Paris Milli Kütüphane`de bulunan ve minyatürleri Nakkaş Osman`a ait olan Metali`ü`s Saade adlı eserde yer alan astrolojik konulu minyatürlerin incelenmesi ve özgün tasarımlar

Abstract

XVI. yüzyıl Osmanlı minyatür sanatı, nakkaşhane üretiminin en verimli olduğu ve gerek üslup gerekse konu bakımından kendini bulduğu bir dönemdir. Özellikle III. Murad'ın kitap sanatlarına ve farklı konulara olan düşkünlüğü ile saray nakkaşhanesinde Nakkaş Osman ve ekibinin yer alması üretimi doğrudan etkilemiş ve minyatür üretiminde de kendini göstermiştir. Tez çalışmasına konu olan Metali'ü's Saade, XVI. yüzyıl klasik Osmanlı minyatür sanatının niteliklerini yansıtması ve eserde yer alan minyatürlerin Nakkaş Osman'a ait olması bakımından önemli bir yere sahiptir. Metali'ü's Saade, III. Murad'ın kızı Fatma Sultan için Muhammed bin Emir Hasan el-Sudi tarafından Türkçe'ye çevrilerek 1582 yılında hazırlanan astroloji konulu bir eserdir. Üslup ve konu olarak falname türü yazmalara önemli bir örnek teşkil eden Metali'ü's Saade, Paris'te, Fransa Milli Kütüphanesi'nde bulunmaktadır. Eserde yer alan minyatürlerden teze konu olan astrolojik konulu minyatürler, teknik ve üslup özellikleri bakımından klasik dönem özelliklerine sahiptir. Buna göre tez çalışması kapsamında, eserde yer alan on iki burç ve gezegen tasviri incelenmiş, tasvirlerin ana özellikleri belirlenerek bu özellikler simge niteliğinde ele alınmış, on iki burç ve gezegen özgün olarak tasvir edilerek özgün bir tasarım oluşturulmuştur. Tez çalışmasının birinci bölümünde XVI. yüzyıl minyatür sanatı ve III. Murad döneminde nakkaşhane üretimlerine değinilerek, Nakkaş Osman'ın nakkaşhaneye etkisi ve minyatür sanatında yapılan eserler anlatılmıştır. İkinci bölümde, Metali'ü's Saade adlı eserin tanıtımı ile eserde yer alan minyatürlere değinilerek, teze konu olan burç ve gezegen tasvirleri incelenmiştir. Tez çalışmasının üçüncü bölümünü uygulama çalışması olan özgün tasarım oluşturmaktadır.

XVIth century Ottoman miniature painting is a period of a fertilest and self-discovery in terms of style and themes. Especially with the addiction of Murad III to the arts of the book and diffrent themes along with the participation of Nakkaş Osman and his team to the nakkashhane effected the production directly and the miniature painting production had manifested itself. Metali'ü's Saade, which is the subject of this thesis, has an important place in terms of reflecting stylistic features of XVIth century classical miniature painting and the miniatures in this manuscript belong to Nakkasş Osman. Metali'ü's Saade is an astrological work which was translated into Turkish by Muhammed bin Emir Hasan el-Sudi for Murad III's daugther, Fatma Sultan in 1582. With its style and subject Metali'ü's Saade is an important example for falname (fortune writings) and can be found at Bibliothèque Nationale de France in Paris. The astrogical themed miniatures of this manuscript which are studied in the thesis, have features of the classical period in aspect of technique and style. Accordingly, in scope of this thesis, the twelve zodiacal constellations and planets are examined and their main characteristics are specified and symbolised; and a unique design is created. In the first part of the thesis, XVIth century miniature painting art, the production at the nakkashhane of Murad III and the effect of Nakkaş Osman onto the nakkashhane and the illustrated paintings of the period are explained. In the second part, Metal'i'ü's Saade and its miniature paintings are introduced; and the zodiacal constallations and planets which are the subject of this thesis are examined. The third part of this thesis is the application of a unique design.