1990 sonrası Türk oyun yazarlığında birey

Abstract

ÖZET Doğanın en önemli parçalarından biri olan insan, tüm eylemlerini doğa yasalarına göre belirlemiş, doğanın çizdiği sınırlar içinde özgür olabilmiştir. İnsanın 'insan' olduğunu keşfetmesi ise, toplumların oluşmasıyla gerçekleşir. Birey, toplumu var eden temel birimdir. Dolayısıyla bireyden söz edebilmek için karşısında bir topluluk olması gerekir ya da diğer bir deyişle birey, toplumla birlikte varolur. Bu çalışmada amaç, bireyin günümüz toplumunda ulaştığı noktayı irdelemek; Türkiye'de özellikle doksanlı yıllarda öne çıkan birey söylemlerinin, dönemin Türk oyun yazarlığında nasıl ele alındığını incelemektir. Giriş'te bireyin tanımından başlayarak felsefede ele alınışına değinilmiş, 'modern dünyanın' 'modern bireyi' konu edilmiştir. Sanayi Devrimi'nden sonra bireyin kent kültürü içinde değerlendirilmesi yeni bir sürece girildiğini işaret eder. Modernleşmeyle birlikte yayılan kapitalizmin tüketim anlayışı, kentte yaşayan bireyin yaşam biçimini belirleyen güç olur. Böylece toplum kitleye dönüşürken, birey de nesneleşir. 20. yüzyılın son çeyreğinde dünyanın yeni yönelişi 'küreselleşme', ülkemizi de etkisine alır ve Türkiye, seksenlerden sonra hızlı bîr değişime girer. Türk bireyinin yeni dünya düzeninde edindiği 'imajlar' birinci bölümde ele alınmıştır. Doksan sonrası oyun yazarlığında, sıkça değişen koalisyon hükümetlerinin etkisiyle siyasal, sosyal, ekonomik dinamiklerin Türk bireyine etkisi ikinci bölümde irdelenmiş; oyunlarda bireyin sistemle ilişkisi ve kentleşme içindeki rolü gibi başlıklara yer verilmiştir. Sonuçta, Türk Tiyatrosu'nda karakter yaratılamamasının kaynağında toplumun tam anlamıyla bireyleşememesi olduğu saptanmıştır.

ABSTRACT One of the most important parts of nature man has specified all of his actions according to the roles of Nature; have been able to be free in the boundries were drawed by Nature. To be found out being 'humanbeing' by man is realised by the societies have become. Individual is the main unit creates the society. So in order to mention in individual, there must be a community opposite it or on the other hand individual exists with society. The aim in this study, to discuss the point that individual has reached in today society; to investigate how individual talkings which were occured especially in nineties in Turkey were handled by Turkish Play Writers. In the begining, how individual is handled by Philosophy is being mentioned after begining with the definition of individual, and modern individual of modern world is talked. Evaluating the individual in urban culture after Industrial Revoluation points the begining of new manner. Consuming understanding of Capitalism being spread out by the time modernization becomes a force specifying the life style of individual living in city. So at the same time society is changing to heap, individual gets object. In the last quarter of the twentieth century, the new way of world `globalisin` affects our country and after eighties Turkey comes into a change so fast. Images that Turkish Individual have acquired during the new world order is mentioned in the first part By the effects of changing coalition cabinets continuously and of political, social and economical dynamics on Turkish individual have been anab/sied in the second part; as to plays, the relation between individual and system and the role of individual in the urbanization are the some of the topics. As a result, it is understood that the main reason of being not able to create character in Turkish Theatre is that society is not able to get individual. VI