Moğol ve Buryat Şaman tören kıyafetlerindeki aksesuar ve görsel etkilerin kadın giysi tasarımında kullanımı

Abstract

Şamanizm, milattan önceki çağlardan günümüze kadar yaşayan bir inançtır. Kökeni Orta ve Kuzey Asya'ya dayanan bu oluşum, Kuzey ve Güney Amerika'da, Avustralya yerlilerinde, Endonezya'da, Güneydoğu Asya, Moğolistan, Çin, Tibet ve Japonya'da da görülmüştür. Yapısında sihri ve mistik öğeleri taşıyan Şamanizm'de, kişi-tanrı-ruh iletişimi yapan kişi şamandır. Şaman aldığı eğitimin verdiği potansiyelle esrime tekniklerini kendisinde depolar. Bu özellik şamanı güçlü kılar ve insanların başvurduğu biri olur. Şaman özellikle ayinler aracılığıyla ruhlarla temasa geçer. Böylelikle ortada insan hayatını olumsuz etkileyen durumları ortadan kaldırır.Ele alınan konu, Moğolistan`da yaşayan çok sayıda topluluk içerisinden, bu kültüre dâhil olan ve tüm bölgenin ana tasarım tarzlarını yansıtan belli başlı kabileler ile sınırlandırılmıştır ki bunlar; Buryatlar, Halha Moğolları, Daurlar, Darhatlar, Hotgoid, Hunnu, Hular, Çahar, Horçin, Bargu, Duhalardır. Babadan oğula miras yolu ile ya da `çağrı yöntemi` ile devredilen, kutsal bir kült eşyası kabul edilen Şaman tören kıyafetleri, Şamanları kozmik ve sınır ötesi âleme taşıyan bir araç olup onu toplumun diğer üyelerinden ayıran ve izole yaşam tarzlarının bir göstergesi olan bir nişandır.Şaman inancına göre yardımcı ruhların ya hepsi ya da bazıları kıyafetde yaşar. Bu nedenle, şamanın sembolik dünyasında önemli yeri olan şaman tören kıyafeti onun sosyal statüsünün de bir göstergesidir.Şaman tören kıyafetleri bir toplumun dinî bakışlarının yansıması, toplumun hayat görüşlerinin, sosyo-kültürel dokusunun ifadesidir. Bunlar insanın hayal dünyasının dokunulabilecek prototipini yaratma ve dinsel inançlara ait dinî, ruhi fantastik gerçekliklere form bulma çabasıdır.Türkçe Anahtar Kelimeler: 1- Moğol ve Buryat Şamanları 2- Şaman tören kıyafeti 3- Şaman tören aksesuarları 4- Şaman ayakkabısı 5- Şaman başlıkları

Shamanism is a belief that which has been existed from the ancient times until today. The origin of this belief of which origin is based on the Middle and North Asia, also found in Australian aborigines, in Northern and Southern American Indians, the people of Indonesia , South-East Asia, China, Tibet and Japan. In Shamanism, which has magical and mystic components in its structure, the shaman is the person who provides the communication between person, god and spirit. Thanks to the education that she takes the Shaman has all the techniques of trance. This characteristic makes shaman powerful and he becomes a person who people refer to. Shaman contacts with spirits especially by means of religious ceremonies. In this way, he removes the conditions which affect life of people negatively.The subject matter at issue ,among many tribes living in Mongolia, confined to certain tribes that reflect the main style of design of all the region these are the following: Buryat`s, Halha Mongols, Daur`s, Darkhat`s, Hotgoid, Hunnu, Hular, Chahar, Horchin, Bargu, Duha tribes. The Shaman gowns, which are descended from father to son via heritage or `the method of calling` and accepted as a holy possession, are divine means that takes the Shamans to the cosmic universe and divides them from the society, and these gowns are the sign of the Shamans' life styles. Accordance with the shamanism the supporter souls, either all of them or some live on the gown. Therefore the shaman gown that takes an important place in shaman's symbolic world also the demonstration of his social status.As a conclusion, the Shaman gowns are the reflection of a society's religious point of views, and also the expression of the society's life styles and socio-cultural features. These are the efforts of creating the prototype that can describe the man's imaginary world and finding a form for religious faiths, spiritual fantastic realities.İngilizce Anahtar Kelimeler:1- Mongolian & Buriyad Shamans2- Shaman ceremony costume3- Shaman ceremony accessories4- Shaman boot5- Shaman head-dresses