Vizyoner liderlik ve takım oluşturmada liderin vizyonunun rolü

Abstract

ÖZET Bu tez, günümüz de önemi daha da artan vizyonu ve vizyoner liderliği anlamak için hazırlanmıştır. Dünyadaki 1980 sonrası köklü değişiklikler, yeni kavramlar ve hayata bakış tarzları yaratmıştır. Küresellik, kültür, liderlik, strateji, vizyon gibi kavramlar popülarite kazanmışlardır. Liderlik kavram olarak bugünün değerlerini yansıtmaktadır. Bu da yönetim anlayışının önemli ölçüde değiştiğini göstermektedir. Yöneticiden lidere geçiş, sancılı olmuştur. Bugün hızlı değişim neticesinde liderden de farklı özellikler beklenmektedir. 1900' lü yılların başından itibaren liderlik üzerine bir çok araştırma yapılmıştır. Bu araştırmalar liderliğin gerektirdiği yeterlilikleri, üç ana başlıkta toplamıştır. Üç ayrı araştırma üç ayrı kuramı ortaya çıkarmıştır. Bunlar Özellikler Kuramı, Davranış Kuramı ve Koşul-Bağımlılık Kuramıdır. Özellikler kuramı; liderlik için belirli özelliklerin olması gerektiğini savunur. Bu kuram çok tartışmalara sebep olmuştur ve yeni kuramların ortaya çıkmasına sebep olmuştur. Davranışsal Kuramlar; kendi içinde üç alt başlığa ayrılmıştır. Bu kuramlara göre liderliği belirleyen etmenler belirli davranış gruplarıdır. Bu davranışları sergileyebilen kişiler, etkin lider olabilirler. Davranışsal Kuram ve Özellikler Kuramı liderlik üzerine yapılan tartışmaları sona erdirememiştir. Bunun üzerine Koşul-Bağımlılık Kuramı ortaya çıkmış, Koşul- Bağımlılık Kuramını savunan birçok araştırmacı olmuştur. Fiedler, Vroom- Yetton ve Hersey -Blanchard, Blake-Mouton Koşul Bağımlılık Kuramını savunan bilimadamlarıdır. Bu kuram etkin liderliğin tek model olamayacağını, durumlara göre etkin liderliğin değişebileceğini savunmuştur. Diğer kuramlara göre daha çok kabul gördüğünü söyleyebiliriz. Bu kuramlar, liderlik araştırmalarına boyut katmalarına rağmen tartışmalara son verememiştir. Bunun üzerine tartışmalar yeni paradigmalarla85 devam etmiştir. Yeni paradigmalar, biraz da gelecekteki lider modelini açıklamaya yönelik olarak ortaya çıkmıştır, önümüzdeki yılların, örgütü, lideri, fonksiyonları ve özellikleri nelerdir ? Bu soruların cevabı aranmaya çalışılmıştır. Bu paradigmalara, Kültürel Liderlik, Süper Liderlik, Moral Liderlik, Öğrenen Liderlik, Transformasyonel Liderlik.Vizyoner Liderlik örnektir. Bu paradigmalar, günümüzün ve geleceğin liderinin, baskın özelliklerinin neler olduğunu ortaya çıkarmaya çalışmaktadırlar. Karizma, kültür, hızlı değişim, öğrenme, vizyon, gibi özelliklerden hangisi daha baskın olmalıdır. Bu tez vizyonun daha baskın bir özellik olması gerektiğini savunmaktadır. Vizyon, geleceği bugünden tasarlayabilmektir. Vizyon oluşturmanın ve geliştirmenin belirli aşamaları vardır. Örgüte vizyonu yansıtan insanlar liderlerdir. Geniş vizyonlu liderlerin, örgütlerine ve toplumlarına uzun vadede önemli fırsatlar yaratabildiklerini gözlüyoruz. Vizyoner liderlerin etkili takım oluşturmada, vizyonlarını kullandıklarını ve takım etkinliğini artıran özelliklerin en önemlilerinden birinin vizyon olduğunu söyleyebiliriz. Sonuç olarak; araştırdığımız bütün liderlik modellerinin içinde vizyonun çok önemli bir yere sahip olduğu görülmektedir. Vizyonun ve Vizyoner Liderliğin önemini, önümüzdeki yıllarda daha net olarak göreceğiz.

ABSTRACT This work is prepared to explore, vision and visionary leadership, that which are the very primary concepts of contemporary management context. The drastic changes after 1980's created new concepts and mentalities, moreover globalism, culture, leadership, strategy and vision have become popular. The concept of leadership reflects today's values, this also indicates that the management style had dramatic degrees of changes. As a result of fast transformation, in the organization leaders are expected to present some features that make them, exceptional. Since 1900's the concept of leadership has been under focus. The researches who analyzed the requirements of leadership had identified three main approaches. Those are called, Trait Approach, Behavioral Theories and Contingency Theory. Trait Approach suggests that personal traits are basic determinants of leadership. However : the critics to this approach, resulted in appearance of Behavioral Theories. According to theorists, a person whose attitudes matches with the sample leader's is to be accepted as a good leader. Even though, behavioral theorists did not conclude, the discussion on the leadership. Therofore, Contingency Theory came off. The well known theorist of this approach is Fred Fiedler. It is argued that the leaders are not isolated from the contingency where they are in. Therefore.contingency İs the strong indicator of leadership as well as personal traits.The validity of Contingency Theory, has not still ended. New paradigms emerged as a result of changing environment where existing models were short of explaining the leadership. New paradigms are charismatic, moral, super, learning, transformational and visionary leadership, those paradigms aimed to reveal effective features of recent leaders and also try to forecast future leader's havings. Our discussion on the identification of dominating factors of leadership, such as charisma,87 culture, ability to change, learning and having vision, put forward vision as the most effective one. Vision is to plan the future. Leaders are those who reflect the vision on the operations of organizations. The leader with wide vision provides important opportunities in the long run to the organization and to the society. We argue that leaders use their vision to form efficient teams. Thus the vision seems to be the most crucial element that enhances the team efficiency. In conclusion, the vision is located in the centre of on leadership models. ssssa--