17. yüzyıl sosyal hayatı`nın Nâbî Divanı`na yansımaları ve anlam çerçevesi

Abstract

Bu çalışma, 1642-1712 yılları arasında yaşamış divân şairi, Nâbî'nin divânında yer alan 1772 şiir metni üzerinde yürütülmüştür. Şairin divânında sosyal hayatla ilgili malzemeler tespit edililerek 1753 adet unsur fişlenmiştir. Tespit edilen fişler konularına göre tasnif edilip değerlendirilmiştir.İncelenen divân metninde, 17.yüzyıl Osmanlı toplumunun sosyal yapılanması, gelenek, inanış, davranış ve uygulamaları, eğlence hayatı, yiyecek ve giyecekleri, eşyaları, yerleşim merkezleri, hastalıklar ve tedavi yolları, suçlar ve ceza yöntemleri, spor faaliyetleri, haberleşme ve ulaşım araçları gibi insanı ve toplumu ilgilendiren unsurlar söz konusu edilmiştir. Şair, bu unsurları sanatsal bir üslupla şiirlerinde kullanmıştır. Bu başlıklara ek olarak, 17.yüzyılda Osmanlı Devleti'nin yaşadığı siyasî, ekonomik, toplumsal birçok problemin şair tarafından estetik bir malzeme şeklinde yorumlandığı tespit edilmiştir. Divânda Sosyal yapılanma ve gelenekler şairin en çok bahsettiği konular olurken en az bilgi verdiği konular ise; suçlar ve cezalandırma yöntemleri ile haberleşme ve ulaşım araçlarıdır.Anahtar Sözcükler:1. Nâbî2. Sosyal Hayat3. 17.yüzyıl Divân şiiri4. Kültür5. Tarih

Nabi, who lived between 1642 and 1712, is one of the poets of Divan literature. This thesis is based on his 1772 poems in his Divan. After an analysis of his Divan, 1753 elements regarding social life of his time are detected, and these elements are classified and evaluated according to their themes.In his Divan there are hints about many topics related to his time. Some of these topics can be listed as follows: social formation of Ottoman society in 17th century, traditions, practices of faith and behavior, entertainment, food and clothing, goods, centers of population, illnesses and treatment styles, crimes and punishment methods, sport activities, communication and vehicles of transportation. The poet uses these topics in artistic ways in his poems. In addition to these topics the poet gives clues about political, economical and social problems of the Ottoman Empire in 17th century. Among these topics the poet mostly uses social formation and traditions. The topics about which we get the least amount of information are crimes, punishment methods, means of communication and transportation vehicles.Keywords: 1. Nabi2. Social life3. Divan poetry in 17th century4. Culture5. History