Bâbertî`nin hadisçiliği

Abstract

Ekmelüddîn el-Bâbertî, yazmış olduğu eserleri ve yetiştirmiş olduğu öğrencileri ile H. 8. asırda İslâmî ilimlerin her sahasında adından söz ettiren ve Hanefî ilim geleneğinin sürdürülmesinde payı olan muhakkik âlimlerimizdendir.Araştırmamızda Bâbertî'nin hadîs usûlüne yaklaşımını ve hadîsleri fıkıh, kelâm, tefsîr ve diğer İslâmî ilimlerde kullanımını tespit edebilmek için onun bu alanlarda yazmış olduğu et-Takrîr (usûlü fıkıh), el-İnâye (furûu fıkıh) ve Tuhfetü'l-Ebrâr (hadîs şerhi) başta olmak üzere birçok eserinden faydalanılmıştır.Çalışma giriş ve üç bölümden oluşmaktadır. Girişte Bâbertî'nin yaşadığı dönemin ilmî ve sosyal özellikleri, hocaları, talebeleri ve eserleri, birinci bölümde Bâbertî'nin sünnet, hadîs ve benzeri kavramları hangi anlamlarda kullandığı, râviler hakkındaki değerlendirmeleri, hadîs çeşitleri ve hadîsin tahammül ve edâsına dair görüşleri incelenmiştir. İkinci bölümde, hadîs tenkîdi sened ve metin açısından ele alınmış, Hanefîler ve Bâbertî'nin bâtınî inkıtâ prensipleri örnekleriyle verilmiştir. Üçüncü bölümde ise Bâbertî'nin hadîsleri şerh etme yöntemi araştırılmış ve sarf-nahiv gibi dil bilimlerinin yanı sıra kelâm, hadîs ve fıkıh alanındaki izahatları örnekleriyle verilmiştir.

With his works and the students he raised, Ekmelüddîn al-Bâbertî is one of our investigative scholars who made a name in every field of Islamic sciences in the hijrî 8th century and has a share in the maintenance of the Hanafi tradition.In our research, in order to determine Babertî's approach to the method of hadith and the use of hadiths in fiqh, kalam, tafsir and other Islamic sciences, it has been benefited from many of his works he wrote in these fields like at-Takrîr (method of Hadith), al-Inaya (details of fiqh) and Tuhfetü'l-Ebrâr (commentary on Hadith).The study consists of introduction and three chapters. In the introduction part, the scientific and social features, teachers, students and works of the period during which Babertî lived; in the first chapter, in what meanings Babertî used concepts such as sunnah and hadith, his evaluations about the narrators, types of hadith and the views of the hadith regarding its tahammul and adâ were examined. In the second chapter, hadith criticism is dealt with in terms transmission (sanad) and text (matn). Besides this, the Hanafis and Babertî's esoteric (batıni) abscission (inkıta) principles are given with examples. In the third chapter, Babertî's method of interpreting the hadiths was investigated and given the examples of linguistics such as sarf and nahv, as well as his explanations in the field of kalam, hadith and fiqh.