Karikatürlerle 12 Eylül 1980 Askeri Darbe süreci: Gırgır ve Çarşaf dergileri örneği

Abstract

Toplumlara ilişkin sosyal, politik, ekonomik, gelişmeleri kendine has anlatımıyla sunan mizah, önemli bir referans kaynağı olma özelliği taşır. Yöneten ve yönetilen arasındaki ilişkide ifade edilemeyenin mizahla ifade edilmesi mizahın eleştiri ve hoşgörü işlevleri ile ilgilidir. Mizahın, bu işlevleri göz önüne alındığında mizah dergilerinin Türk siyasetinde yaşanılan gelişmeler ile ilişkisi, toplumun siyasi ve toplumsal meselelere karşı tutumunu nasıl yansıttığı ve demokrasi sürecindeki konumu önem kazanmaktadır. Çalışmada, Türk mizah basınının demokrasi kavramına yaklaşımı ve bu kavramın işlenme biçimi ele alınarak, 12 Eylül 1980 Askeri Darbesi ile yaşanan siyasal ve toplumsal gelişmeler dönem itibariyle yayın hayatı devam eden Gırgır ve Çarşaf adlı mizah dergilerinin karikatürleri üzerinden değerlendirilmektedir.

In this study, the approach of the Turkish humour press to the concept of democracy and the way of 12 September 1980 Military Coup is discussed. The study evaluates the political and social processes experienced with the 12 September 1980 Military Coup on cartoons of Gırgır. The scope of this study is the political developments and political actors of the magazine, how they worked before and after the coup. In this study, has been attempted to demonstrate how the humorous criticism takes place Gırgır's approach towards an anti-democratic process, the military coup.