18. yüzyıl Kütahya çinilerinden yola çıkarak günümüze yönelik fonksiyonel tasarımlar

Abstract

Dünya müzelerinde gördüğümüz, geçmişin büyük izlerini barındıran Türk Çini Sanatı, bugün de toplumun ihtiyaç olgusu ve kültürel değerlerine göre şekillenmektedir.Türk Çini Sanatı denince ilk akla gelen İznik ve Kütahya olmuştur. Saray sanatı olan İznik günümüze kadar ulaşamamış fakat halk sanatı olan Kütahya yaşamaya devam etmiştir. Günümüzde Kütahya desenlerinin yavaş yavaş İznik desenlerine doğru kaydığını, maddi kaygılardan dolayı ucuz işçilik yada serigrafi yöntemi ile üretildiğini görmekteyiz Kütahya çinilerinin hak ettiği değeri bulmak, Çinide talebi canlandırmak için neye ihtiyaç vardır? Tezimde bahsettiğim bu ihtiyaç olgusu, beni bu tezi yazmaya yönlendirmiştir. Çiniyi bir süs eşyası olarak değil, fonksiyonel ürün olarak ele alıp halkın talebini artırmak tezimdeki amaçlarımdandır. Bu amaç doğrultusunda sağlık ve estetik göz önünde bulundurularak tasarımlarda porselene de yer verilmiştir. Tezimdeki tasarımlar 18. Yüzyıl Kütahya çiniciliğinde kullanılan motifler ile sınırlandırılmış, günlük kullanım eşyaları olan tabak, bardak, fincan, abajur formları tasarlanmıştır.Araştırma yöntemleri olarak literatür taraması ve önemli çini sanatçılarıyla birebir görüşmeler yapılmıştır. Literatür taramasında Kütahya çini sanatının 14. Yüzyıldan günümüze kadarki durumu incelenmiş. Dönemin önemli eserleri hakkında bilgiler verilmiştir. Sanatçılar ile görüşmeler ve öneriler neticesinde günümüzün ihtiyaçları ve estetik kaygısı göz önüne alınarak yeni tasarım örnekleri sunulmuştur.

Turkish Tile Art which is seen in the world museum sand which contains the great traces of the past, is shaped today, according to the needs and cultural values of the society. The first thing that came to mind when it comes to the Turkish Tile Art was İznik and Kütahya. The palace art İznik, did not survive until today, but the folk art of Kütahya lives on today we see that the patterns of Kütahya are slowly shifting towards iznik patterns, due to financial concerns, they are produced with cheap craftsmanship or serigraphy method. What is needed to revive the demand for Tile? The case of need mentioned in my thesis has directed me to write this thesis.The aim of my thesis is to increase the demand of Tile not as an ornament but as a functional product. In line with these objectives, porcelain is also included in the designs while health and aesthetics are taken into consideration. The designs in my thesis are limited to the motifs used in the 18th century Kütahya tile, daily-use items such as plates, glasses, cups and lampshades forms are designed.As for the research methods, literature review and one to one interviews were conducted with important tile artists. In the literature review, the status of Kütahya tile art from the 14th century to the present day is examined. Information on the period's important works was given. As a result of discussions with the artists and recommendations, new design examples are presented by taking into consideration the needs and aesthetic concern of today.