Duygusal istismara maruz kalan ve kalmayan ergenlerin benlik algıları ile depresyon ve kaygı düzeylerinin karşılaştırılması

Abstract

xii ÖZET Duygusal İstismara Maruz Kalan ve Kalmayan Ergenlerin Benlik Algıları ile Depresyon ve Kaygı Düzeylerinin Karşılaştırılması Diğdem Müge Siyez Duygusal istismar çocuk ve ergenlerin sağlıklı yaşam sürmelerinde giderek önem kazanan faktörlerden biridir. Bu çalışmanın ana amacı, ergen-ebeveyn ilişkisini değerlendirerek, algılanan duygusal istismar oram ile benlik algısı, depresyon ve kaygı düzeylerini karşılaştırmaktır. Duygusal istismar, benlik algısı, depresyon ve kaygı düzeyleri ile sosyo- demografik veriler arasında fark olup olmadığının araştırılması alt problemlerden biridir. Bu çalışmada ayrıca depresyonu yordayan değişkenler de incelenmiştir. İzmir İl merkezinde 3 farklı okuldan yaşlan İS ile 17 arasında değişen toplam 358 öğrenci araştırmaya katılmıştır. Öğrencilere, Kişisel Bilgi Formu, Duygusal İstismar Ölçeği, Sosyal Karşılaştırma Ölçeği ve Kısa Semptom Envanteri olmak üzere toplam dört ölçek uygulanmıştır. Verilerin analizinde Spearman Sıra Farktan Korelasyon Tekniği, t testi, tek yönlü varyans analizi ve aşamalı regresyon analizi kullanılmıştır. Araştırmada elde edilen bulgularda: algılanan duygusal istismar puanlarının yükselmesiyle benlik algısına ilişkin puanların düştüğü, depresyon ve kaygı alt ölçeklerine ilişkin puanların yükseldiği belirlenmiştir. Yine buna göre ailenin gelir düzeyi, anne baban ın anlaşamaması, kavga etmesi ve anne babanın birbirine fiziksel şiddet kullanması gibi bağımsız değişkenlere göre ergenlerin algıladıktan duygusal istismar düzeyinin, benlik algılarının, depresyon ve kaygı düzeylerinin farklılaştığı belirlenmiştir. Anne tarafından algılanan duygusal istismarın ise depresyonu yordayan değişkenler arasında üçüncü derecede önem taşıdığı bulunmuştur. Depresyonu birinci derecede yordayan değişken ise kaygı düzeyi olarak bulunmuştur. Elde edilen bulgular yüksek düzeyde duygusal istismar algılayan ergenlerin psikolojik yardıma gereksinimi olduğunu göstermiştir. Bu yüzden istismarı önleyici ve olumsuz etkilerini giderici danışmanlık programlarının düzenlenmesi büyük önem taşımaktadır. Anahtar Sözcükler Duygusal İstismar, Benlik Algısı, Depresyon, Anksiyete.

Xtll ABSTRACT Self Esteem, Depression and, Anxiety Levels in Emotionally Abused and Non-abused Adolescents; Diğdem Müge Siyez Emotional abuse is gaining recognition as one of the core concepts in childrens' and adolescents welfare. The purpose of this study is to examine the role of adolescent-parent relationships as differential mediators of the associations between emotional abuse and self esteem, depression and anxiety levels. The second goal of current study is to systematically examine the sociodemographic variables with regard to the factors that are related to emotional abuse, self-esteem, depression and, anxiety levels. At the same time determination of the variables of depression are another purpose of mis study. A total of 358 students, between ages 15 and 17, from three high schools in İzmir participated in this study. Students comleted Information Sheet,, Emotional Abuse Scale, Social Comparison Scale and Brief Symptom Inventory. Spearman Correlation Coefficents, t-test, analysis of variance and, hiererchical regression analysis were used to analyse data regarding the sample. Results can be summarized as follows: Emotional abuse is a significant risk factor for adolescents. Emotional abuse is associated with increased rates of depression and anxiety levels, decreased self esteem. The most frequent risk factors associated with emotional abuse, low self-esteem, depression and, anxiety levels were: low socioeconomic level, domestic violence and marital problems. A hiererchical regression analysis was used to determine the individual and combined contributions of depression. The most significant variable caused to depression was anxiety level. Psychotism and perceived emotional abuse from mother were the other significant variables respectively. Results indicate the importence of detecting emotional abuse among adolescents. Counseling programs can be of help in preventing emotional abuse, as well as treating the abused. KeyWords: Emotional Abuse, Self-Esteem, Depression, Anxiety.