İlköğretim okullarında öğretim denetimine ilişkin öğretmen, müdür ve denetmen görüşleri

Abstract

ÖZET Tarama modelindeki bu araştırmada, ilköğretim müfettişleri, ilköğretim okullarında görev yapan sınıf öğretmenleri ve okul müdürlerinin; öğretim denetimi ile ilgili belirlenen amaçlarının gerçekleşme derecesi ile bu amaçların önemi, öğretim denetimini gerçekleştirecek kişilerin kim olması ve denetmenlerde aranan kişisel özellikler, denetmenlerin kavramsal, teknik ve insan ilişkileri becerilerini sergileme derecesi ve bu becerilerin önemi, öğretmende gözlenmesi gereken becerileri denetmenlerin ne derece gözledikleri ve bu becerilerin önemi, öğretmen performansının değerlendirilmesinde kullanılan bilgi toplama yönteminin uygulanma derecesi ile bu yöntemin önemi ve denetmenlerin öğretmenlere rehberlik hizmetini ne derece uyguladıkları ile bu rehberlik hizmetinin önemi boyutlarına ilişkin deneklerin görüşlerinin belirlenmesi ve bu görüşlerin deneklerin unvanlarına göre, farklılık gösterip göstermediği belirlenmeye çalışılmıştır. Araştırmaya, Türkiye'nin yedi coğrafi bölgesinden oranlı küme örnekleme yoluyla üçer il, her ilin üçer ilçesi alınmıştır. Bu il ve ilçelerden aynı yöntemle, üçer okulun okul müdürleri ile her okuldan beş sınıf öğretmeni ve her ilden sekiz ilköğretim müfettişi olmak üzere toplam 153 müfettiş, 190 okul müdürü ve 1092 sınıf öğretmeni ise bu araştırmanın örneklemini oluşturmaktadır. Araştırma sonunda elde edilen sonuçlar özetle aşağıda sunulmuştur. 1- Öğretimin denetimi ile ilgili belirlenen amaçların gerçekleşme derecesine ilişkin deneklerin görüşleri arasında unvanlarına göre, anlamlı düzeyde bir fark olduğu saptanmıştır.Bu amaçların önemine ilişkin deneklerin görüşleri arasında unvanlarına göre, anlamlı düzeyde bir fark olduğu saptanmıştır. 2- Öğretimi denetleyecek kişilerin kim olması gerektiği ve denetmenlerde aranan kişisel özelliklere (öğretmenlik kıdeminin kaç yıl olması, yaşlarının kaç olması, öğrenim durumlarının ne olmasına) ilişkin deneklerin görüşleri arasında unvanlarına göre anlamlı düzeyde bir fark olduğu saptanmıştır. IV3- Denetmenlerin insan ilişkileri, kavramsal ve teknik becerileri sergileme derecesine ilişkin deneklerin görüşleri arasında, unvanlarına göre anlamlı düzeyde bir fark olduğu saptanmıştır. Bu becerilerin önemine ilişkin deneklerin görüşleri arasında, unvanlarına göre anlamlı düzeyde bir fark olduğu saptanmıştır. 4- Denetmenlerin, öğretmende gözlenmesi gereken becerileri (sınıf yönetimi, öğretim için hazırlık, öğrencilerle etkileşim, profesyonellik ve veli- çevre etkileşimi) ne derece gözlediğine ilişkin deneklerin görüşleri arasında, ı unvanlarına göre, anlamlı düzeyde bir fark olduğu saptanmıştır. Öğretmende gözlenmesi gereken bu becerilerden sadece öğretini için hazırlık becerisinin önemine ilişkin deneklerin görüşleri arasında unvanlarına göre bir fark olduğu saptanmıştır. 5- Öğretmen performansının değerlendirirlmesinde kullanılan bilgi toplama yöntemini denetmenlerin ne derece uygulandığına ilişkin olarak deneklerin görüşleri arasında, unvanlarına göre anlamlı düzeyde bir fark olduğu saptanmıştır. Fakat bu yöntemin önemine ilişkin deneklerin görüşleri arasında, unvanlarına göre bir fark olduğu saptanamamıştır. 6- Denetmenlerin öğretmenlere rehberlik hizmetini ne derece uyguladıklarına ilişkin olarak unvanlarına göre deneklerin görüşleri arasında anlamlı düzeyde bir fark olduğu saptanmıştır. Fakat, denetmenlerin, öğretmenlere rehberlik hizmetini uygulamasının önemine ilişkin deneklerin görüşleri arasında unvanlarına göre, anlamlı düzeyde bir fark olduğu saptanmamıştır.

ABSTRACT In this study where survey model is used, the classification of the opinions of the respondents who were primary education supervisors, classroom teachers and principals who are working on the first division of the primary education, are made according to the titles of these respondents and pointing out the main differences is aimed. The main points of the study were the degree of the actualisation of the pre-determinated aims of the supervision of the education and the importance of these aims, deciding about who will be the supervisors and what will be the personal qualifications of the supervisors, the ability of showing conceptual, technical and human relations and the importance of these abilities, the degree of the observation of the teachers done by the supervisors and the importance of the observation, the degree of the application of the methods thad should be used in data collection and the importance of this, the level of the application of the guidance service and the opinions of the respondents about guidance service. In the study, three cities are chosen from the each of tlje seven geographical regions of Turkey by using an proportional sample grouping technique, and three are chosen from the each city. In these cities and three principals and five cilassroom teachers are chosen and in each city eight primary education supervisors are chosen with the same method. Totally 153 supervisors, 190 principals and 1092 classroom teachers participated to this study. 1- The results obtained from the study are summarized as follows. An observable difference has been distinguished in the opinions of the respondents about the supervision of the education and the degree of the actualisation of the aims according to the titles of the respondents. There was also an observable difference in the opinions of the respondents about the importance of these aims. 2- There was an observable difference in the opinions of the respondents about the selection of the supervisors and about the personal qualifications of VIthe supervisors (how many years a teacher should work before he can be a supervisor, what should be his/her age and what should be the educational status of him/her) according to the respondents. 3- There was an observable difference in the opinions of the respondents about the human relations and conseptual and technical abilities according to the titles of respondents.Ther^ was also an observable difference about the importance of these abilities among the respondents according to the titles. 4- There was an observable difference in the opinions of the respondents about thesupervisor's degree of the observation of the teachers'abilities (classmenagement prepration for the teaching, student interaction, prefessionalism, parent-envirenment interactions) according to the titles of the respondents. Tere was only difereiice in the opinions of the respondents about the preparation for the teaching. 5- There was an observable difference in the opinions of the respondents about the applications degree of the methods of data collections done by the supervisor used in the evaluation of teacher's performance according to the titles of the respondents. But there was not any difference in the opinions of the respondents about the importance of this method. 6- There was an observable difference in the opinions of the respondents about the degree of the application of the guidance service done by the supervisor. But there was not any difference in the opinions of the respondents about the importance of the application of the guidance service. VTT