Döviz kuru, faiz oranı ve enflasyon çerçevesinde cari işlemler dengesinin yönetimi

Abstract

Bu çalışmanın amacı; Türkiye ekonomisi cari işlemler dengesi analiz sonuçlarına göre döviz kuru, faiz oranı ve enflasyon (politika değişkenleri) çerçevesinde iktisadi politika hedeflerine ulaşmada Türkiye ekonomisi cari işlemler dengesi hesabının yönetimini sağlayan bir program önerisi yapmaktır. Programın politika çerçevesi `Düşük enflasyon-Yüksek Finansal İstikrar`, program önerisi `Rekabetçi ve İstikrarlı Ekonomi` olarak isimlendirilmiştir. Çizilen teorik çerçeve doğrultusunda programın temel iddiası; Türkiye için döviz kuru, faiz oranı ve enflasyonun alt ve üst sınır olarak gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerdeki ortalama rakamları band aralığını hedefleyen dinamik bir aralıkta dalgalanmasının cari işlemler dengesinin istikrarına katkı sağlayacağıdır. Ampirik analizler sonucunda; Türkiye ekonomisinde faiz artış beklentileri sonrası ortaya çıkan faiz şoklarının döviz kuru ve enflasyon şoklarına neden olduğu, bu şoklarında cari dengeyi olumsuz yönde etkilediği saptanmıştır. Politika değişkenlerine ilişkin spread değişkenlerinin kısa ve uzun dönemde cari denge ile dengeye geldiği, J ve S eğrisi hipotezlerinin Türkiye Ekonomisi için geçerli olduğu gözlemlenmiştir. Ayrıca; döviz kurlarında değerlenmenin (Türk Lirası'nın değer kaybetmesi), faiz oranı ve enflasyondaki artıştan yüksek olmasının, cari dengeyi olumlu etkilediği tespit edilmiştir. Geçmişe dönük simülasyon modeli ile dinamik hedef bant aralığı iddiası; Türkiye ekonomisi için dış borç ödemelerinin sürdürebilirliği ve finansal sağlamlık açılarından cari dengenin yönetimi ve istikrarına katkı sağladığı sonucuna varılmıştır.

The aim of this study; according to consequences of analysis of Turkey economy current account balance within the the framework of exchange rate, interest rate and inflation (Policy Variables) is to propose a program that provides that managing of Turkey Economy current account balance on reaching economic policy targets. Political framework of the program is named as `Low Inflation-High Financial Stability` and program named as `Competitive and Stable Economy`. In line with the theoretical framework, main claim of the program is that fluctation of exchange rate, interest rate and inflation for Turkey which targeting on a dynamic band range which ranged theirs' average figures on advanced and emerging countries will contribute to stability of current account balance. In results of empirical analysis, it has been determined that interest shocks which came out after interest rate increase expectations, caused exchange rate and inflation shocks and these had a adverse affect on Turkey economy current account balance. It has been observed that spread variables in relate to policy variables have balanced with current account balance in short and log term and `J` curve and `S` curve affect has been vaild for Turkey economy. In addition, it has been determined that appreciation on exchange rate (depreciation of Turkish Lira) has more than increansings on inflation and interest rate that has positive affects on current account balance. With established retrospective simulation, it has been concluded that the claim of dynamic target band range has made a positive contribute to managing and stability of current account in terms of current account sustainability on payments of foreign debt, and financial soundness.