2008 küresel krizinin dünyadaki ve Türkiye`deki enerji piyasaları üzerindeki etkileri

Abstract

2007 yılında ABD finans piyasalarındaki balonun patlamasıyla ortaya çıkan ve tüm sektörler için hatırı sayılır etkiler barındıran 2008 Küresel Krizi; sebepleri ve sonuçlarıyla ekonomi literatürüne yepyeni kavramlar ve tartışma konuları getirmiştir. Enerji konusu günümüzde her sektörde zorunlu bir girdi vasfı taşıması sebebiyle hiçbir zaman gündemin ilk sıralarından inmemektedir. Çalışmanın amacı petrol piyasaları özelinde enerji sektörü rasyolarının kriz öncesi ve sonrasında dünyadaki ve Türkiye'deki seyri doğrultusunda yaşadığı değişimleri ortaya çıkarmaktır. Ayrıca çalışma bu rasyoların krize verdiği tepkilere enerji sektörünün reel sektörle bağları açısından krizin küresel üretim faaliyetlerinde yarattığı etkilere de odaklanmıştır. Bu sebeple, hem enerjiye dayalı türev ürünlerin finansal bir aktör olarak türev piyasalardaki rolünün, hem de enerjinin fiziksel olarak işlem gördüğü yukarı ve aşağı pazarlardaki talebi, arzı ve fiyatı üzerinde oluşan dalgalanmaların krizin ortaya çıktığı 2007 yılı ve takip eden yıllara ait enerji verileri ile petrol fiyatlarının oluşumuna etki eden faktörler ışığında açıklanması amaçlanmaktadır. Enerji piyasası yapısının ortaya konması ile krizin; kriz süresince ve sonrasında enerji piyasası aktörlerinin davranış kalıplarını ne yönlü bir seyir içine soktuğu gözlenmeye çalışılacaktır.

2008 Global Financial Crisis, which was emerged by the burst of financial sector's supply glut and had substantial and crucial influences to all of the sectors, have posed newly concepts and discussion subjects in the economics literature with its causes and consequences. In recent decades the subject of energy has not lost popularity by the reason of being indispensable input for all sectors. The purpose of this study is to find out the impacts of the alterations in the energy sectors over the world and Turkey in accordance with the changes of ratios before and after the Crisis specific to oil sector. Furthermore, the study focused on the reactions of the energy ratios to the Crisis and the effects of the Crisis on the productive activities in line with the connections between energy and real sectors. Therefore it's aimed that both the role of energy derivatives as a financial actor in derivative markets and the fluctuations on supply, demand and price in upstream and downstream markets as a commodity by means of the energy data of 2007 and following years in consideration of the determinants of oil prices. With the oil market's characteristic features, the study tries to distinguish the behaviors of the energy market agencies during and after the Crises.