Türk fotoğraf sanatının gelişim süreci içerisinde halkevleri ve köy enstitülerinin rolü

Abstract

Söz konusu bu tez Halkevleri'nin kuruluşundan başlayarak günümüze kadarkitarihsel süreçler ile Köy Enstitüleri'nin ortaya çıkışı hakkında bilgilerin yanı sıra bukurumların içerisinde fotoğrafın ele alınışı ve Türk Fotoğraf sanatının gelişimindekietkisini ortaya çıkarmak amacıyla hazırlanmıştır.Birinci bölümünde; Ankara'da 1932 yılında açılan ve Atatürk devrimlerininhalk tarafından hızla benimsenmesini sağlamak, halkı her alanda bilinçlendirmek,onlara sanat sevgisi kazandırmak ve Osmanlı'nın baskıcı düşünce yapısını yoketmeye, halkı cahillikten kurtarmaya yönelik olarak kurulan Halkevlerinin tarihselgelişimi ile yine aynı amaçlar doğrultusunda İsmail Hakkı TONGUÇ tarafındankurulan; köylüyü bilinçlendirmek, onu ağanın kölesi olmaktan kurtararak kendi işiniyapabilen, okuyan, her şeyden az çok anlayan, sanatla uğraşan, sorgulayan bir insantipi yaratmaya yönelik olan Köy Enstitülerinin izlediği tarihsel süreçler ve bukurumların anlayışları anlatılmıştır.Çalışmamın ikinci bölümünde; Halkevleri'nin ve Köy Enstitülerininkurulduğu yıllarda, Türkiye'de ne tür sanatsal etkinliklerin bulunmakta olduğu veverilen sanat eğitiminin ne boyutta bulunduğu anlatılmaktadır. Bu çerçevedeTürkiye'de fotoğrafın gelişim aşamalarına da kısaca değinilmiştir.Çalışmamın üçüncü bölümünde ise; Bir şekilde (sergi, yarışma vb)Halkevleriyle ilişkilisi olmuş isimler ile Halkevlerinde fotoğraf kurslarındaçalışmalar düzenleyen çeşitli fotoğraf sanatçılarına ve bunların eserlerine yerverilmiştir. Ayrıca Halkevleri'nde yarışmaya katılan Cafer TÜRKMEN ile yapılanröportaj da bu bölümde yer almaktadır.Çalışmamın son bölümünde; Köy Enstitüleri'nde fotoğrafın yerinin neolduğunu, nasıl eğitim verildiği anlatılmakta ve Köy Enstitüleri'nde fotoğraf eğitselkolunda ders vermiş olan Hüsnü GÜRSEL ile yapılan röportaj yer almaktadır.

The discoursed thesis is composed to provide information on historicalprocesses beginning from the establishment of Public Houses to present and on theemergence of Village Institutes, as well as to reveal the role and effects of theseinstitutions on the development of Turkish Art of Photography.The first section refers to the historical development of Public Housesestablished in 1932, in Ankara, to facilitate the adoption of the reforms of Atatürk, torise public awareness in all spheres, to grow public interest in arts, to change therepressed mental structures formed after the Ottoman governance, and to redeemthe public from ignorance; and also refers to the historical background and vision ofthe Village Institutes founded with the same rationale by İsmail Hakkı TONGUÇpursuing to free the peasants from Landowners? slavery by educating them tobecome autonomous, cognizant, artistic, and intellectual type of persons.The second section of the study depicts the range and type of artisticactivities that were presented, and the dimensions of art education offered in Turkeyin the years the Public Houses and Village Institutes were established. In this frame,the developmental stages of photography in Turkey are briefly explained.The third section includes pieces of various photography artists who haveone way or another (through exhibitions, contests, and like) dealt with Public Housesand served in the photography courses offered in Public Houses. Also, an interviewmade with Cafer TÜRKMEN who participated a contest in Public Houses is found inthis section.In the final part of the study, the significance of photography and howphotography education was delivered in Village Institutes is discussed and aninterview with Hüsnü GÜRSEL who has given lessons in the photography committeeof Village Institutes is presented.