Ege bölgesinde yetişen bazı Astragalus L. türleri üzerinde araştırmalar

Abstract

ÖZET Bu çalışmada Batı Anadolu'da yayılış gösteren Astragalus trojanus Stev., A. tnıoleus Boiss var.tmoleus, A. ptilodes Boiss.var.ptilodcs, A. angustifolius Lam.subsp angustifolius var.angustifolius taksonları anatomik ve morfolojik olarak incelenmiştir. Ayrıca sözü edilen A. trojanus Stev. ve A. tnıoleus Boiss var.tmoleus sitotaksonomik olarak da incelenmiştir. İncelenen örneklerin anatomik özelliklerine bakıldığında, kök anatomilerinde çok yıllık bir kök sistemi görülmektedir. Kökün en dışında sadece A. trojanus Stev.ve A. angustifolius Lam'da epidermis yer almaktadır. Örneklerin hepsinde periderm düzgün sıralı hücrelerden oluşmuştur. Peridermin altında yer alan korteks tabakasında nişasta taşıyan yassılaşmış parankima hücreleri ile sklerankima hücreleri bulunmaktadır. Kambiyum dört türde de ince bir tabaka halindedir. Ksilem, tümünde trakeitler, sklerankima ve parankima hücreleriyle kuşatılmıştır. Gövde enine kesitlerde en dışta epidermisin üzerinde Astragalus trojanus Stev.ve Astragalus tnıoleus Boiss'de basit örtü tüylerine rastlanılmaktadır. Türlerin hepsinde periderm düzgün sıralı hücrelerden oluşmuştur. Kambiyum dört türde de ince bir tabaka halindedir. İletim demetleri ve öz ışınları gövdede belirgin olarak ayırtedilmektedir. Bu durum Metcalfe ve Chalk (1957)'de belirtilen anatomik özelliğe uygunluk göstermektedir. Yaprakçık enine kesitinde tüm örneklerde kutikula, üst epidermis alt epidermis ve stomalar görülmektedir. Palizat ve sünger parankiması A. ptilodes Boiss ve A. angustifolius Lam.'da A. trojanus Stev., A. tnıoleus Boiss'de ise yalnızcapalizat parankiması mevcuttur. Ayrıca tüm örneklerdeki stomalar amarillis tipte olup komşu epidermis hücrelerine göre anomasitiktir. Yapılan incelemelerde morfolojik özeliklerin Davis (1982) verilerine benzerlik gösterdiği tespit edilmiştir. Bu çalışmada ele alınan A. trojanus Stev.ve A. tmoleus Boiss.var.tmoleus sitotaksonomik yönden incelenmiş ve kromozom sayıları tespit edilmiştir. Astragalus trojanus Stev.in kromozom sayısı 2n= 30, Astragalus tmoleus Boiss.var. tmoleus'un kromozom sayısı ise 2x1=^ 26 olarak saptanmıştır. Elde edilen bulgular orijinal şekil ve verilerle desteklenmiştir.

ABSTRACT In this study, the anatomical, morphological features of Astragalus trojanus Stev, A. tmoleus Boiss.var.tmoleus, A. ptilodes Boiss var. ptilodes, A. angustifoüus Lam. subsp. angustifolius var. angustifolius taxa which show spreading in area of western Anatolia were examined. Also there are A. trojanus Stev.and A. tmoleus Boiss. var. tmoleus as examined in the cytotoxonomical way. When we look at the anatomical features of models being inspected, a multi year root system is seen on root anatomies. On the outer layer of the root only A. trojanus Stev.and on epidermis A. angustifolius Lam.exist. Periderm is formed with regular cells in all of the samples On cortex layer which exist under periderm, there are somooth pranchyma cells, which include starch and scleranchyma cells. Cambium is a thin layer in all four types. Xylem is surrounded by trakeids, scleranchyma and pranchyma, cells. At the stem cross-section, on the outer epidermis Astragalus trojanus Stev.and Astragalus tmoleus Boiss., are covered by simple hair. In all the types, periderm is formed with regular cells. Cambium is a thin layer four types. Vascular bundle and medullary ray are distinguished obviosly in the stem. This situation is fitted with the anatomical property that explained in Metcalfe & Chalk (1957). At the leaflet cross section, samples cuticle, upper epidermis, lower epidermis and stomata are seen. In A. ptilodes Boiss.and A. angustifolius Lam.pallisade layer and spongy layer can be seen, whereas in A. trojanus Stev.and A. tmoleus Boiss only pallisade layer can be seen. Also in all samples, stomata are amarillis type and anomasitic according to neighboring cells. At the examination it was determined that the morphological features show similarities with Davis (1982) data.In this study, A. trojanus Stev. and A. tmoleus Boiss.var.tmoleus are examined with respect to cytotaxonomical and chromosome numbers are encountered. The chromosome numbers of Astragalus trojanus Stev. is 2n=30, Astragalus tmoleus Boiss var.tmoleus is 2n=26 The findings are supported with original shape and data.