Kütahya`da evlerde üretilen çinilerin form ve desen özelliklerinin çözümlemesi

Abstract

ÖZET Tarih boyunca olduğu gibi günümüzde de Kütahya` denildiğinde kültür mirasımız Kütahya çinileri akla gelmektedir. Topraktan başlayan şekillendirme, pişirme, bezeme, kompozisyon özellikleri ve göz alıcı renklerin ateşin sıcaklığı ile canlanan sanat eserleri. Günümüzde her ne kadar teknolojinin gelişimi ile insan ihtiyaçları doğrultusunda bu geleneksel sanatımıza bakış açısı değişmiş olsa da halen popülerliğini devam ettirebilmektedir. Çiniler günümüzde çeşitli ortamlarda üretilmektedirler. Bunlardan Büyük fabrikalar, büyüklü küçüklü atölyeler, okullar, kurslar, en göz önünde olanlardandır. Fakat bunlarla birlikte eskiden olduğu gibi halen de evlerde aile içi ortamlarda eş, dost ve akrabalarla yardımlaşarak ta çini üretilmektedir. Araştırma konum bu bilinen alanların dışında kalan ortamlar olan evlerde üretilen çinileri kapsamaktadır. Yapılan araştırma doğrultusunda saptanan bilgiler ile günümüzde halen çok sayıda evde çini üretimi yapıldığı tespit edilmiştir. Yapılan araştırma doğrultusunda ev içi ortamlardaki çini üretimleri tespit edilmiştir. Ev içi çini üretimleri piyasaya olan katkısı incelenmiş, renk ve desen özelliklerine olan etkisi çözümlenmeye çalışılmıştır. `Kütahya da Evlerde Üretilen Çinilerin Form ve Desen Özelliklerinin Çözümlenmesi` adlı tez çalışması üç bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde, Kütahya çiniciliğinin Tarihsel Gelişimi ve günümüzde Kütahya da Çini Üretimi Hakkında Bilgi başlıklar altında incelenmiş geçmişte yapılmış tarihi çinilerin fotoğrafları ile günümüz çinilerinde bazı fotoğraf örnekleri ile görsel olarak desteklenerek durumları hakkında bilgi verilmiştir. İkinci Bölüm, Ev İçi Atölyeciliği, Evlerde Üretilen Çiniler, ile ulaşılan çinilerin Form ve Desen Özelliklerinin çözümlenmesi üç alt başlıktan oluşmaktadır. Ev içi atölyeciliğinin nedenleri, üretim ortamı, ürünler, yapım aşamaları aktarılmaya çalışılmıştır. Bunları da iki ayrı başlık altında toplayarak, Evlerde Sıra İşi Denilen Üretim Örnekleri, Evlerde Her Türlü Siparişe Göre Çeşitli Çini Üretim örnekleri olarak incelemek uygungörülmüştür. Ulaşılabilen ey içi ortamda üretim yapan aileler hakkımda bilgi toplanmış çinilerin form ve desen özellikleri hakkında bilgi verilmiştin Üçünü alt başlıkta ise ulaşılan örnekleri renk, özellikle desenlerin kompozisyon içindeki kullanışları çözümlenmeye çalışılmıştır. Üçüncü Bolüm Uygulama çalışmalarından oluşmaktadır. Burada sunulan uygulamalardan tıpkı yapım olmaları üzerinde durulmuş. Eski Kütahya çini örnekleri olmaları açısından seçilmişlerdir. Uygulamalar orijinal çini çamurundan üretilmiş orijinal Kütahya formlarına sadık kalınarak şekillendirilmiş kompozisyon ve renk bütünlüğü sağlanmış uygulamalardır. Bu çalışma eğitim yaşantımda araştırmacı yönümün gelişmesini sağlamıştır. Araştırma yapabilme yetisini edinmem gibi katkıların yanında araştırmaya hazırlanırken plan, kurma, malzeme belirleme, ön araştırma yapabilme, konuyu kontrol altında tutabilme, sınırlandırmanın doğruluğunun önemini göstermiştir. vi

ABSTRACT During the history and aiso today Kütahya is recognized as cultural herritage majolica of Kütahya. This is artistry opus which is shaped, fired, ornamented by starting from soil and an opuse which is revived with compositional features and unification of eye-catching colors with heat of fire. Currently, point of view is going to change about our traditional art because of development of technology, although presently popularity is still exist. At present, majolicas are produced in different places. The most well- known ones are large factories, small an large workshops, schools, and courses. But, except these, majolicas are also produced in houses with families and relatives by cooperation. My research subject comprises majolicas which are produced at houses rather than other well-known places. According to the research, it's determined that at present there are a lot of houses where produce majolicas. According to the research, places in houses majolica productions are fixed. Contribution of majolica production inside the houses to the market was examined and its effect on color and design try to analyzed. The thesis which is called `Analysis of the form and design of the majolicas which are produced inside houses` consists of three sections. In the first section, historical development of Kütahya Majolicas and information about majolica production i Kütahya were examined and some informations were given by supporting with photographs of majolicas which were made in past and at present. The second section consists of three sub-headings as workshops in houses, majolicas which are produced inside houses, analysis of the form and viidesign features of the majolicas. The reasons of production inside houses, production environment, products, and production ranks try to transfered. These are divided into two parts as production examples which are called order in houses, various types of majolica production in houses according to order. Informations about families which are produced majolicas in houses were collected and informations about form and design of the majolicas were given. In third sub-headings, using of the colours, and designs in composition of examples try to be analized. The third part consists of study of applications. The majolicas which are represented in this part are especially produced ones are considered. They were chosen because they are old examples of Kütahya majolicas. Applications are applications which are produced by original majolica mud and shaped remain true to original forms of Kütahya majolicas and composition and colour integrity were adopted. This research ensures development of researcher side of my education life. The research contributes research ability to my work experience and also shows the importance of forming of plan, determining of material, pre-research, provide control over subject, and truth of restriction. viii