Tarih eğitiminde yerel tarih araştırmalarının yeri: Fethiye örneği

Abstract

Tarihin en önemli alanlarından biri olan yerel tarih, kent tarihçiliğinden, sıradan insanların gündelik yaşamına kadar birçok alanı kapsamaktadır. Bireylerin, tarihe olan ilgilerini arttırmak için en uygun yol yerel tarih çalışmalarından geçmektedir. Bu tür çalışmalar, kişinin kendini bizzat tarihin bir parçası olarak hissetmelerini sağlamaktadır. Yerel tarih, kişilerde aidiyet duygusunu geliştirir ve böylece yaşanılan kente sahip çıkılmasına katkıda bulunur. Bu araştırmada, tarih boyunca Anadolu'nun çok kültürlü dokusunu yansıtan yerleşim birimlerinden biri olan Fethiye, yerel tarihçilik açısından ele alınmıştır. Başbakanlık Osmanlı Arşivi Belgeleri, salnameler, şeriyye sicilleri ve dönemin gazeteleri araştırmada kullanılan temel kaynaklardır. Bilinen en eski dönemlerde kahinleriyle tanınan Fethiye, tarih boyunca Likya, Pers, Makedonya, Roma, Bizans gibi medeniyetlere ev sahipliği yapmış, Türklerin Anadolu'ya gelmesiyle Anadolu'nun güneybatısında kurulmuş olan Menteşe Beyliği'nin sınırları içinde yer almıştır. Osmanlı'nın Anadolu'daki varlığı ile birlikte, Menteşe Sancağı'na bağlı olarak Meğri ismi ile varlığını sürdürmüştür. 19. yy.'da Osmanlı Devletindeki değişimler burada da yaşanmış ve 19. yy. 'm ikinci yarısında, kaymakamlık ve belediye teşkilatlan kurulmuştur. Rum ve Türklerin yan yana yaşadığı bu yerleşim merkezinde, Rumlar ticarette ve özellikle kalaycılık, pabuççuluk gibi zanaat dallarında, Türkler ise daha çok tarım ve hayvancılıkta ön plana çıkmışlardır. Menteşe yöresinin en zengin ormanları ve madenleri burada yer almaktaydı. Madenleri işleme hakkını genellikle gayr-i müslimler kazanmıştır. Ortaklaşa kullanılan yapılarda Müslüman ve gayr-i müslimler arasında bir dayanışma sözkonusuydu. Gündelik yaşamda, alt düzeydeki kişilerle üst düzeydeki kişiler arasında giyim kuşam, yiyecek, ev eşyaları açısından farklılıklar görülmektedir. Rumlar, Avrupa' daki geleneklerini kısmen de olsa burada da devam ettirmişlerdir. Geçmişten bugüne kadar, çok sınırlı mimari yapıların kalması sık sık yaşanan depremlerle ve turizm nedeniyle eski binaların yok edilmesi ile alakalıdır. Tarih eğitiminde, ilk önce bireylere onların ilgisini çekecek yakın çevreleri öğretilmeli, bu sayede tarihin içine daha fazla dahil edilmeleri sağlanmalıdır. Anahtar Kelimeler: Meğri, Yerel, Eğitim, Tarih.

The local history, which is the one of the most important areas of history, has been involving a lot of areas from the urban history to the daily life of ordinary people. The most suitable way to increase the individuals intrests to history has been going through the history studies. These kinds of studies have been providing that the individual feels himself as a part of history. Local history improves the emotion of concern and so contributes to be stood as protector for the city in which is lived. In this research, Fethiye, one of the locations which reflects the multicultural structure of Anatolia during the history, has been taken up from the point of view of local history. The Otoman Archive Documents of Prime Ministry, salnameler, seriye sicilleri and the newspapers of that period are the basic resources which are used in research. Fethiye, which is well-known for fortune tellers in the oldest periods that's known has became a proprietor for the civilizations like Lickia, Pers, Macedonia, Roma and Byzantium and taken place in the borders of Menteşe Beyliği where is located in the South west of Anatolian together with that Turks come to Anatolia with the existance in the name of `Meğri` as depended on Menteşe Sancağı. The changes in Otoman Empire in 19th century have also been become here and in the second half of the 19th century the organizations of district and municipality have been established. In this place where Rum and Turkish lived together, Rum were striking at trade; especially handicrafts like tinning and shoemaking and Turks were beter at agriculture and stock-breeding. The richest and largest forests of the Menteşe Sancağı have been taking place general. There were a solidarity between Moslem and Non-Moslem in the structures used collectively. In daily life, some differences woul be seen from point of view of clothes, food and furniture between the people at the low-level and ones at the high-level. Rum have also maintained their traditions in Europe, here. Remaining the architectural structure in very limited numbers until now from the past is related with earthquakes which often happen and collapsing of the old buildings on account of tourism. In history education, first of all the individuals should be taught their near surroundings that they will attract their interest and in this way they should be provided to be involved to history much more. Key Words: Meğri, Local, Education, History.