Teknoloji-iktidar ilişkileri ve Cumhuriyet`in başlangıç yıllarına bir bakış

Abstract

ÖZET Teknoloji-İktidar İlişkileri ve Cumhuriyet'in Başlangıç Yıllarına Bir Bakış adlı tezimizin birinci bölümünde, Cumhuriyet'in kurulduğu yıllardaki sanayileşme olgusu, Cumhuriyeti kuran kadroların teknik-teknolojiye yükledikleri anlam/beklentiler ve ekonomiye yön veren sanayileşme stratejileri incelenmiştir. İkinci bölümde, Teknolojideki hızlı değişimin, işbölümü ve üretim sistemlerini, emek sermaye ilişkilerini, para-kredi mekanizmalarını ve rekabet biçimlerini, devletin ekonomiye müdahalesini, nasıl etkilediğini göstermektedir. Bu paralelde yönetici kadroların ekonomide liberal dönemin ardından, neden devletçi ekonomi uygulamalarına gerek duydukları üzerinde durulmuş, devletçi ekonominin toplumsal ve siyasal yansımaları ele alınmıştır. Üçüncü bölümde ise, Teknoloji-İktidar İlişkileri başlığı altında Teknik- Teknoloji İlişkisinin ve Teknolojinin Siyasi Tarihinden söz edildikten sonra, siyasal egemenliği meşrulaştırma aracı olarak teknoloji ve teknolojinin yansız olup olmadığı tartışılmıştır. özellikle II. Dünya Savaşı öncesi yaşanılanların bir sonucu olarak yeni bir dal olarak ortaya çıkan kalkınma iktisadı, sanayileşmeyi gelişme açığının kapatılmasının ön koşulu olarak belirlemesi açısından önem taşımaktadır. Bu bakış açısı teknolojiyi, içinde geliştiği tarihsel/toplumsal alandan bağımsız, iktidar ve güç odaklarından tamamen yansız ve toplumsal sorunlardan kaynaklı tartışmaların tamamen dışında görülmesidir. Ancak sanayileşme salt iktisadi ve teknik bir değişimi değil, tarihsel/toplumsal /kurumsal farklılıkların gözetildiği içinde bulunulan toplumsal alandan ve politik güç ilişkilerinden soyutlanamayan bir süreçtir.Teknolojinin toplumdaki tarihsel gelişimini sorgulamayan yaklaşımlar bu sorunu sırf teknik/iktisadi sorunlardan ibaretmiş gibi göstermektedir. Toplumsal yapının her alnında bütünüyle önemli bir rolü olan teknolojiyi kurumsal yapılar ve politik süreçlerden edilgen ve yansız olarak göstermeli doğru değildir. Aksine teknolojik gelişmeler tarihin hiçbir döneminde yansı/ olmamış politik güç ilişkilerinin önemli bir parçasını oluşturmuştur. Bu doğrultuda Cumhuriyet döneminin modernite arayışları, iktidar-sermaye ilişkileri ve batılılaşma hareketleri gözden geçirilmiştir.

II! SUMMARY In the first part of our thesis, that is `Technology-Power relation and a book on the out set of Turkish Republic`, the fact of industrialization at the begining of republic, the meaning that the staff established of Republic attribute to-the techics-technology and the industrial strategies that gwoled the economy. Is analyzed, parallel to that why the manager staft after a liberal periodrequired to apply state control econmy and how it after the social&political life is held on. In the second part, how the rapid development of the technology effects the productivity, labour-capital rebtuon, money-credit mechanizm&competition forms, interference of the economy by the state. In the third part, under the title of techonology-power relationship, technic-techology relet, ion&the political history of techonology is analuzed and then the importualiabity of the techics-techonology is discusssed on the legitimation way of political power. Especially, the development program economy that occurd because of the facts just before the ll.World War is desermined the industrialization as the predicate of taking over the development gap which is important. Such a viev is moinly based on the idea that the techonology is free from the social and historicial relotions that it is developed in to think that it is completely impotual from the legal power and illegal power relation, and and to put is outsole from the discussions developed by the social contradiction. But industralization is not only a economical&techonological change on the controny it can not beIV abstracted from the social area that the hisrorical/social/institutional differences occur, it can not be abstroctedfrom the political power relations. The respectives that unquestioned the historical develpoment of techonology in the society failed to think that it is only a mattre of technic/economy relation. To take the techonology as apart from the industrial&political structure is incorrect that it is plays an importand role in the every area of the social structure. Actually in the history technolojical developments can not take it self apart from the political power relations but take put a grest role in these relations. Thorough that direction during the out set of Republic how the modernity is taken in, power-capital relationship and western modernization activity is reviewed.