İsmail Hikmetî ve Dîvânı

Abstract

Yaklaşık altı yüzyıl süren Divan Edebiyatı döneminde sayısız eser verilmiştir. Bu eserler geçmişimize ait vesikalardır. Geçmişimize ait bilgilerin bulunduğu en önemli kaynaklardır.Hikmetî 18. yy.da yaşamış bir şairdir.Onun ?Divan?ı ?Tuhfe-i Nâ-dîde? isimli iki eseri vardır.İlk bölümde Hikmetî'nin hayatı ve edebî kişiliği incelenmiştir. İkinci bölümde divanın şekil ve muhteva özellikleri geniş çaplı incelenmiştir. Sonra ise divanın tenkitli metni verilmiştir.Hikmetî Divanı'nda din ve tasavvuf önemli bir yer tutar. İlk kısımda dibâce olmak üzere, divanda 131 kaside, 430 gazel, 38 murabba, 11 muhammes, 10 müseddes, 6 müsemmen, 2 muaşşer, 3 kıta, 3 mesnevi, 11 müfred olmak üzere 645 manzume vardır.Hikmetî, Halvetiye yolunun Uşşakiye şubesine mensup mutasavvıf bir şairdir. Yaşamını Edirne'de sürdürmüş, 1773 yılında ise vefat etmiştir.Şair, Türkçe'yi kullanmada başarılıdır. Divan edebiyatının mazmunlarını yeri geldikçe kullanmakta, ikilemelerden de faydalanmaktadır.Hikmetî, deyimlerden ve kısmen de atasözlerinden yararlanmıştır. Bu onun diline zenginlik katmıştır.Hikmetî, başarılı bir şairimiz olup kültür tarihimiz içerisinde yerini almıştır.

There are a number of works produced during Divan literature which lasted for six centuries about. These works are the records which belong to our past. They are the most important sources of information for our past.Hikmetî is a poet who lived in the 18 th. century. He wrote his great work ?Divan? and dictionary named ?Tuhfe-i Nâ-dîde?.In capter one, Hikmetî?s life and his literary approach are examined.In chapter two, structure and content of his divan are thoroughly studied. Finally, the text of his Divan is presented critically.Religion and sufism cover a significant part in his Divan. There are 645 poems in the book consisting of dîbâce, 131 kaside, 430 gazel, 38 murabba, 11 muhammes, 10 müsedds, 6 müsemmen, 2 muaşşer, 3 kıta, 3 mathnawis, 11 müfred.Hikmetî is a sufi poet belonging to Uşşakiye line of Halvetiyye. He lived in Edirne and passed away in Edirne in 1773.The poet is proficient in using Turkish language. He at times makes use of metaphors and doubling. His poems are under the influence of Harfiyye. Hikmetî benefits from idioms and proverbs when they are necessary. This adds richness into his expressions.Hikmetî, a successful poet, has a special place in our cultural history.