16. yüzyılın ikinci yarısında Osmanlı idaresinde Filistin

Abstract

Tarihi süreçte çeşitli isimlerle anılarak, Verimli Hilal ya da Arz-ı Mev'ud da denilen Filistin bölgesi, eski çağlarda ve İslami dönemde pek çok otoritenin idaresine tanık oldu. Coğrafi konumu itibariyle de yüzyıllar boyunca dikkatleri çekip, istilalara maruz kalan bölge, 1517'de Yavuz Sultan Selim döneminde Osmanlı hakimiyetine girdi. Yavuz Sultan Selim ve sonrasındaki bütün padişahlar döneminde yakından ilgilenilerek, büyük harcamalarla yatırımlar yapılan bölge, kutsallığıyla da büyük önem arz etmekte idi. Bölgeye gösterilen bu önem mühimmelerdeki hükümlere de yansıdı ki, bölgeyle ilgili her mesele büyük bir ihtimamla görüşüldü. Yüzyıllar boyunca ayakta kalarak, Filistin bölgesinde de varlık göstermiş Osmanlı İmparatorluğu'nun kendine özgü idari yapısını analiz ederek anlamlandırmak açışından Mühimme Defterleri, Osmanlı arşivinin kıymetli kaynaklarından biridir. Zira bu defterler, Divan toplantılarında askeri, siyasi, ekonomik ve sosyal konulara ait pek çok kararı içinde barındırmaktaydı. Bu açıdan Osmanlı idari sistemi ile ilgili tarih araştırmalarında Mühimme defterlerinden oldukça fazla yararlanılmaktadır. Bu çalışmada Mühimme defterlerinde yer alan Filistin'le ilgili idari, askeri, ekonomik ve toplumsal meselelerdeki hükümler incelenerek, XVI. yüzyılın ikinci yarısında Osmanlı ve kutsal bölge olan Filistin arasındaki ilişkiler Osmanlı idari sistemi açısından sunulmuştur.

The Palestinian Territory, also known as the Efficient Crescent or Arz-ı Mev'ud, has been witnessed to the administration of many authors in ancient times and İslamic times, with various names in history. The region, which has been attracting attention for centuries due to its geographical location and which has been exposed to invasion, entered Ottoman rule in 1517 during the reign of Yavuz Sultan Selim. Yavuz Sultan Selim and all the aftermath of the Sultans in the period, invested heavily in the region with great interest, was also of great importance with sanctity. This significance, which has been shown to the region, has also been reflected in the relevant provisions, with every issue concerning the region being considered with great care. Administrative structure, military structure and even the social issues, social solidarity the relevant provision was examined by the central goverment. In terms of analyzing and understanding the unique administrative structure of the Ottoman Empire, which has existed in the Palestinian territories for centuries, Mühimme defters are one of the valuable resources of the Ottoman archives. Because these books contained many de cisions of military, political, economic and social issues at Divan meetings. İn this respect, Mühimme defters are used extensively in historical researches related to the Ottoman administrative system. In this study, the provisions of administrative, military, economic and social issues related to Palestine in the Mühimme defters are examined XVI. ın the second half of the century, relations between the Ottoman and the holy region of Palestine were presented in terms of the Ottoman presented in terms of the Ottoman administrative system.