Halı dokuma tekniğiyle kumaş tasarımı/üretimi ve giysi önerileri

Abstract

Geleneksel tekstillerin yeniden ele alınması, unutulmaya başlayan tekniklerin hatırlanması, kültür mirasımızın günümüze taşınması ve tanıtılması açısından önemlidir. Bölgelerin karakterini yansıtan ve nesiller arası bir bağ oluşturan zanaatin ve bunun ürünü geleneksel tekstillerin günümüze adapte edilmesi ve aktif olarak üretimi kültür aktarımı açısından önemlidir. Günümüz dünyasındaki sanatçı ve tasarımcılar, bu bilinci artırmaya yönelik çabalarla, çalışmalarında geleneksel tekstillerden parçalara yer vermektedir. Bunu yaparken, geçmişin mirası olan bu tekstillere farklı bir bakış açısıyla yaklaşarak, yeni anlamlar ve görevler yüklemektedirler. Bu noktada geleneksel tekstiller sanat alanında kullanıldığı gibi günümüzün moda eğilimleriyle de yorumlanabilmektedir. Bu bağlamda geleneksel tekstiller giysi tasarımına da ilham olmakta ve çağdaş tasarım diliyle buluşmaktadır.Bu çalışma kapsamında da geleneksel halı, çağdaş giysi tasarımlarına aktarılarak yeni bir bakış açısı geliştirilmek istenmiştir. Bir zemin tekstili olan halının üretim tekniğine ve genel özelliklerine bağlı kalarak giysilik kumaş dokusuna dönüştürülmesi, giysi tasarımı ve geleneksel tekstiller arasında yeni bağlantıların kurulmasını sağlamaktadır. Halı Türklerin en önemli geleneksel tekstilidir. Türklerin yaşam biçimlerini, alışkanlıklarını ve dönemlere göre değişen estetik zevklerini yansıtan belge niteliğinde eşyalardır. Göçebe biçimde yaşayan ilk Türk kavimleri halıyı nerelerde yurt tutmuşlarsa oralara taşımış ve dokumaya devam ettirmişlerdir. Çalışma kapsamında, halının tarihçesi ve Türklerle olan ilişkisi ayrıntılı olarak incelenmiş, günümüze ulaşan en eski halıların kronolojik sıralaması yapılmıştır. Anadolu'da üretilen geleneksel Türk halıları, karakter özelliklerine göre başlıklar altında incelenmiştir.Halının tarihsel evriminin incelenmesine, günümüz sanat ve tasarım alanındaki konumunun irdelenmesiyle devam edilmiştir. Çalışmanın ikinci bölümünü teşkil eden ilk konu, çağdaş sanatta halının bir ifade aracı olarak yer alması ve örneklerin incelemesini kapsamaktadır. Diğer bir başlıkta ise, çağdaş tasarım alanında halının dekorasyon ve giysi tasarımıyla olan ilişkileri incelenmiştir.Son bölümde ise çalışmanın odak noktasını oluşturan geleneksel halının çağdaş giysi tasarımlarına dönüştürülmesi süreci, nedenleriyle açıklanmış ve denemelerle birlikte tasarım uygulamalarına yer verilmiştir.

The reconsideration of traditional textiles are important in terms of remembering the techniques that are beginning to be forgotten and reaching and promoting our cultural heritage to these days. Adaptation to the present and active production of the craft which reflects the character of the regions and forms an intergenerational bond, and its product that is the traditional textile, are significant with regard to cultural transmission. Artists and designers in today's world use parts of traditional textiles in their works with aim for increasing this awareness. In doing so, they assign the new meanings and missions by approaching with different point of view to these textiles which are the legacy of the past. At this point, traditional textiles can be interpreted in today's fashion trends as well as using in the field of art. In this context, traditional textiles are inspiration to clothing design and meet the contemporary design language.Within the scope of this study, it was aimed to develop a new perspective by transferring the traditional carpet to the contemporary clothing designs. Converting the carpet, which is a ground textile, by sticking to production technique and the general characteristics to the garment fabric texture provides the establishment of new connections between costume design and traditional textiles.Carpet is the most important traditional textile of the Turks. It is like a document that reflect the life styles, habits and aesthetic pleasure of the Turks. The first Turkish tribes who lived in nomadic forms carried the carpet where they were, and continued to weave.In this study, the history of the carpet and its relationship with the Turks were examined in detail and the chronological order of the oldest carpets which have survived to the present day has been made. Traditional Turkish carpets produced in Anatolia are examined under the headings according to their characteristics.The study of the historical evolution of the carpet has been continued by examining its position in today's art and design. The first subject that constitutes the second part of the study involves taking a part of the carpet as a means of expression in contemporary art and examining the samples. In another topic, the relationship of carpet with the decoration and clothing design in the contemporary design area was examined.In the last section, the process of converting the traditional carpet to contemporary clothing designs, which is the focal point of the study, is explained with the reasons and the design applications are included with the experiments.