Kırımın Karasu kazası 1683-1744 (Şeriyye sicillerine göre)

Abstract

Bu çalışmada, Kırım Hanlığı'na bağlı Karasu kazasının 1683-1744yılları arasındaki, idârî, iktisâdî, fizikî, sosyal ve nüfus durumu incelenmiştir.Çalışmada temel kaynak olarak adı geçen tarihleri kapsayan dört adetŞer'iyye Sicili'nden yararlanılmıştır. Sicillere ilave olarak kısmen BaşbakanlıkOsmanlı Arşivi'nde bulunan çeşitli tasniflerdeki defterlere ve diğer kaynaklarada başvurulmuştur.Çalışma, giriş ve dört bölümden meydana gelmiştir. Giriş kısmındaKırım'ın genel durumu ile Karasu kazasının oluşumu ve coğrafi özellikleriortaya konulmuştur. Daha sonra ilk bölümde, Karasu kazasının idarî yapısıve idarecileri hakkında malumat verilmiştir. Bilhassa kazanın yöneticisiolması hasebiyle kadı ve kadının görevleri üzerinde ayrıntılı bir şekildedurulmuştur. Ayrıca idari yapılanmayı oluşturan alt birimler, görev alanidareciler çeşitli açılardan incelenerek isimleri ile birlikte kısmentablolaştırılarak belirtilmiştir.İkinci bölümde Karasu kazasının fizikî yapısını oluşturan unsurlar elealınmıştır. Sicil kayıtlarında yer aldığı nispetle tüm bu unsurlar ?siciller ilediğer kaynaklardan elde edilen bilgiler ışığında- incelenmiştir. Yine aynıbölüm içerisinde vakıfların durumu, yapısı ve yaşatılması hususlarına dairbilgilere yer verilmiştir.Nüfus ve sosyal hayatın incelendiği üçüncü bölümde ilk olarak nüfusve nüfusu oluşturan yapı irdelenmiştir. Nüfus verilerine ilave olarak Karasu'dameydana gelen ihtida hareketi ile ihtida edenlerin sayısı bir tablo halindegözler önüne serilmiştir. Öte yandan aile yapısı ile ailenin oluşumuyla ilgilitüm diğer hususların yanı sıra, boşanma ve aile bireylerinin durumlarıincelenmiştir. Ayrıca Karasu halkının kullandığı giyim, ev ve özel eşyalar daayrıntılı bir şekilde ele alınmıştır.En son bölüm olan dördüncü bölümde ise, mâlî ve iktisâdî durumincelenmiştir. Bölüm içinde para, ekonomik yapıyı meydana getiren çeşitlifiyat hareketleri ve bu fiyat hareketlerinin seyri ile ilgili bilgiler ortayakonulmuştur. Ayrıca Karasu'daki iktisâdî faaliyet alanları ile ortaya çıkarılandeğerleri ve emeği izah ederken, karşılığında üstlenilen vergi ve diğeryükümlülükler de değerlendirilmiştir. Öte taraftan meslek grupları ve bilhassaticari hayatın durumu ayrıntılı bir şekilde izah edilmiştir.

This study examines the administrative, economic, phisical, social anddemographic structure of the town of Karasu of the Khanate of Crimeabetween 1683-1774. The major sources of the study are the judicial recordsof the town belonging to the afore-said time span, consisting of four books,but other books and sources kept in different classifications of the OttomanPrime Ministry Archive have also been utilized.The study consists of one introduction and four chapters. Theintroduction provides the reader with information about geographical featuresand an overall evaluation of the town Karasu. The first chapter deals with theadministrative structure and the adminstrative stuff of Karasu, with particularemphasis on the role of the qadi and his obligations. The subdivisions of theadministrative hierarchy together with its representatives, whose names arelisted and put into tables, on the other hand, have also become focuses ofattention.Second chapter delves into the physical structure of the town andexamines it in the light of the data provided by the judicial records and othersources. This chapter has also a closer look into the status, structure andfunctions of the religious foundations in the area.The third chapter explores the social and demographic structure of thetown. In this connection the Islamisation of the town and other instances ofchanging religious beliefs have been examplified and tabled. As to thestructure of the family and other familial affairs as divorces, styles ofdressing, articles of furniture, they have also been subjected to a scrutiny.313The last chapter deals with the financial and economic situation, whichthrows light into the monetary affairs and the movement of prices in theregion. As far as the economic situation was concerned, the economicsectors, the avalible labor force, the tax obligations and other liabilites, thebranches of profession and the commercial life in particular, have all beendwelt upon, as well.