İlköğretim okulu müdürlerinin liderlik, öğretmenlerinin kararlara katılma düzeyleri

Abstract

ÖZET Bu araştırma, İlköğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin çalıştıkları okullarda alman kararlara katılma düzeylerini, kendi okullarında görev yapan müdürlerin liderlik davranışlarını gösterme düzeylerini ve bu düzeyler arasında ilişki olup olmadığım saptamayı amaçlamıştır. Araştırma problemine bağlı olarak, on ayrı alt problem araştırılmıştır. Bilgi toplama aracı olarak `Karara Katılma` ve `Liderlik Davranışlarını Betimleme` anketleri kullanılmıştır. Araurmanın evreni İstanbul ili Gaziosmanpaşa ve Esenler ilçeleri ilköğretim okullarında görev yapan öğretmenlerden oluşmuştur, örneklem seçiminde merkezde bulunan ilköğretim okullarının seçimine özen gösterilmiştir, ömeklem seçildikten sonra anket 517 öğretmene uygulanmıştır. Verilerin çözümlenmesinde aritmetik ortalama, F testi, `t` testi, Duncan Anlamlılık Testi ve Korelasyon Katsayısı teknikleri uygulanmıştır. Elde edilen bulgular şunlardır. 1. öğretmenler, karara katılma konusunda `çok az` ve `biraz` seçenekleri arasında görüş bildirmişlerdir. Ortalaması en düşük karar konusu `okulun gelir ve harcamalarının planlanması` konusudur. Bu konuda öğretmenler `çok az` düzeyde kararlara katıldıklarını belirtmişlerdir. Ortalaması en yüksek karar konusu ise`anababalara öğrencilerin durumlarını bildirme yollarının geliştirilmesi` konusudur. Bu konuda öğretmenler `biraz` ve `çok` düzeyleri arasında kararlara katıldıklarını belirtmişlerdir. 2.öğretmenlerin görev yaptıkları okullarda alman kararlara katılma düzeyleri, yaşlarına göre 0.01 düzeyinde önemli bir farklılık göstermektedir, öğretmenlerin yaşlan arttıkça kararlara katılma düzeyleri artmaktadır. 30-39 yaş ile üstündeki yaş gruplarında bulunan öğretmenler, 20-29 yaş grubundaki öğretmenlere göre kararlara daha fazla katıldıklarını belirtmişlerdir. 3. öğretmenlerin görev yaptıkları okullarda alman kararlara katılma düzeyleri, kıdemlerine göre 0.01 düzeyinde önemli bir farklılık göstermektedir öğretmenlerin kıdemleri arttıkça kararlara katılma düzeyleri artmaktadır. 16-20 yıl ve üzeri yıl kıdeme VIsahip öğretmenler, 1-5 yıl arası kıdeme sahip öğretmenlere göre kararlara daha fazla katılmaktadırlar. 4. öğretmenlerin görev yaptıkları okullarda alman kararlara katılma düzeyleri, öğrenim durumlarına göre 0.01 düzeyinde önemli bir farklılık göstermektedir ön lisans mezunu öğretmenler, lisans mezunu öğretmenlere göre kararlara daha fazla katılmaktadırlar. 5. Öğretmen algılarına göre okul müdürlerinin, liderliğin davranışlarım gösterme düzeyleri `ara sıra` ve `çoğu zaman` seçenekleri arasındadır. 6. öğretmenlerin okullarında alınan kararlara katılma düzeyleri ile okul müdürlerinin liderliğin yapıyı kurma boyutundaki davranışları gösterme düzeyleri arasında önemli bir ilişki bulunmaktadır. Bu ilişki 0.01 düzeyinde önemlidir. 7. öğretmenlerin okullarında alman kararlara katılma düzeyleri ile okul müdürlerinin liderliğin anlayış gösterme boyutundaki davranışları gösterme düzeyleri arasında önemli bir ilişki bulunmaktadır. Bu ilişki 0.01 düzeyinde önemlidir. vn

SUMMARY This research aims to obtain the primary school teachers participation levels to the decisions that have been taken at primary schools which they work and the principals, leading behaviour levels at some primary schools and the relation whether exist or not between these levels. Ten different sub-problems have been formulated. Two questionnaries were used in the study. Namely, `Leader Behavior Description Questionnarie` and `Decision Involvement Analysis` were used to gather related data and information. 517 primary school teachers who work at primary schools in the sub-provinces (Esenler and Gaziosmanpaşa) of city of Istanbul. As statistical Analysis tecniques, `t` test, `Variance Analysis`, Duncan Meaningfulness Test` and Corelation Analysis techniques have been used. The results are given below. 1- According to the primary school teachers' perceptions, their participation level of decision is `very little`. 2-The percived level of participation of teachers to decisions significantly differs according to their age, educatianal level and doesn't differ to their sex and their position at 0.01 level. 3-Correlations significant beyond the 0.01 level were found between teacher perceptions of leader behavior in each of two areos (Consideration and initiation structure) and their percived level of participation to decisions. vni