsamında görüntünün kurgusundaki estetik ve kültürel değerlerin araştırılması yapılırken, fotoğraf ve sinemanın kopukluğu değil beraberliğinin izleri araştırılmıştır. Bu beraberlik araştırmasında, Nuri Bilge Ceylan, fotoğrafsal filmler için verilebilecek iyi bir örnek oluşturur. Sinemaya atılmadan önce fotoğrafçı olarak çalışan Ceylan, çektiği biri kısa, diğerleri uzun metrajlı filmlerinde fotoğrafçılık birikimini olduğu gibi, geleneksel sinema dilinin kurallarına uyarlamaksızın filmlerine aktarır. Filmleri sinemasal bir görsellikten çok fotoğrafik bir görselliğe dayanır. Günümüz koşullarında çok hızlı tüketilen bir estetik değer olan görüntü kültürel boyutları ve Nuri Bilge Ceylan'ın sinemasındaki yansımaları ile bu çalışma kapsamında irdelenmiştir. Anahtar kelimeler: Görüntü estetiği / Sinema / Fotoğraf / Nuri Bilge Ceylan / Fotoğrafsal Film vı

ABSTRACT Work of art is a product of social and cultural factors and reproduces society and culture by transforming them. Culture as a total of people's believes, ideas, values and abilities to perceive reality, exists in every aspect of human life, behaviors and production. As a field of human's artistic product, Photography and Cinema are both a cultural event and a provider of culture. Photography grew out of the technological, economical and social changes of the nineteenth century industrial revolution as a new form of art and took its place as an important tool in the informing, development, transformation and communication of the society. The point of view claiming Photography as the basis of Cinema, transfers the properties of photography such as composition, point of view, depth, reality... etc into cinema. While cinema gets further away from photography with the developing technologies and existence of many other ways of expression styles, visuality and aesthetics of frame image has become aspects that can be neglected. In the scope of this work, while the aesthetic and cultural values in the construct of the image are studied, not the gap but the traces of relation between photography and cinema is sought for. In this search, Nuri Bilge Ceylan's work presents a good example to photographical cinema. Ceylan who has worked as a photographer before he was into cinema, transfers his experiences of photography in to his short and long films without any anxiety of adaptation to the traditional language of cinema. His films present a photographic visuality more than a cinematic visuality. This work studies image as an aesthetic value that is consumed very fast in today's condition with its cultural aspects and reflections on the cinema of Nuri Bilge Ceylan who is an influential figure in photographic cinema. Keywords: Aesthetics of Image / Cinema / Photography / Nuri Bilge Ceylan / Photographic Film VII