İlya İlf ve Yevgeni Petrov`un ?On İki Sandalye? adlı romanındaki hiciv sanatı

Abstract

Araştırmamızda ?On İki Sandalye? adlı romandaki hiciv sanatı incelenmiştir. Romandaki hiciv sanatının incelenmesine geçilmeden önce ?hiciv? ve bu edebi türle akraba olan ?mizah ve ironi? kavramlarının tanımı yapılmıştır. Kavram tanımının yapıldığı bölümde ayrıca hiciv türünün mizah ve ironi ile arasındaki benzerlikler ve farklar açıklanmıştır. İkinci bölümde Rus hicvinin XVII. yüzyıldan XX. yüzyılın ilk otuz yılına kadarki tarihi ele alınarak söz konusu türün geleneksel çizgilerini nasıl kazandığı, hangi gelişim ve değişim süreçlerinden geçtiği konularına açıklık kazandırılmıştır. Çalışmamızın ana kısmı olan üçüncü bölümde ise romandaki hiciv sanatının odaklandığı konular, kişiler, olay ve nesneler saptanmış, amaçlanan eleştiri ve alayın bu hedefler üzerinden nasıl yansıtıldığı ortaya konulmuştur. Bu aşamada romanın yazıldığı dönemdeki sosyal, siyasi ve kültürel yaşam incelenerek hicvedilen konuların arka planına ışık tutulmuştur. Çalışmamızın son bölümü olan dördüncü bölümde ise, romanın kurgusal nitelikleri üzerinde durulmuştur. Bu bölümde romanın en önemli karakteri Ostap Bender'in eserin satirik yapısındaki işlevi, komedi öğeleri, kurgusal unsurlar ve grotesk anlatım tekniğinin eserde nasıl kullanıldığı gibi soruların üzerinde durulmuştur. ?On İki Sandalye?de ağırlıklı olarak 1917 Ekim Devrimi'yle yıkılan çarlık rejimi, bu rejim döneminden kalan adetler, alışkanlıklar, yaşam tarzı ve zihniyetlerin hicvedildiği saptanmıştır. Diğer yandan, romanda, Devrimi ve sosyalist rejimi destekleyen yazarlar tarafından yazılmış olmasına rağmen, Sovyet yönetiminin ekonomi ve kültür alanındaki bazı politikalarının da hicvedildiği görülmüştür.

In this study, the art of satire was examined in the novel named the ?Twelve Chairs?. Before beginning the examination of the art of satire in the novel, ?satire? and the concepts of ?humour and irony?, which are closely related to this literary genre, were defined. Similarities and differences of satire with humour and irony were also explained in the chapter defining the concepts. In the second chapter, the history of Russian satire from the seventeenth century to the first three decades of the twentieth century was considered and how this tradition was shaped and the processes of development and change of this genre was clarified. In the third chapter, which is the main part of this study, the subjects, characters, events and the objects which the satire in the novel was focused were determined, and the way of reflection of the targeted criticism through these targets were explained. In this stage, the social, political and cultural life in the period that this novel was written was examined and the background of the subject satirized was crystallized. In the fourth and last chapter of the study, the fictional characters of the novel were discussed. In this part, issues like the function of Ostap Bender, the main character in the novel, comedy elements, fictional issues and the use of the grotesque phraseology technique in this work were focused. It was found that the czardom regime that collapsed with the 1917 October Revolution, traditions, habits, lifestyle and way of thinking as the remnants of this regime were satirized predominantly in the ?Twelve Chairs?. On the other hand, it was seen that, although written by authors who supported the Revolution and the socialist regime, some economic and cultural policies of the Soviet government were also satirized.