21. yüzyıl kukla tiyatrosunda imge-ileti ilişkisi bağlamında kukla ve oynatıcı dinamiği

Abstract

Kukla tiyatrosu ile ilgili genel yargı onun çocuklar için yapılan eğlendiricigeleneksel bir form olduğu yönündedir. 21. yüzyılda, bu genel yargıyı karşılayanoyunlar sahnelenmeye devam etse de yeniliklere, deneylere ve disiplinlerarasıçalışmalara açık bir kukla tiyatrosu giderek yaygınlaşmaktadır. Görsel dilin vehareket dilini yoğun olarak kullanıldığı 21. yüzyıl kukla tiyatrosu, mesaj iletimindeimgelerden faydalanmaktadır. Çağdaş oyunlar uluslararası festivallerde farklıkültürlerden seyircilerce anlaşılma ihtiyaçları sebebiyle görsel anlatıma daha fazlayer vermektedirler. Görsel anlatım her yaştan izleyicinin sahnede gördüğünüanlaması ve anlamlandırması için etkili bir anlatım biçimi olarak kuklakumpanyaları için işlevsel bir öneme sahiptir.`21. Yüzyıl Kukla Tiyatrosunda İmge-İleti İlişkisi Bağlamında Kukla VeOynatıcı Dinamiği` başlıklı doktora bitirme çalışması, çağdaş kukla tiyatrosunumeydana getiren unsurları ortaya koymayı, tasarım çerçevesinde oyunun seyirciyeulaştırmak istediği mesajı imge oluşturarak nasıl somutlaştırdığını ve kukla ileoynatıcısı arasındaki etkileşimin buna katkısını değerlendirmeyi amaçlamaktadır.Bu bağlamda, temel tasarım unsurlarından çizgi, renk, biçim ve malzemeninanlama olan etkisini bilmek algı ve anlamlandırma süreçleri içinde kullanımolasılıklarını değerlendirmek açısından önemlidir. Kumpanyalar, kukla oyunuyoluyla uluslararası bir iletişim kurabilmek için kültürel farklılıkların ötesindekiinsana özgü olan ortak duygu ve olgulara yönelmektedir. Bunu yaparkenkullandıkları tasarım elemanlarının çağrışım alanlarının da herkes tarafındanokunabilecek genişlikte olmasına özen gösterilmektedir. Bunun için mim, harekettiyatrosu, mask tiyatrosu ve animasyon disiplinlerinin imge ile ileti içinkullandıkları soyutlama ve indirgeme teknikleri faydalı olmaktadır. Bugün çağdaşbir gösteriden söz etmek için konvansiyonel kukla tiyatrosunun kuralları dışınaçıkan, her yaşa hitap eden, işbirliğine ve deneylere açık sahne pratiklerigerekmektedir.

Puppet theater, in general, tends to be perceived as a traditional form ofentertainment, especially for children. Even though puppet performances have keptbeing staged projects that general opinion still in 21. century; an interdisciplinaryand experimental puppet theater becomes gradually popular. In 21. century, puppettheater intensely uses visual language, the language of movement while utilizing imagesto convey messages. Contemporary plays which are staged in international festivals have a need to make sense to the audience with different cultural backgrounds, therefore,they include visual narration more. The visual narration is an effective way ofexpression for the audience of all ages to comprehend and interpret what they see onstage, therefore, it is functional and important for puppet companies.Doctoral study with the title `Dynamics of Puppet and Puppeteer'sInterrelation in 21. Century Puppet Theatre Within the Context Of Image-MessageRelevance` aims to present the elements which generate contemporary puppettheatre, and reveal how a performance embodies a message for audience reception bycreating imagery using design elements and evaluate the contribution of puppet andpuppeteer's interrelation to this process. In this context, it is important to know howdesign elements like lines, color, form, and materials have an effect on meaning interms of evaluating their possibilities of usage in process of perception andinterpretation. In order to communicate internationally through a puppetperformance, companies gravitate to human-specific common emotions andfeatures which are beyond cultural differences. Design elements' associative field isregarded to be extensive enough for everyone to read. Therefore, abstraction andreduction techniques of mime, mask theatre, and animation disciplines are beneficialin order to communicate with imagery. Today to make a reference to acontemporary puppet performance, stage practices are needed which are free from the constriction of the conventional and open to experiments and cooperation whilehaving an ability to appeal people of all ages.