Bir görünüm öğesi olarak renk ve rengin sinematografik anlatıma etkisi

Abstract

ÖZET Sinema ilk gösteriminden bu yana teknik ve estetik olarak gelişmeler göstermiştir ve göstermektedir. Sinemaya önce sesin ve ardından da rengin girmesiyle, görüntü dili zenginleşmiş, yönetmenler iletmek istedikleri duyguları çok çeşitli yollarla iletme imkanı bulmuşlardır. Rengin sinemaya girmesiyle gerçekliği olduğu gibi yansıtmak mümkün olmuştur. Ancak yan anlam yaratmada çok önemli bir araç olan sinema, rengi gerek toplumdaki sembolik anlamlarıyla, gerekse yönetmenin renge sonradan kazandırdığı anlamlarıyla kullanmaktadır. Ayrıca yönetmenler rengi filmlerinde estetik bir öğe olarak da kullanmaktadırlar. Renkli filmin yanında siyah beyaz filminde kendine özgü bir anlatım gücü vardır. Bazı sinemacılar siyah beyazın, filme gerçek üstü bir hava kattığını düşünmektedir. Hatta bazı yönetmenler renkli filme, sinemayı gerçeğe yaklaştırdığı için karşı çıkmışlardır. Bugün yönetmenler, konuya göre rengi yada siyah beyazı tercih etmektedir. Rengin görüntüde etkili kullanımı yönetmene farklı anlatım olanakları sağlar. Her rengin kendisine özgü bir enerjisi vardır. Sıcak renkler yüksek enerjiye, soğuk renkler de düşük enerjiye sahiptir ve yönetmen sahnedeki olayın enerjisine göre bu renkleri kullanır. Renkle filmde özel bir hava yaratılabilir. Yönetmen filmde renkleri kullanarak dikkati vurgulamak istediği objeye çekebilir. Rengin özel kullanımları gözü önemli objelere yöneltmeye yardımcı olur. Renkler bizim sıcaklık, uzay, zaman ve ağırlık üzerine olan yargılarımızı etkilerler. Dekorda sıcak renkler daha küçük görülürken soğuk renkler de daha geniş etki gösterirler. Sahnede sıcak ya da soğuk renkler kullanılaraklos izleyicinin algılaması yönlendirilebilir. Renkler görüntü alanlarını kesin olarak tanımlamaya yardımcı olurlar. Renk, yönetmene teknik açıdan da bir rahatlık getirmiştir. Renk, ayrıntıları ortaya çıkarır. Siyah beyaz filmde kontrast yaratmak için ışık ve gölgelendirme kullanılırken, renkli filmde farklı renklerin kullanılmasıyla kontrast yaranabilmektedir. Renk, sinemada özellikle anlam yaratmak için etkili bir elemandır. Renk, belli bir sahnedeki duygunun sembolik ya da dramatik etkisini vermek için yardımcı olur. Rengin kültürden kültüre değişen sembolik anlamları vardır. Biz günlük yaşantımızda bir renge her zaman bir anlam yükleyerek bakmazken, sinemada gördüğümüz renge karşılık bizde uyanan hislerle renge yüklenen kodu açımlayıp, renge anlam yükleriz. Bazen de yönetmen renge bilinen anlamlarının dışında yeni bir anlam yükler. Ancak izleyicinin bu yeni kodu açımlayabilmesi için çok iyi iletilmesi gerekmektedir. Rengin filmde duyguları iletmedeki rolü filmdeki konuya bağlıdır. Krzystof Kieslowski, `Üç Renk: Mavi, Beyaz, Kırmızı` filmlerinde rengi önemli bir anlatım elemanı olarak kullanmıştır. Filmlerde temel olarak verilmek istenen (maviyle özgürlük, beyazla eşitlik, kırmızıyla dostluk, kardeşlik) duygu ve düşünceler, bu renklerin toplumlar üzerindeki sembolik anlamlarından yararlanılarak ve yönetmenin, filmin teması yardımıyla renklere yüklediği anlamlar ile verilmiştir. Renk, sinemada çok önemli bir görüntü ve anlatım elemanıdır. Yönetmen rengin çeşitli özelliklerinden sinematografik anlatımda faydalanır. Ancak renk, diğer görüntü öğeleriyle ustaca harmanlandığı zaman etkili bir öğe olarak kullanılmış olur.

SUMMARY Since its first display, cinema has technically and aestheticly improved and is still improving. By the entry of first voice and then color into cinema, image language has enriched, and the directors had an opportunity to convey the emotions, which they want to convey, in many ways. It has been possible to reflect the reality as it is by the entry of color into cinema. But, cinema which is an important means of creating side- meanings, uses the color by its symbolic meanings in society and by the meanings which director gave the color. Furthermore, directors use the color in their movies as an aesthetic element. As well as the color movie, black and white movie has a specific expressiveforce. Some film makers think that black and white gives movie a surrealistic mood. Some directors even objected to the use of color since it brings the cinema closer to the reality. Today directors prefers the color orblack and white according to the subject of film. The effective use of color in image gives director different expression opportunities. Every color has specific energy. Warm colors have high energy, cold colors have low energy and the director can use these colors according to the event on the scene. A mood can be established in film by color. By using colors in film the director can draw the attention to the object that he or she wants to emphasize. Special uses of color can help to direct the eye to important objects. Colors effects our judgements of temperature, space, time and weight. While the warm colors look smaller on decor, the cold colors shows larger effects. The perception of the viewer can be directed by using warm or cold colors. Colors help to define imagenery fields precisely.no Color has brought the director a technical confort. Color reveals the details, in black and white.light and shadowing is used in order tocreate contrast, while in color film the use of different colors can create contrast. Color in cinema is an effective element especially for creating meaning. It helps to give the symbolic or dramatic effect of an emotion in a certain scene Color has symbolic meanings that differs from culture to culture. Director can create metaphors or metonomies by utilizing these meanings of colors according to the messages that he or she wants to convey. While in our daily life we do not see the colors always by attributing them meanings, we attribute a meaning to the color we see in movie by encoding the feelings that arises within us for that color. Sometimes the director attributes color a newer meaning than is its known meanings. But inorder to have this new code deciphered by viewer, it has to be conveyedvery well. The role of the color to convey the emotions depends on the subject of film. In his films named `Three Colors: Blue, White, Red`, Krzystof Kieslowski used the color as an important element of expression. The emotions and thoughts which are wanted to be conveyed basically in films (Liberty by blue; equality by white; friendship, brothership by red ) were given by utilizing the symbolic meanings of these colors for the society andby the meanings which were attributed to the colors by director by using the theme of film. Color is a very important element of image and expression in cinema. Director uses various properties of color in cinematographic expression. But color can be an effective element when used proficiently in harmony with other elements of image.