Hicri 1102 (1691) tarihli Surre-i Hümayun defterlerinin analizi

Abstract

Surre kelimesi Arapça 'da para kesesi, para veya cüzdan anlamlarına gelmektedir. Bu tabir İslam dünyasındaki liderlerin ve Osmanlı padişahlarının kutsal mekânlara gönderdikleri yardımları tanımlamaktadır. Haremeyn halkana yardımlar gönderilmesi ilk olarak Abbasiler zamanında üçüncü Halife el-Mehdi (775-785) zamanında başlamıştır. Yine Abbasiler zamanında Halife el-Muktedir (908-932) bu yardımları sürdürüp bunu bir gelenek haline getirmiştir. Osmanlıda ise ilk olarak surrenin Çelebi Mehmed zamanında gönderildiği belirtilmektedir. Surre gönderilmesi Yavuz Sultan Selim zamanına kadar düzensiz bir şekilde devam etmiştir. Yavuz'un Mısır'ı almasından sonra surre gönderme işi daha düzenli bir hale gelmiştir. Surre gönderme geleneği Osmanlının son dönemlerine kadar devam etmiştir. Bu çalışmada da 1102/1691 tarihli surre defterleri analiz edilerek ele alınmıştır. 1691 tarihli 10 adet defter bulunmakla beraber bu defterlerin tamamı II. Ahmed zamanında Mekke ve Medine'ye gönderilmiştir.

The word of surre means money cuts, money or wallet in Arabic. This term describes the aids sent by the leaders of the Islamic world and the Ottoman sultans to the sacred places. The practice of sending aids to the people of Haremeyn (Mecca and Medina) first took place in the reign of Caliph Al-Mahdi (775-785) of Abbasids. During the reign of Caliph Al-Muqtadir (908-932), the practice continued and became a tradition. Surre sent until the time of Sultan Yavuz Sultan Selim continued irregularly. After Yavuz took Egypt, the job of sending surre became more regular. The tradition of submitting to Surre has continued until the last days of the Ottoman Empire. In this study, surveys dated 1102/1691 were analyzed and discussed. There are 10 notebooks dated 1691 and all these notebooks are included in II. Ahmed was sent to Mecca and Medina in his time.